| bezier curve | รูปโค้งเบซิเอร์หมายถึง รูปเส้นโค้งทางคณิตศาสตร์รูปหนึ่ง เป็นโค้งที่ไม่มีรูปลักษณ์ที่มีกฏเกณฑ์เป็นสูตรกำหนด การสร้างเส้นโค้งในโปรแกรมบางโปรแกรม จะต้องเริ่มด้วยการลากเส้นตรงขึ้นมาเส้นหนึ่งก่อน แล้วสร้างจุดสองจุดบนเส้นตรงนั้น ใช้เมาส์ดึงแต่ละจุดขึ้นไป ในทิศทางที่ต่างกัน ก็จะได้โค้งแบบเบซีเอร์ ขึ้นมา |
| drag | (แดรก) { dragged, dragging, drags } vt. ลาก, ดึง, กวาด, คราด, เลื่อน, ลอก, นำเรื่องที่ไม่เกี่ยวข้องเข้ามา, เอ้อระเหย, เฉื่อยชา vi. ถูกลากหรือดึงไปตาม, เลื่อนบนพื้นดิน, เคลื่อนอย่างอืดอาด, ล้าหลัง, ขุดลอก. n. เครื่องมือลาก, การลากอวน, คนที่น่าเบื่อที่สุด, สิ่งที่เบื่อที่สุด หมายถึง การใช้เมาส์ลากเอาสิ่งใดสิ่งหนึ่งบนจอภาพจากตำแหน่งเดิมไปยังตำแหน่งใหม่ บางทีใช้หมายถึงการ "ลากดำ" หรือ "ทำแถบสี" บนข้อความบางตอนเพื่อเป็นการบอกคอมพิวเตอร์ว่าได้เลือกข้อความนี้ไว้ แล้วจะใช้คำสั่ง cut หรือ copy ต่อไป |
| drag and drop | ลากแล้วปล่อยลากไปวางหมายถึง การใช้เมาส์ลากสิ่งใดสิ่งหนึ่ง (ภาพหรือข้อความทั้งบล็อก) บนจอภาพ ไปวางไว้ยังตำแหน่งใหม่ โดยต้องกำหนด (select) ให้คอมพิวเตอร์รู้ก่อน แล้วจึงใช้เมาส์ลากไป การลากด้วยเมาส์นั้น จะต้องกดนิ้วชี้บนปุ่มซ้ายของเมาส์แช่ไว้ ในขณะที่ลากเมาส์เพื่อนำไปวางในที่ ๆ ต้องการ เสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงจะยกนิ้วออกจากเมาส์ได้ ในโปรแกรมตารางจัดการ (spreadsheet) อาจลากไปได้ทั้งแถวหรือทั้งคอลัมน์ |
| drop-down menu | รายการเลือกแบบดึงลงหมายถึง รายชื่อเมนูที่เมื่อใช้เมาส์กดแล้วจะมีรายการแสดงให้เลือก เช่น ถ้ากดเมาส์ที่เมนู Edit จะมีรายการเลือก copy, cut, paste ฯ เรียงลงมาให้เลือก |
| graphical user interface | การใช้ภาพเป็นตัวประสานกับผู้ใช้ใช้ตัวย่อว่า GUI (อ่านว่ากุย) เป็นวิธีการให้ความสะดวกแก่ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ ให้ติดต่อสื่อสารกับเครื่องคอมพิวเตอร์โดยผ่านทางภาพ เช่น ใช้เมาส์กดเลือกสัญรูป (icon) แทนการพิมพ์คำสั่งดังแต่ก่อน หรือการเลือกคำสั่งตามรายการเลือกที่เรียกว่า ระบบเมนู |
