| Committed dose | ปริมาณ (รังสี) ผูกพัน, ปริมาณรังสียังผลจากสารกัมมันตรังสีที่เข้าสู่ร่างกาย บางชนิดจะกระจายไปทั่วร่างกาย บางชนิดจะไปสะสมอยู่ในอวัยวะเฉพาะที่ เรียกว่า อวัยวะวิกฤติ (critical organ) เช่น ไอโอดีนจะสะสมอยู่ที่ต่อมไทรอยด์ รังสีจะมีผลต่อร่างกายจนกว่าสารกัมมันตรังสีนั้นสลายหมดไปหรือถูกขับถ่ายออกจนหมด ปกติจะคำนวณระยะเวลาการรับรังสี 50 ปีสำหรับผู้ใหญ่ และ 70 ปีสำหรับเด็ก มีหน่วยเป็น ซีเวิร์ต [นิวเคลียร์] |
| Radiotherapy | รังสีรักษา, การบำบัดด้วยรังสี, การใช้รังสีชนิดก่อไอออนบำบัดรักษาโรค มี 4 วิธี คือ <br> 1. การฉายรังสีไปยังอวัยวะเป้าหมาย (Teletherapy) เช่น ต่อมน้ำเหลือง กล่องเสียง ปอด โดยใช้รังสีเอกซ์จากเครื่องเร่งอิเล็กตรอนเชิงเส้น หรือใช้รังสีแกมมาจากต้นกำเนิดรังสีโคบอลต์-60</br> <br> 2. การฝังสารกัมมันตรังสี ในเนื้อเยื่อหรือโพรงอวัยวะ (Brachy therapy) เช่น ปากมดลูก และช่องปาก โดยใช้ซีเซียม-137, อิริเดียม-192 หรือ ทอง-198</br> <br> 3. การให้สารกัมมันตรังสีทางปาก เช่น การรับประทานสารประกอบไอโอดีน-131 (Na<sup>131I</sup>) เพื่อรักษามะเร็งต่อมไทรอยด์</br> <br> 4. การฉีดสารกัมมันตรังสีทางเส้นเลือด เช่น สารประกอบไอโอดีน-131 (Lipiodol-<sup>131</sup>I) ใช้รักษามะเร็งตับ</br> [นิวเคลียร์] |
| Radiopharmaceutics | สารเภสัชรังสี, เภสัชภัณฑ์รังสี, ผลิตภัณฑ์ยาที่อยู่ในรูปของสารประกอบหรือสารประกอบเชิงซ้อนที่มีสารกัมมันตรังสีเกาะอยู่ในโมเลกุล ซึ่งผลิตขึ้นตามมาตรฐานสากลเภสัชรังสี ใช้ตรวจวินิจฉัยหรือบำบัดรักษา การให้สารเภสัชรังสีแก่ผู้ป่วยกระทำโดยการฉีดหรือกิน เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วสารเภสัชรังสีดังกล่าวจะไปกระจายตัวอยู่ในอวัยวะที่ต้องการตรวจหรือรักษา (target organ) โดยแสดงพยาธิสภาพตามความผิดปกติที่เกิดขึ้นในอวัยวะนั้นๆ สารเภสัชรังสีที่ใช้ในปัจจุบัน เช่น <br><sup>99m</sup>Tc-MDP ใช้ตรวจกระดูก</br> <br><sup>99m</sup>Tc-MAA ใช้ตรวจปอด</br> <br><sup>99m</sup>Tc-MIBI ใช้ตรวจกล้ามเนื้อหัวใจ, tumor ทรวงอก</br> <br><sup>99m</sup>Tc-DISIDA ใช้ตรวจตับและระบบท่อน้ำดี</br> <br><sup>99m</sup>Tc-BROMIDA ใช้ตรวจตับและระบบท่อน้ำดี</br> <br><sup>99m</sup>Tc-HMPAO ใช้ตรวจสมอง</br> <br><sup>99m</sup>Tc-DTPA ใช้ตรวจสมองและไต</br> <br><sup>99m</sup>Tc-MAG3 ใช้ตรวจไต</br> <br><sup>131</sup>I-Hippuran ใช้ตรวจไต</br> <br><sup>131</sup>I-MIBG ใช้ตรวจต่อมหมวกไต</br> <br>Na13<sup>1</sup>I ใช้ตรวจและรักษาโรคไทรอยด์</br> <br><sup>153</sup>Sm-EDTMP ใช้บรรเทาความเจ็บปวดของผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งกระดูก [นิวเคลียร์] |
| Radiopharmaceuticals | สารเภสัชรังสี, เภสัชภัณฑ์รังสี, ผลิตภัณฑ์ยาที่อยู่ในรูปของสารประกอบหรือสารประกอบเชิงซ้อนที่มีสารกัมมันตรังสีเกาะอยู่ในโมเลกุล ซึ่งผลิตขึ้นตามมาตรฐานสากลเภสัชรังสี ใช้ตรวจวินิจฉัยหรือบำบัดรักษา การให้สารเภสัชรังสีแก่ผู้ป่วยกระทำโดยการฉีดหรือกิน เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วสารเภสัชรังสีดังกล่าวจะไปกระจายตัวอยู่ในอวัยวะที่ต้องการตรวจหรือรักษา (target organ) โดยแสดงพยาธิสภาพตามความผิดปกติที่เกิดขึ้นในอวัยวะนั้นๆ สารเภสัชรังสีที่ใช้ในปัจจุบัน เช่น <br><sup>99m</sup>Tc-MDP