กระอ้อกระแอ้ | ว. อ้อแอ้, อาการออกเสียงของเด็กที่เริ่มหัดพูด, อาการที่พูดไม่ชัดอย่างคนเมา. |
กระอ้อมกระแอ้ม | ว. อ้อมแอ้ม, ไม่ฉะฉาน, ไม่ชัดเจน, ไม่เต็มปาก, (ใช้แก่กริยาพูด). |
ไข้กาฬนกนางแอ่น, ไข้กาฬหลังแอ่น | น. ไข้ติดเชื้อเฉียบพลันของเยื่อหุ้มสมอง มีอาการไข้ ซึม คอแข็ง หลังแอ่น และมีผื่นชนิดตกเลือดใต้ผิวหนัง ต่อมาสีของผื่นจะเปลี่ยนเป็นคลํ้า. |
นางแอ่น | น. นกอีแอ่น. (ดู อีแอ่น). |
อ้องแอ้ง | ว. อ้อนแอ้น, แบบบาง. |
อ๊อดแอ๊ด, อ๊อด ๆ แอ๊ด ๆ | ว. เสียงดังอย่างเสียงเปิดปิดประตูที่บานพับฝืดเป็นต้น. |
อ้อนแอ้น | ว. มีรูปร่างแบบบาง, ชดช้อย. |
อ้อมแอ้ม, อ้อมแอ้ม ๆ, อ้อม ๆ แอ้ม ๆ | ว. ไม่ฉะฉาน, ไม่ชัดเจน, ไม่เต็มปาก, (ใช้แก่กริยาพูด). |
อ้อแอ้ | ว. อาการออกเสียงของเด็กที่เริ่มหัดพูด, อาการที่พูดไม่ชัดอย่างคนเมา. |
อ้ายแอ้ด | น. ชื่อจิ้งหรีดขนาดเล็กหลายชนิด ในวงศ์ Gryllidae ลำตัวยาวไม่เกิน ๒ เซนติเมตร ส่วนใหญ่ปีกคู่หลังยาวกว่าปีกคู่หน้า ขณะพับปีกปลายปีกจึงยื่นไปด้านท้าย โดยทั่วไปสีดำหรือน้ำตาลตลอดทั้งตัว ชนิดที่พบบ่อย เช่น ชนิด Modicogryllus confiermatus (Walker) ซึ่งมีสีน้ำตาล, จิ้งหรีดผี หรือ แอ้ด ก็เรียก, โดยปริยายเรียกสิ่งที่มีขนาดเล็กหรือน้ำหนักน้อยกว่าปรกติ เช่น รถถังอ้ายแอ้ด มวยรุ่นอ้ายแอ้ด. |
อีแอ่น | น. ชื่อนกขนาดเล็กในหลายวงศ์ คือ Apodidae, Hemiprocnidae, Hirundinidae, Corvidae และ Glareolidae ตัวสีนํ้าตาลหรือดำ ปลายปีกแหลม มักอยู่รวมกันเป็นฝูง ใช้เวลาส่วนใหญ่บินโฉบแมลง มีหลายชนิด เช่น อีแอ่นบ้าน ( Hirundo rustica Linn.) ในวงศ์ Hirundinidae อีแอ่นตาล [ Cypsiurus balasiensis (Gray) ] ในวงศ์ Apodidae ชนิดที่นำรังมากินได้ เช่น อีแอ่นกินรัง [ Collocalia fuciphaga (Gmelin) ] ในวงศ์ Apodidae, นางแอ่น แอ่น หรือ แอ่นลม ก็เรียก. |
เอ้แอ่น, เอ้ ๆ แอ่น ๆ | ก. ทำให้เสียเวลา, ทำชักช้า, ทำจริตกิริยาโอ้เอ้ |
เอ้แอ่น, เอ้ ๆ แอ่น ๆ | อาการที่ยืนโอนไปโอนมา เอนไปเอนมา หรือ เดินถอยหน้าถอยหลัง. |
แอ้ | ว. อาการที่แสดงว่าหนักมาก เช่น หนักแอ้ หนักจนหลังแอ้. |
แอ๋ | ว. อาการที่เมาเหล้ามากจนพูดลิ้นไก่สั้นหรือทรงตัวไม่อยู่ เรียกว่า เมาแอ๋. |