| gui | (จียูไอ, กุย) ย่อมาจาก graphical user interface (แปลว่า การใช้ภาพเป็นตัวประสานกับผู้ใช้) เป็นวิธีการให้ความสะดวกแก่ ผู้ใช้คอมพิวเตอร์ ให้ติดต่อสื่อสารกับเครื่องคอมพิวเตอร์โดยผ่านทางภาพ เช่น ใช้เมาส์กดเลือกสัญรูป (icon) แทนการพิมพ์คำสั่งดังแต่ก่อน หรือการเลือกคำสั่งตามรายการเลือกที่เรียกว่า ระบบเมนู |
| handles | จุดรอบภาพในเรื่องที่เกี่ยวกับโปรแกรมวาดภาพหรือโปรแกรมการจัดพิมพ์ตั้งโต๊ะ (desktop publishing) คำนี้จะหมายถึง กรอบสี่เหลี่ยมที่มีจุดที่มุม และที่กึ่งกลางของเส้นรอบด้านทั้งสองข้างที่เกิดขึ้นรอบ "ภาพ" ที่ได้เลือก (select) หรือกำหนดไว้ การย้ายหรือการเคลื่อนที่ภาพเหล่านี้ จะต้องทำให้มีจุดรอบภาพนี้ก่อน จึงจะใช้เมาส์ลากไปได้ หรือจะใช้เมาส์กดที่มุมใดมุมหนึ่งแล้วลากออกหรือหดเข้า เป็นการขยายหรือลดสัดส่วนของภาพนั้นก็ได้ ถ้าเป็นข้อความ (text) ก็หมายถึงเส้นกำกับข้อความที่อยู่บนและล่างของข้อความที่เลือกหรือกำหนดไว้ |
| menu-driven system | ระบบทำงานด้วยเมนูหมายถึงระบบการทำงานของโปรแกรมที่ใช้เมนูเป็นหลัก กล่าวคือ มีรายการคำสั่งต่าง ๆ ปรากฏบนจอภาพให้เลือก ผู้ใช้ไม่จำเป็นต้องจำคำสั่งเลย เพียงแต่ใช้เมาส์เลื่อนไปที่คำสั่งที่ต้องการแล้วกด คอมพิวเตอร์ก็จะทำงานให้ ระบบดังกล่าวนี้ทำให้การทำงานโดยใช้คอมพิวเตอร์นั้นง่ายขึ้นกว่าเดิมมาก |
| mouse | (เมาซฺ) n. หนู (pl. mice) อุปกรณ์สำหรับควบคุมเคอร์เซอร์บนจอภาพ, อุปกรณ์นำเข้า (input device) ชนิดหนึ่งมีขนาดพอเหมาะกับมือเป็นรูปสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ สามารถเคลื่อนย้ายไปบนผิวพื้นเรียบ ตัวเมาส์นี้ เมื่อเชื่อมต่อกับเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ จะเป็นตัวทำให้เคลื่อนย้าย cursor ไปในทิศทางที่ต้องการได้ ใต้ตัวเมาส์จะมีลูกกลิ้งกลม ๆ ซึ่งจะทำให้ตัวชี้ตำแหน่ง (cursor) เคลื่อนย้ายไปยังทิศทางต่าง ๆ ได้ โดยปกติ เมาส์ของพีซีจะมี 3 ปุ่ม ส่วนใหญ่จะใช้ปุ่มทางด้านซ้าย ระบบวินโดว์ 95 มีการใช้ปุ่มทางขวาของเมาส์มากขึ้น ส่วนเมาส์ของแมคอินทอชจะมีปุ่มเดียว การใช้เมาส์จะมี 3 ลักษณะ คือ กดที่ปุ่มซ้ายหรือขวาเพียงครั้งเดียวเพื่อเลือกคำสั่ง หรือกำหนดภาพ ฯ กด 2 ครั้ง ติด ๆ กันเพื่อเริ่มต้นโปรแกรมหรือเปิดแฟ้มข้อมูล กับกดแล้วลากเพื่อเคลื่อนย้ายข้อความหรือภาพ |