ใช้ตรวจกระดูก</br> <br><sup>99m</sup>Tc-MAA ใช้ตรวจปอด</br> <br><sup>99m</sup>Tc-MIBI ใช้ตรวจกล้ามเนื้อหัวใจ, tumor ทรวงอก</br> <br><sup>99m</sup>Tc-DISIDA ใช้ตรวจตับและระบบท่อน้ำดี</br> <br><sup>99m</sup>Tc-BROMIDA ใช้ตรวจตับและระบบท่อน้ำดี</br> <br><sup>99m</sup>Tc-HMPAO ใช้ตรวจสมอง</br> <br><sup>99m</sup>Tc-DTPA ใช้ตรวจสมองและไต</br> <br><sup>99m</sup>Tc-MAG3 ใช้ตรวจไต</br> <br><sup>131</sup>I-Hippuran ใช้ตรวจไต</br> <br><sup>131</sup>I-MIBG ใช้ตรวจต่อมหมวกไต</br> <br>Na13<sup>1</sup>I ใช้ตรวจและรักษาโรคไทรอยด์</br> <br><sup>153</sup>Sm-EDTMP ใช้บรรเทาความเจ็บปวดของผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งกระดูก [นิวเคลียร์] |
| Radiation therapy | รังสีรักษา, การบำบัดด้วยรังสี, การใช้รังสีชนิดก่อไอออนบำบัดรักษาโรค มี 4 วิธี คือ <br> 1. การฉายรังสีไปยังอวัยวะเป้าหมาย (Teletherapy) เช่น ต่อมน้ำเหลือง กล่องเสียง ปอด โดยใช้รังสีเอกซ์จากเครื่องเร่งอิเล็กตรอนเชิงเส้น หรือใช้รังสีแกมมาจากต้นกำเนิดรังสีโคบอลต์-60</br> <br> 2. การฝังสารกัมมันตรังสี ในเนื้อเยื่อหรือโพรงอวัยวะ (Brachy therapy) เช่น ปากมดลูก และช่องปาก โดยใช้ซีเซียม-137, อิริเดียม-192 หรือ ทอง-198</br> <br> 3. การให้สารกัมมันตรังสีทางปาก เช่น การรับประทานสารประกอบไอโอดีน-131 (Na<sup>131I</sup>) เพื่อรักษามะเร็งต่อมไทรอยด์</br> <br> 4. การฉีดสารกัมมันตรังสีทางเส้นเลือด เช่น สารประกอบไอโอดีน-131 (Lipiodol-<sup>131</sup>I) ใช้รักษามะเร็งตับ</br> [นิวเคลียร์] |
| Congenital hypothyroidism | ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนแต่กำเนิด [TU Subject Heading] |
| Hyperparathyroidism | ภาวะฮอร์โมนต่อมพาราไทรอยด์สูง [TU Subject Heading] |
| Hyperthyroidism | ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน [TU Subject Heading] |
| Hypothyroidism | ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมน [TU Subject Heading] |
| Immunoglobulins, Thyroid-stimulating | อิมมูโนโกลบุลินชนิดกระตุ้นต่อมไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Parathyroid diseases | โรคต่อมพาราไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Parathyroid glands | ต่อมพาราไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Parathyroid hormone | ฮอร์โมนต่อมพาราไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Parathyroid hormone-related protein | โปรตีนที่เกี่ยวข้องกับต่อมพาราไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Parathyroidectomy | การตัดต่อมพาราไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Thyroid diseases | โรคต่อมไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Thyroid gland | ต่อมไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Thyroid hormones | ไทรอยด์ฮอร์โมน [TU Subject Heading] |
| Thyroid neoplasms | เนื้องอกต่อมไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Thyroid nodule | ก้อนเล็กของต่อมไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Thyroidectomy | ศัลยกรรมต่อมไทรอยด์ [TU Subject Heading] |