แอ่ง | น. ที่ซึ่งลาดลึกลงไปพอนํ้าขังได้. |
แอ้งแม้ง | ว. อาการที่นอนนิ่งอยู่กับที่เพราะหมดกำลังเป็นต้น ในคำว่า นอนแอ้งแม้ง. |
แอด, แอด ๆ, แอ๊ด, แอ๊ด ๆ | ว. เสียงดังเช่นนั้นอย่างเสียงเปิดหรือปิดประตูฝืด ๆ. |
แอ้ด ๑ | ดู อ้ายแอ้ด. |
แอ้ด ๒ | น. เรียกของบางอย่างที่มีขนาดเล็กกว่าปรกติ เช่น รถถังอ้ายแอ้ด. |
แอ้ด ๓, แอ้ด ๆ | ว. เรียกอาการที่หนักเต็มกำลัง ว่า หนักเต็มแอ้ด |
แอ้ด ๓, แอ้ด ๆ | เรียกอาการจุกจนพูดไม่ออก ว่า จุกแอ้ด ๆ. |
แอ่น ๑ | ก. ทำให้โค้งหรือนูนจากแนวหรือระดับ เช่น แอ่นอก. |
แอ่น ๑ | ว. ลักษณะของสิ่งที่โค้งหรือนูนจากแนวหรือระดับ เช่น อกแอ่น สะพานแอ่น. |
แอ่น ๒ | ดู อีแอ่น. |
แอ่นลม | ดู อีแอ่น. |
แอ้ม | ก. กิน เช่น แอ้มขนมหรือยัง, ได้สมประสงค์ (มักใช้ในความปฏิเสธ) เช่น ไม่ได้แอ้ม. |
แอ่ว | ก. พูดคุย (ใช้แก่หนุ่มสาว) |
แอ่ว | เที่ยว, ถ้าไปเที่ยวเกี้ยวผู้หญิง เรียกว่า แอ่วสาว. |
แอ่ว | น. คำนำหน้าชื่อเพลงไทยพื้นเมือง เช่น แอ่วลาว แอ่วเคล้าซอ |
แอ่ว | เพลงพื้นเมืองประเภทหนึ่งใช้วิธีร้องเล่าเรื่อง โดยร้องโต้กันระหว่างชายกับหญิง. |
แอ้วแซ่ว | ว. อาการที่นอนนิ่งอยู่กับที่เคลื่อนไหวไปไหนไม่ได้ในลักษณะที่หมดกำลังหรือเจ็บป่วยเป็นต้น ในคำว่า นอนแอ้วแซ่ว, แซ่ว ก็ว่า. |
ก้น | ส่วนล่างของภาชนะ เช่น ก้นหม้อ, ส่วนสุดของห้วงหรือแอ่ง เช่น ก้นบ่อ ก้นเหว ก้นคลอง, ตรงข้ามกับ ปาก |
กระแตแต้แว้ด ๑ | น. ชื่อนกขนาดเล็กชนิด Vanellus indicus (Boddaert) วงศ์ย่อย Charadriinae ในวงศ์ Charadriidae ปากยาว หัวสีดำ ขนบริเวณหูสีขาว มีติ่งเนื้อสีแดงพาดระหว่างตาผ่านหน้าผาก ขายาวสีเหลือง วางไข่ในแอ่งตื้น ๆ บนพื้นดิน กินแมลงและสัตว์ขนาดเล็ก ร้องเสียงแตแต้แว้ด, กระต้อยตีวิด ต้อยตีวิด หรือ แต้แว้ด ก็เรียก. |
กระทั่ง ๑ | คำใช้ในบทร้องของเด็ก ในความว่า พายเรืออกแอ่น กระทั่งต้นกุ่ม. |
กระแท่น | ก. กระทบ, คำใช้ในบทร้องของเด็ก ใช้ว่า พายเรืออกแอ่นกระแท่นต้นกุ่ม. |
กระพัง ๑ | น. แอ่ง, บ่อ, หนอง, ตระพัง ตะพัง หรือ สะพัง ก็เรียก. |