| screen saver | โปรแกรมรักษาจอภาพหมายถึง โปรแกรมพิเศษที่จัดให้จอภาพมีภาพที่เคลื่อนไหวได้มาแทนงานที่กำลังทำ ทั้งนี้เพราะการปล่อยให้จอภาพแสดงภาพใดภาพหนึ่งนานเกินไป จอจะมีรอยไหม้ (burn in) รอยนี้จะติดอยู่ตลอดไป ลบออกไม่ได้ บางทีอาจทำให้จอมืดไปเลยก็ได้ อย่างไรก็ตาม เมื่อขยับเมาส์ หรือแตะที่แป้นพิมพ์แป้นใดแป้นหนึ่ง ข้อความหรือภาพบนจอที่เคลื่อนไหวอยู่ ก็จะหายไป และกลับเป็นเหมือนเดิม ในระบบวินโดว์ คำสั่งกำหนดเรื่อง screen saver ว่าจะใช้ภาพใด เคลื่อนไหวช้าเร็วเพียงใดจะอยู่ในเรื่องของ " Desktop " (กดที่สัญรูป Control Panel) จะมีภาพจากระบบวินโดว์มาให้เลือกหลายภาพ เมื่อเลือกแล้ว ภาพเหล่านี้จะปรากฏบนจอเองโดยอัตโนมัติ หลังจากที่หยุดใช้เมาส์หรือกดแป้นพิมพ์ประมาณ 2-3 นาที (กำหนดเองได้) |
| scroll bar | แถบเลื่อนภาพหมายถึง ปุ่มรูปสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ ที่อยู่ริมด้านขวาและด้านล่างของวินโดว์ ที่ปลายแถบทั้งสองด้านจะมีลูกศรหันหัวขึ้นและลง หรือหันไปทางซ้ายและขวา บนแถบจะมีรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสรูปเล็ก ๆ เมื่อใช้เมาส์กดที่ลูกศรด้านใดด้านหนึ่ง หรือ ลากสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ นี้ขึ้นหรือลง จะทำให้ข้อความหรือภาพ ที่อยู่บนจอเลื่อนขึ้น/ลง หรือ เลื่อนไปทางซ้าย/ขวาได้ รูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสที่อยู่บนแถบเลื่อนภาพนี้ เรียกว่า scroll box ดู scroll box ประกอบ |
| scroll box | รูปสี่เหลี่ยมบนแถบเลื่อนภาพหมายถึงรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสรูปเล็ก ๆ บนแถบเลื่อนภาพที่อยู่ด้านขวาและด้านล่างของวินโดว์ เมื่อใช้เมาส์กดที่รูปสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ นี้ แล้วลากขึ้น/ลง หรือซ้าย/ขวา จะทำให้ข้อความหรือภาพที่อยู่บนจอเลื่อนขึ้น/ลง หรือเลื่อนไปซ้าย/ขวาได้ ดู scroll bar ประกอบ |
| shift+drag | กดแป้น Shift พร้อมกับลากเมาส์หมายถึงการกดแป้นShift แช่ไว้ แล้วใช้เมาส์ดึงจุดที่มุมของภาพเข้าหรืออก ใช้เมื่อต้องการจะหดหรือขยายภาพ จะทำให้ภาพหดหรือขยายอย่างได้สัดส่วน |
