| Cap Rock | ชั้นหินที่ไม่ยอมให้ของเหลวหรือก๊าซไหลผ่าน, ชั้นหินที่ไม่ยอมให้ของเหลวหรือก๊าซไหลผ่าน ปิดทับอยู่ด้านบนของชั้นหินกักเก็บปิโตรเลียม และปิดกั้นไม่ให้ไฮโดรคาร์บอนหนีออกมาถึงพื้นผิวดินได้ [ปิโตรเลี่ยม] |
| Butane | ไฮโดรคาร์บอนที่ประกอบด้วยคาร์บอน 4 อะตอม และไฮโดรเจน 10 อะตอม, Example: ปรกติอยู่ในสภาพก๊าซ แต่ทำให้เหลวได้ง่ายเพื่อการขนส่งและจัดเก็บ ใช้เป็นเชื้อเพลิงในครัวเรือน รถยนต์ และอุตสาหกรรมบางประเภท [ปิโตรเลี่ยม] |
| Petroleum | สารไฮโดรคาร์บอนที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ, สารไฮโดรคาร์บอนที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติโดยมีธาตุสองชนิดเป็นองค์ประกอบหลัก ได้แก่คาร์บอนและไฮโดรเจน โดยอาจมีหรือไม่มีธาตุอโลหะอื่นๆ เช่น กำมะถัน ออกซิเจน ไนโตรเจน ฯลฯ ปนอยู่ด้วยก็ได้, Example: ปิโตรเลียมเป็นได้ทั้งของแข็ง ของเหลว หรือก๊าซ ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบของปิโตรเลียมเอง และความร้อน ตลอดจนความกดดันตามสภาพแวดล้อมที่ปิโตรเลียมนั้นถูกกักเก็บไว้ แบ่งตามสถานะสำคัญทางธรรมชาติได้ 2 ชนิด คือ น้ำมันดิบ และ ก๊าซธรรมชาติ [ปิโตรเลี่ยม] |
| Conversion Refinery | โรงกลั่นน้ำมันประเภท Hydro skimming Refinery ที่มี cracking เพิ่มเข้ามา, โรงกลั่นน้ำมันประเภท Hydro skimming Refinery ที่มี cracking เพิ่มเข้ามา ซึ่งจะทำหน้าที่แตกตัวโมเลกุลของสารไฮโดรคาร์บอนต่างๆให้เป็นน้ำมันที่มีคุณค่าสูง, Example: โรงกลั่นน้ำมันประเภทนี้จะให้ผลิตภัณฑ์น้ำมันหนัก เช่น น้ำมันเตา น้อยกว่าที่ผลิตได้จากโรงกลั่นน้ำมันประเภท Hydro skimming เพราะน้ำมันหนักที่กลั่นได้จะถูกทำให้แตกตัวที่หน่วย cracking เปลี่ยนสภาพเป็นน้ำมันเบาชนิดต่างๆ ที่มีมูลค่าสูงขึ้น [ปิโตรเลี่ยม] |
| Cracking | กระบวนการที่ทำให้โมเลกุลขนาดใหญ่ของสารไฮโดรคาร์บอนชนิดหนักแตกตัวเป็นโมเลกุลที่เล็กลง, Example: เป็นการทำให้น้ำมันหนักแตกตัวให้เป็นน้ำมันเบาที่มีมูลค่าสูงขึ้น ถ้าทำให้โมเลกุลแตกตัวด้วยความร้อน เรียกว่า Thermal cracking ถ้าแตกตัวโดยใช้ตัวเร่งปฏิกิริยา เรียกว่า catalytic (cat) cracking และถ้ากระบวนการ cat cracking เกิดขึ้นในบรรยากาศก๊าซไฮโดรเจน เรียกว่า hydrocracking [ปิโตรเลี่ยม] |
| Hydrocarbon | ส่วนประกอบสำคัญของปิโตรเลียม, ส่วนประกอบสำคัญของปิโตรเลียมไม่ว่าจะเป็นก๊าซธรรมชาติหรือน้ำมันดิบ คือ คาร์บอน (C) และ ไฮโดรเจน (H) ในรูปของสารประกอบไฮโดรคาร์บอน (hydrocarbon) นอกจากนี้ก็มีสารอื่นๆที่เป็นส่วนประกอบของปิโตรเลียม เช่น กำมะถัน (S) ไนโตรเจน (N) และอื่นๆ, Example: สารที่นอกเหนือจากไฮโดรคาร์บอนถือเป็นสิ่งแปลกปลอมและไม่เป็นที่ต้องการ สารประกอบไฮโดรคาร์บอนซึ่งเป็นส่วนประกอบสำคัญของปิโตรเลียมนั้น อาจอยู่ในสภาพของก๊าซ ของเหลว หรือของแข็ง ที่อุณหภูมิและความดันบรรยากาศ ขึ้นอยู่กับจำนวนและการจัดตัวของอะตอมของคาร์บอนในโมเลกุล โดยทั่วไปโมเลกุลของไฮโดรคาร์บอนที่มีคาร์บอนไม่เกิน 4 อะตอมจะมีสถานะเป็นก๊าซ ถ้ามีคาร์บอนระหว่าง 5-19 อะตอม จะมีสถานะเป็นของเหลว และถ้ามีคาร์บอนตั้งแต่ 20 อะตอมขึ้นไป จะมีสถานะเป็นของแข็ง [ปิโตรเลี่ยม] |
