| ชี้นกบนปลายไม้ | ก. หวังในสิ่งที่อยู่ไกลตัว. |
| ลายไม้ | น. ลายอย่างลายไม้ของผ้าม่วงหรือแพรเกิดเพราะทออัดแน่น. |
| กระดี่ ๔ | ก. เคลื่อนย้ายวัตถุที่มีน้ำหนักมากซึ่งเคลื่อนย้ายยาก เช่นเสา เสาเข็ม หรืออื่น ๆ วิธีคือนำไม้หรือวัตถุอื่นที่มีความยาวและแข็งแรงพอ มาปักลงบนพื้นให้ปลายไม้ล้ำเข้าไปใต้วัตถุด้านตรงข้ามกับทิศทางที่ต้องการจะเคลื่อนย้าย แล้วงัดวัตถุนั้นให้เคลื่อนที่. |
| กระแต ๑ | น. ชื่อฆ้องวงขนาดเล็ก ใช้บรรเลงในวงปี่พาทย์มอญ ลักษณะร้านฆ้องเป็นรูปเว้าหงายขึ้น คล้ายฆ้องมอญแต่ปลายไม่สูง วงหนึ่งมีลูกฆ้อง ๑๑ ลูก, ฆ้องขนาดเล็กลูกเดียวแขวนกับไม้ ใช้มือหิ้วหรือแขวนไม้กับไม้ขาหยั่ง ใช้ตีเป็นสัญญาณในการอยู่เวรยามหรือแจ้งข่าวสารต่าง ๆ, ทั้ง ๒ ชนิดเรียกว่า ฆ้องกระแต. |
| กูปรี | (-ปฺรี) น. ชื่อวัวป่าขนาดใหญ่ชนิด Bos sauveli Urbain ในวงศ์ Bovidae เมื่อโตเต็มที่ตัวผู้สีดำ มีเขาขนาดใหญ่ ส่วนปลายบิดชี้ขึ้นข้างบน ใช้เขาขุดดินและแทงต้นไม้ทำให้ปลายแตกเป็นเส้น ๆ ร่นลงไปมองเห็นเป็นพู่ ตัวเมียสีน้ำตาลอมเทาหรือน้ำตาลเข้ม เขาเล็กกว่า ปลายไม่แตกเป็นพู่ มีถิ่นอาศัยอยู่บริเวณอีสานใต้ตามชายแดนไทย–กัมพูชา ลาว เวียดนาม เป็นสัตว์ป่าสงวนของไทยที่ใกล้จะสูญพันธุ์, โคไพร ก็เรียก. |
| คอน | ก. เอาสิ่งของห้อยที่ปลายไม้คานหรือปลายไม้เพียงข้างเดียวแล้วแบกบ่าพาไป |
| คีบ | ก. เอาปลายสิ่งที่เป็นง่ามเช่นคีมหรือปลายไม้ ๒ อันจับสิ่งอื่นให้อยู่. |
| จำปา | ไม้ไผ่ที่จักปลายด้านหนึ่งเป็น ๔-๕ แฉก แล้วเอาชิ้นไม้ขัดให้บานออกเป็นรูปดอกจำปา ใช้เสียบปลายไม้สำหรับสอยผลไม้ |
| ชฎาเดินหน | น. เครื่องราชศิราภรณ์อย่างหนึ่ง ลักษณะคล้ายพระชฎากลีบ แต่ปลายไม่มีกลีบและปัดไปทางด้านหลังเล็กน้อย ปักพระยี่ก่าข้างซ้าย เรียกว่า พระชฎาเดินหน. |
| เชือกบาศ | น. เชือกที่ทำเป็นบ่วงเสียบปลายไม้คันจามสำหรับคล้องเท้าช้าง. |
| ดูดู๋, ดูหรู | อ. เสียงที่เปล่งออกมาแสดงความโกรธ เช่น อีรจนาดูดู๋มึงช่างมักง่าย ทรลักษณ์อัปรีย์ไม่มีอาย หน่อกษัตริย์ทั้งหลายไม่เอื้อเฟื้อ (สังข์ทอง), ดูหรูอ้ายเจ้าเล่ห์ทำเสแสร้งพูดจานี่แอบแฝงเป็นแยบคาย (ม. ร่ายยาว ชูชก). |
| ตะขาบ ๓ | เรียกธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้น ๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้น ที่ปลายไม้ทั้ง ๒ ข้างติดธงสามเหลี่ยมเล็ก ๆ ทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัดเป็นพุทธบูชา ว่า ธงตะขาบ. |