| Antithyroid Drugs | ยารักษาโรคคอพอกเป็นพิษ, ยารักษาโรคไทรอยด์, ยารักษาโรคคอหอยพอกเป็นพิษ, ยาต้านธัยรอยด์ [การแพทย์] |
| Antithyroids | สารต่อต้านธัยรอยด์, แอนตีไทรอยด์ [การแพทย์] |
| Athyrosis | ไม่มีต่อมไทรอยด์ [การแพทย์] |
| Euthyroid | ยูธัยรอยด์, ต่อมไทรอยด์มีการทำงานอยู่ในเกณฑ์ปกติ, ต่อมธัยรอยด์อยู่ในภาวะปกติ [การแพทย์] |
| Thyroid | ไทรอยด์, ไทรอยด์ มักเขียนผิดเป็น ธัยรอยด์ [คำที่มักเขียนผิด] |
| calcitonin | แคลซิโทนิน, ฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมไทรอยด์ทำหน้าที่ลดระดับแคลเซียมในเลือด [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| thyroid gland | ต่อมไทรอยด์, ต่อมไร้ท่อชนิดหนึ่งของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง ลักษณะเป็น 2 พู อยู่บริเวณลำคอ ทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนไทรอกซิน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| parathyroid gland | ต่อมพาราไทรอยด์, ต่อมไร้ท่อชนิดหนึ่งในร่างกายของสัตว์ที่มีกระดูกสันหลังอยู่บริเวณลำคอติดกับต่อมไทรอยด์ ทำหน้าที่สร้างพาราทอร์โมน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| thyroxin | ไทรอกซิน, ฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมไทรอยด์มีไอโอดีนเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ มีหน้าที่ควบคุมเมตามอร์โฟซิสของสัตว์บางชนิด ถ้าคนขาดฮอร์โมนนี้ในวัยเด็กจะทำให้เป็นโรครีทินิซึม ในวัยผู้ใหญ่จะเป็นโรคมิกซิดีมา [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| thyroid follicle | ไทรอยด์ฟอลลิเคิล, กลุ่มเซลล์ในต่อมไทรอยด์ซึ่งเป็นแหล่งสร้างฮอร์โมนไทรอกซิน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| parathormone | พาราทอร์โมน, ฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมพาราไทรอยด์ ทำหน้าที่รักษาสมดุลของแคลเซียมและฟอสฟอรัสในร่างกายให้คงที่ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| simple goiter | โรคคอพอก, โรคที่เกิดจากร่างกายขาดไอโอดีนทำให้ต่อมไทรอยด์ไม่สามารถสร้างไทรอกซินได้ และ TSH จะกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์มีขนาดโตขึ้นทำให้บริเวณคอโตกว่าปกติ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| toxic goiter | โรคคอพอกเป็นพิษ, โรคที่เกิดจากต่อมไทรอยด์ได้รับการกระตุ้นให้สร้างฮอร์โมนมากกว่าปกติทำให้ต่อมขยายขนาดขึ้น อาการที่ปรากฏ คือ ตาคนไข้โปนและคอหอยโต [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| thyroid stimulating hormone (TSH) | ไทรอยด์สติมิวเลติงฮอร์โมน (ทีเอสเอช), ฮอร์โมนที่สร้างจากต่อมใต้สมองส่วนหน้า ทำหน้าที่กระตุ้นต่อมไทรอยด์ให้สร้างฮอร์โมนตามปกติ อาจเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า ฮอร์โมนไทโรโทรฟิน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| Goiter, Toxic | คอพอกชนิดเป็นพิษ, คอพอกเป็นพิษ, คอหอยพอกชนิดเป็นพิษ, ต่อมเป็นพิษ, โรคคอหอยพอกเป็นพิษ, ต่อมไทรอยด์เป็นพิษ, ต่อมไธรอยด์ทำงานมากกว่าปกติ [การแพทย์] |
| Myxedema | มิกซีดีมา, การบวม; น้ำคั่งอยู่ตามเยื่อต่างๆ; อาการบวมไปทั้งตัว; มิกซีดีมา; ต่อมไทรอยด์พร่อง; โรคต่อมธัยรอยด์หย่อนสมรรถภาพ; มิย์กซีดีมา [การแพทย์] |