| Hydrocarbons | ไฮโดรคาร์บอน [TU Subject Heading] |
| Polycyclic aromatic hydrocarbons | โพลีไซคลิก อะโรมาติก ไฮโดรคาร์บอน [TU Subject Heading] |
| Chlorinated Hydrocarbons | ไฮโดรคาร์บอนคลอรีน, Example: ไฮโดรคาร์บอน ซึ่งมีคลอรีนเป็นองค์ประกอบ มักอยู่ในรูปของยาฆ่าแมลง เช่น ดีดีที อัลดริน เอนดริน เบนซิน เฮกซาคลอไรด์ และดีลดริน ส่วนใหญ่เป็นสารก่อมะเร็ง [สิ่งแวดล้อม] |
| ก๊าซ | ก๊าซ, ก๊าซปิโตรเลียมเหลวที่ใช้เป็นก๊าซหุงต้มหรือก๊าซไฮโดรคาร์บอนเหลว ซึ่งได้แก่ โปรเปน โปรปิลีน นอร์มัลบิวเทน ไอโซ-บิวเทน หรือบิวทีลีนส์ อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างรวมกันเป็นส่วนใหญ่ [พลังงาน] |
| ก๊าซชื้น | ก๊าซธรรมชาติที่มีโพรเพน บิวเทนและไฮโดรคาร์บอนเหลว มากกว่า 0.1197 แกลลอน/ก๊าซธรรมชาติ 1, 000 ลูกบาศก์ฟุต (ตั้งแต่ 4-8% เป็นต้นไป) [ปิโตรเลี่ยม] |
| ก๊าซหุงต้ม | ผลิตภัณฑ์ชนิดหนึ่งที่ได้จากการแยกก๊าซธรรมชาติและจากกระบวนการกลั่นน้ำมัน ดิบในโรงกลั่นน้ำมัน มีจุดเดือดอยู่ระหว่าง –420C – 0.50C เป็นของผสมของสารประกอบไฮโดรคาร์บอนที่มีคาร์บอน 3-4 อะตอม มีสถานะเป็นก๊าซ ที่อุณหภูมิและความดันบรรยากาศ สามารถนำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงในครัวเรือน ยานพาหนะ และในโรงงานอุตสาหกรรม [ปิโตรเลี่ยม] |
| ก๊าซธรรมชาติ | สารประกอบไฮโดรคาร์บอนชนิดหนึ่ง เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติประกอบด้วยธาตุไฮโดรเจนและคาร์บอนทีเกิดจากการทับถาม ของซากพืชและสัตว์ จำพวกจุลินทรีย์ที่อาศัยในโลกมานานนับร้อยล้านปี สามารถผลิตได้จากแหล่งใต้พื้นพิภพโดยตรงหรือติดมากับน้ำมันดิบจากหลุมน้ำมัน ดิบ โดยส่วนใหญ่จะมีก๊าซมีเทนตั้งแต่ 70% ขึ้นไป [ปิโตรเลี่ยม] |
| คอนเดนเสท | ก๊าซธรรมชาติเหลว หรือไฮโดรคาร์บอนที่กลั่นตัวจากก๊าซธรรมชาติ, Example: อยู่ในสถานะที่เป็นของเหลวที่อุณหภูมิที่อุณหภูมิความดันบรรยากาศ เช่น เพนเทน เฮกเซน เฮปเทน และออกเทน เมื่อผลิตมาถึงปากบ่อบนแท่นผลิตสามารถขนส่งทางเรือหรือส่งตามท่อก็ได้ [ปิโตรเลี่ยม] |
| ปิโตรเลียม | สารประกอบไฮโดรคาร์บอน ประกอบด้วยธาตุไฮโดรเจนและคาร์บอน มักพบอยู่ในชั้นหินตะกอน ทั้งในสภาพของแข็ง ของเหลวและก๊าซ [ปิโตรเลี่ยม] |
| โอเลฟินส์ | ชื่อรวมของไฮโดรคาร์บอนที่ไม่อิ่มตัว เช่น เอททีลีน โปรไพลีน บิวตาได้อีน ใช้เป็นสารตั้งต้นในอุตสาหกรรมปิโตรเคมี [ปิโตรเลี่ยม] |
| Chlorinated polyethylene rubber | ยางคลอริเนตพอลิเอทิลีนเป็นยางที่ได้จากการทำปฏิกิริยาระหว่างพอลิเอทิ ลีนและคลอรีน ยางชนิดนี้มีหลายเกรดขึ้นอยู่กับปริมาณของคลอรีน สมบัติโดยทั่วไปทนต่อการเสื่อมสภาพอันเนื่องมาจากสภาพอากาศ โอโซน ความร้อน และสารเคมีที่มีฤทธิ์กัดกร่อนต่างๆ ได้ดี มีการติดไฟต่ำ มีความเสถียรของสีสูงมาก ทนต่อน้ำมันและตัวทำละลายไฮโดรคาร์บอนที่ไม่มีขั้วปานกลาง แต่มีสมบัติการหักงอที่อุณหภูมิต่ำไม่ดี นิยมใช้ในการผลิตปลอกหุ้มสายไฟฟ้าและสายเคเบิล ท่อยางและชิ้นส่วนภายในยานยนต์ เป็นต้น [เทคโนโลยียาง] |