| ตะเพรา | (-เพฺรา) น. ไม้รวกยาวประมาณ ๒ วา มีขอทำด้วยเหล็กสวมอยู่ปลายไม้สำหรับเกี่ยวให้เรือเข้ามาหรือคํ้าไม่ให้เรือชนกัน เรียกว่า ขอตะเพรา |
| ธงตะขาบ | น. ธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้น ๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้น ที่ปลายไม้ทั้ง ๒ ข้างติดธงสามเหลี่ยมเล็ก ๆ ทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัดเป็นพุทธบูชา, ธงประดาก ก็เรียก. |
| ธงประดาก | น. ธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้น ๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้น ที่ปลายไม้ทั้ง ๒ ข้างติดธงสามเหลี่ยมเล็ก ๆ ทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัดเป็นพุทธบูชา, ธงตะขาบ ก็เรียก. |
| น้ำมันดิน | น. ของเหลวลักษณะข้น สีเข้มจนดำ ได้จากการกลั่นทำลายไม้หรือถ่านหิน ใช้ทารักษาเนื้อไม้หรือกันปลวกและแมลงเป็นต้น เมื่อนำไปกลั่นโดยใช้อุณหภูมิให้เหมาะสม จะได้สารอื่น ๆ ที่มีประโยชน์อีกมาก. |
| ปลวก | (ปฺลวก) น. ชื่อแมลงหลายชนิดหลายวงศ์ ในอันดับ Isoptera รูปร่างคล้ายมด แต่ส่วนท้องกับอกมีขนาดไล่เลี่ยกัน หนวดมีลักษณะเป็นปล้องกลมคล้ายลูกปัด ไม่หักงอเป็นข้อศอกเหมือนมด ส่วนใหญ่ตัวสีขาวหรือครีม ไม่ชอบแสง อาศัยทำรังรวมกันอยู่เป็นกลุ่มใหญ่บนพื้น รังที่มีขนาดใหญ่มียอดแหลมเรียก จอมปลวก บางชนิดอาศัยทำรังรวมกันอยู่ใต้ดิน มักเอาดินมาสร้างคลุมทางเดิน บางชนิดทำลายไม้ ต้นไม้ ฯลฯ. |
| แพร้ว ๒ | น. ชื่อมะพร้าวพันธุ์หนึ่ง ทะลายไม่แยกแขนง ผลมีจุกตอนปลาย, มะแพร้ว ก็เรียก. |
| ไม้กระดก | น. เครื่องเล่นสำหรับเด็กอย่างหนึ่ง เป็นแผ่นไม้กระดานระหว่างกึ่งกลางความยาวของไม้มีขาซึ่งตรึงติดกับแผ่นไม้ ผู้เล่นนั่งที่ปลายไม้ทั้ง ๒ ข้าง ผลัดกันกระดกไม้กระดานให้ขึ้นลง. |
| ไม้ลอย | น. ชื่อการเล่นมีหกคะเมนบนปลายไม้ในงานพิธีใหญ่. |
| ไม้สั้นไม้ยาว | น. เรียกวิธีเสี่ยงทายแบบหนึ่งว่าจับไม้สั้นไม้ยาว คือ ใช้ไม้เล็ก ๆ ขนาดสั้นยาวลดหลั่นกันไป จำนวนเท่าคนที่จะจับ กำปลายไม้ให้โผล่เสมอกัน มักตกลงกันว่า ผู้จับได้ไม้สั้นที่สุดเป็นผู้แพ้. |
| ลูกลม ๑ | น. สิ่งคล้ายตะกร้อ สานด้วยตอกบาง ๆ เป็นต้น ใช้ปักปลายไม้เพื่อให้หมุนดูทางลม. |
| เวียนหัว | ก. รู้สึกมึนหัว ตาลาย ใจหวิว มองเห็นอะไรหมุนไปหมด, โดยปริยายหมายถึงอาการที่ทำให้รู้สึกงง สับสน วุ่นวาย รำคาญ เป็นต้น จนทำอะไรไม่ถูกหรือจับต้นชนปลายไม่ติด เช่น งานยุ่งเสียจนเวียนหัว ลายมือยุ่ง อ่านแล้วเวียนหัว. |
| แหย่ | (แหฺย่) ก. เอานิ้วมือหรือปลายไม้เป็นต้นแยงเข้าไป |