| taskbar | แถบงานหมายถึง แถบที่อยู่ด้านล่างสุดของจอภาพในระบบวินโดว์ 95 และ 98 ซ้ายสุด จะเป็นปุ่ม Start ซึ่งเป็นปุ่มที่เราจะต้องใช้ทุกครั้งที่เข้ามาในระบบ บนแถบนี้ จะมีสัญรูปเล็ก ๆ ของ นาฬิกา ลำโพง หรือบางที หากกำลังสั่งพิมพ์งาน ก็จะมีสัญรูปเครื่องพิมพ์ และเป็นที่บอกว่า ขณะนั้นเราเปิดวินโดว์อะไรไว้แล้วบ้าง แถบงานนี้ ปกติจะกว้างเท่ากับขนาดของปุ่ม Start คือประมาณ .5 นิ้ว แต่เราสามารถย่อให้เล็กลงไปอีก หรือขยายให้ใหญ่ขึ้น หรือหากต้องการย้ายที่ กล่าวคืออาจย้ายไปไว้ด้านข้าง ฯ ก็สามารถใช้เมาส์ลากไปได้เลย หากเปิดเครื่องคอมพิวเตอร์แล้วไม่มีแถบงานนี้ ก็ให้สงสัยไว้ก่อนว่า แถบงานถูกซ่อนไว้ ทดลองเลื่อนเมาส์ไปทางด้านล่าง ต่ำลงไปจนชิดกับที่แถบงานเคยอยู่ หากยังไม่มีแถบงานปรากฏให้เห็น ก็อาจเป็นได้ว่า มีคนย้ายแถบงานไปไว้ที่อื่น ต้องลองหาดูให้ดี ๆ |
| toolbox | ช่องเครื่องมือโปรแกรมสำเร็จบางโปรแกรมจะจัดให้มีเครื่องมือต่าง ๆ เตรียมไว้ให้เพื่ออำนวยความสะดวกในการพิมพ์ การเขียนรูปสี่เหลี่ยม การเขียนเส้นตรง การหมุน การทำเอียง เป็นต้น ถ้าเป็นโปรแกรมประเภทวาดภาพ จะยิ่งมีเครื่องมือมาให้มากชนิด รวมทั้งการใส่สีให้ด้วย เครื่องมือระบายสี ก็มีทั้งที่เป็นเหมือนพู่กัน ลากเป็นเส้นได้ ตัดขอบได้ ละเลงสีเต็มพื้นที่ หรือจะพ่นเป็น ฝอยเหมือนสเปรย์ ก็ได้ เป็นต้น บางโปรแกรมทำเป็นปุ่ม (button) ให้ใช้เมาส์กดแทนคำสั่งต่าง ๆ ได้ เรียกว่า toolbarดู toolbar ประกอบ |
| windows | ย่อจากคำเต็มว่า Microsoft Windows เป็นชื่อของโปรแกรมระบบวินโดว์สของบริษัทไมโครซอฟต์ ซึ่งทำงานภายใต้ระบบไมโครซอฟต์ดอส (Microsoft DOS) ที่เขียนโดยบริษัทเดียวกัน ถือว่าเป็นโปรแกรมระบบที่ได้รับความนิยมสูงสุดในปัจจุบัน ไมโครคอมพิวเตอร์ที่ใช้ชิป 80286 ขึ้นไป สามารถใช้ระบบวินโดว์สได้ ระบบวินโดว์ได้พัฒนาตลอดมา ปัจจุบัน กำลังอยู่ระหว่างหัวเลี้ยวหัวต่อที่จะเปลี่ยนจากวินโดว์ส 3.1 เป็นวินโดว์ส 95 วินโดว์ส 97 และวินโดว์ส 2000 ต่อไป ระบบวินโดว์นี้จะรวมเอาโปรแกรมอรรถประโยชน์ (utility program) ต่าง ๆ ไว้ให้อย่างพร้อมมูล นอกจากนั้น หลายบริษัทยังสร้างโปรแกรมสำเร็จต่าง ๆ ให้ทำงานบนระบบวินโดว์สนี้ เช่น Aldus PageMaker, Freelance ทุกโปรแกรมจะมีวิธีการใช้พื้นฐานคล้ายคลึงกัน ทำให้ง่ายในการเรียนรู้ เพราะเรียนรู้โปรแกรมหนึ่ง ก็ทำให้มีแนวที่จะเรียนโปรแกรมอื่นง่ายขึ้น ระบบวินโดว์สนี้ จะเน้นในเรื่องการใช้ภาพเป็นสื่อ มีการใช้เมาส์ ใช้เมนู มีรายการเลือกต่าง ๆ ทำให้ผู้ใช้รู้สึกสะดวกขึ้นมาก |