| carotene | แคโรทีน, สารไฮโดรคาร์บอนชนิดไม่อิ่มตัวมีในพืชทั่วไป สูตรเคมีคือ C40H56 มีสีเหลือง ส้ม หรือแดงส้ม เมื่อกินเข้าไปจะถูกเปลี่ยนเป็นวิตามิน A ในตับ ถ้าร่างกายขาดวิตามินชนิดนี้จะทำให้เกิดโรคเกี่ยวกับตา เช่น นัยน์ตามัว หรือตาบอดกลางคืน ถ้าเด็กขาดวิตามินชนิดนี้จะทำให้ร่าง [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| kerosene | น้ำมันก๊าด, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนหลายชนิดรวมกัน ได้จากการกลั่นลำดับส่วนน้ำมันปิโตรเลียม มีจุดเดือด 150 - 300°C ในแต่ละโมเลกุลจะมีคาร์บอน 11 - 12 อะตอม มีประโยชน์หลายอย่าง เช่น ใช้เป็นเชื้อเพลิงของเครื่องยนต์ไอพ่น ใช้จุดตะเกียง เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| diesel oil | น้ำมันดีเซล, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนหลายชนิดรวมกัน ได้จากการกลั่นลำดับส่วนปิโตรเลียม ในแต่ละโมเลกุลจะมีคาร์บอน 13 หรือ 14 อะตอม มีจุดเดือด 250 - 350°C ใช้เป็นเชื้อเพลิงในเครื่องยนต์ดีเซล [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| lubricating oil | น้ำมันหล่อลื่น, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนที่ได้จากการกลั่นลำดับส่วนของปิโตรเลียม มีสถานะเป็นของเหลว มีจุดเดือดระหว่าง 305°C - 405°C ในแต่ละโมเลกุลจะมีจำนวนคาร์บอนตั้งแต่ 18 - 25 อะตอม เป็นน้ำมันที่ใช้ลดความเสียดทานระหว่างวัตถุต่าง ๆ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| petroleum | ปิโตรเลียม, สารอินทรีย์ในธรรมชาติ ซึ่งเกิดจากการสลายตัวของพืชและสัตว์ที่ทับถมอยู่ใต้พื้นดินเป็นเวลาหลายล้านปี เป็นสารไฮโดรคาร์บอนซึ่งมีจำนวนคาร์บอนตั้งแต่ 1 - 60 อะตอม อาจเป็นแก๊ส (แก๊สธรรมชาติ) ของเหลว (น้ำมันดิบ แก๊สธรรมชาติเหลว) หรือของแข็ง (แอสฟัลต์) หรืออยู่รวมก [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| paraffins | พาราฟิน, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนในอนุกรมพาราฟินหรือแอลเคน สูตร เคมีทั่ว ๆ ไป คือ CnH2n+ 2 มีทั้งอยู่ในสถานะแก๊ส ของเหลวและของแข็ง พวกที่เป็นของแข็งและมีจุดหลอมเหลว 50 - 60°C นิยมเรียกว่าขี้ผึ้งพาราฟิน ซึ่งใช้ทำเทียนไข กระดาษไขและน้ำมันขัดพื้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| methane | มีเทน, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนพวกแอลเคน สูตรเคมีคือ CH4 เป็นแก๊สไม่มีสี ติดไฟได้ เป็นองค์ประกอบส่วนใหญ่ของแก๊สธรรมชาติ แก๊สมีเทนอาจได้จากการหมักมูลสัตว์และนำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงราคาถูก [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| hydrocarbon compound | สารประกอบไฮโดรคาร์บอน, สารอินทรีย์ที่ประกอบด้วยธาตุคาร์บอนและไฮโดรเจนเท่านั้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| acetylene [ ethyne ] | อะเซทิลีน, แก๊สชนิดหนึ่งติดไฟง่ายไม่มีสี ไม่มีกลิ่น สูตรเคมีคือ C2H2 เตรียมได้จากปฏิกิริยาเคมีระหว่างแคลเซียมคาร์ไบด์กับน้ำ หรือได้จากการแตกสลายโมเลกุลของไฮโดรคาร์บอนโมเลกุลใหญ่โดยอาร์กไฟฟ้าใช้ประโยชน์ต่าง ๆ เช่น จุดตะเกียงให้แสงสว่าง เชื่อโลหะ บ่มผลไม้ เป็นสารตั้ง [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| amine | เอมีน, สารอินทรีย์ที่มีไนโตรเจนเป็นองค์ประกอบในโมเลกุลเกิดจากหมู่ไฮโดรคาร์บอนแทนที่ไฮโดรเจนในโมเลกุลของแอมโมเนียเพียงหนึ่ง สอง หรือ ทั้งสามอะตอมก็ได้ เช่น อะนิลีน C6H5NH2 ไดเมทิลอามีน(CH3)2NH เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| unsaturated hydrocarbon | ไฮโดรคาร์บอนประเภทไม่อิ่มตัว, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนที่มีพันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนกับคาร์บอนในโมเลกุลเป็นพันธะคู่หรือพันธะสาม เช่น แอลคีน แอลไคน์ เป็นต้น [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| saturated hydrocarbon | ไฮโดรคาร์บอนประเภทอิ่มตัว, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนประเภทที่พันธะระหว่างอะตอมของคาร์บอนทั้งหมดในโมเลกุลเป็นพันธะเดี่ยว สามารถเกิดปฏิกิริยาแทนที่ได้ แต่เกิดปฏิกิริยารวมตัวไม่ได้ ได้แก่ สารพวกแอลเคน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| heptane | เฮปเทน, สารไฮโดรคาร์บอนพวกแอลเคน สูตรเคมี C7H16 เป็นของเหลวได้จากการกลั่นลำดับส่วนปิโตรเลียม ไฮโซเมอร์ปกติมีจุดเดือด 98.4oC และความถ่วงจำเพาะ 0.68 [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| isooctane | ไอโซออกเทน, สารประกอบไฮโดรคาร์บอน สูตรเคมีคือ (CH3)3CCH2CH(CH3)2 มีจุดเดือด 99oC เป็นเชื้อเพลิงที่เหมาะกับเครื่องยนต์ที่ใช้น้ำมันเบนซินเพราะช่วยให้เครื่องยนต์เดินเรียบไม่กระตุก [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| isoprene | ไอโซปรีน, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนจำพวกแอลคีน สูตรเคมีคือ C5H8 เป็นของเหลวไม่มีสี จุดเดือด 34.1°C ไม่ละลายในน้ำ แต่ละลายได้ในแอลกอฮอล์และอีเทอร์ได้จากการกลั่นทำลายยางดิบ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| crude oil | น้ำมันดิบ, สารประกอบไฮโดรคาร์บอนหลายชนิดรวมกันเป็นของเหลวค่อนข้างเหนียวมีสีน้ำตาลไหม้หรือดำ เกิดจากการสลายตัวของซากพืชซากสัตว์ ทับถมกันอยู่เป็นเวลานานนับล้านปี เมื่อนำมากลั่นลำดับส่วนจะได้แก๊สน้ำมันชนิดต่าง ๆ และแอสฟัลต์ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| natural gas | ก๊าซธรรมชาติ, แก๊สที่พบตามบ่อน้ำหรือบ่อแก๊สธรรมชาติ เป็นของผสมของสารประกอบไฮโดรคาร์บอนซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นมีเทนและอีเทน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| aldrin | อัลดริน, ยาฆ่าแมลงที่เป็นศัตรูพืช เป็นสารพวกไฮโดรคาร์บอนซึ่งมีคลอรีนเป็นตัวประกอบทีสำคัญ ใช้ปราบตั๊กแตนได้ดี แต่ไม่ควรใช้ฆ่าแมลงในบ้าน [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
| vaseline | วาสลิน, ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากการกลั่นน้ำมันดิบ เป็นสารประกอบไฮโดรคาร์บอนหลายชนิดรวมกันอยู่ในสถานะครึ่งแข็งครึ่งเหลว มีสีขาวหรือสีเหลือง ใช้ทำเครื่องสำอางและขี้ผึ้งต่าง ๆ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