กระสง | น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Channa lucius (Cuvier) ในวงศ์ Channidae รูปร่างคล้ายปลาช่อนซึ่งอยู่ในวงศ์เดียวกัน แต่หัวแหลมกว่าและแอ่นงอนขึ้นเล็กน้อย มีลายพาดขวางลำตัวข้างละ ๗-๑๒ แถบ ทุกครีบมีจุดประหรือริ้วสีดำ ขนาดยาวได้ถึง ๔๐ เซนติเมตร. |
กราย ๑ | (กฺราย) น. ชื่อปลานํ้าจืดชนิด Chitata ornata (Gray) วงศ์ Notopteridae หัวและลำตัวแบนข้างมาก สันหัวแอ่นลง ท้องเป็นสันคม ครีบท้องเล็กมาก ครีบก้นยาวต่อเนื่องกับครีบหางซึ่งเล็กและมีขอบมน บริเวณเหนือครีบก้นมีจุดสีดำ ๕-๑๐ จุดเรียงเป็นแถวตามยาว ขนาดยาวได้ถึง ๑ เมตร, ตองกราย หรือ หางแพน ก็เรียก. |
กลบ | (กฺลบ) ก. เอาสิ่งซึ่งเป็นผงโรยทับข้างบนเพื่อปิดบัง เช่น เอาขี้เถ้าไปกลบขี้แมว, เอาดินหรือสิ่งอื่น ๆ ใส่ลงไปในที่เป็นหลุมเป็นบ่อ หรือเป็นแอ่งเพื่อให้เต็มหรือไม่ให้เห็นร่องรอย, โดยปริยายหมายความว่า ปิดบัง เช่น กลบความ, ทดแทน เช่น ให้เอาสินไหมมากลบทรัพย์นั้นเสีย (กฎ. ราชบุรี). |
กล้องแกล้ง | (กฺล้องแกฺล้ง) ว. มีรูปร่างเอวเล็กเอวบาง, อ้อนแอ้น |
กล้อมแกล้ม | พูดอ้อมแอ้มพอให้ผ่านไป, พูดไม่สู้ชัดความเพื่อให้เสร็จไป, โดยปริยายหมายความว่า ทำพอให้ผ่าน ๆ ไป |
กะล่อมกะแล่ม | พูดอ้อมแอ้มพอให้ผ่านไป, พูดไม่สู้ชัดความเพื่อให้เสร็จไป, โดยปริยายหมายความว่า ทำพอให้ผ่าน ๆ ไป |
กินริน, กินรี | (กินนะริน, กินนะรี) น. กินนรเพศหญิง เช่น ดุจกินรินแน่ง พักตราแพ่งมานุษย์ (ม. คำหลวง ทานกัณฑ์), กินรีแอ่นกินรากร (ม. คำหลวง วนปเวสน์). |
กุมภัณฑยักษ์ | น. ลมกุมารอย่างหนึ่งมีอาการคล้ายบาดทะยัก ผู้ที่เป็นลมนี้ตาจะช้อนสูง หน้าเขียว มือกำ เท้างอ หลังแอ่น กัดฟัน. |
เกรินบุษบก | น. เกรินที่ต่อออกไปทางด้านข้างฐานบุษบกมาลาทั้ง ๒ ข้าง เพื่อส่งรูปฐานบุษบกให้งอนแอ่นขึ้นคล้ายหัวและหางเรือ. |
แก้มลิง | น. พื้นที่มีลักษณะเป็นแอ่งตามธรรมชาติหรือขุดขึ้นเพื่อรองรับและกักเก็บน้ำในช่วงฝนตกมีน้ำมาก และระบายออกทะเลในช่วงที่น้ำทะเลลดลง เป็นพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำและบรรเทาอุทกภัย. |
ครำ | (คฺรำ) น. เรียกน้ำเสียที่ขังอยู่ในพื้นดินที่เป็นแอ่งเช่นใต้ถุนครัว ในท่อระบายน้ำเสีย ว่า นํ้าครำ, ไขเสนียด ก็เรียก. |
จิ้งหรีดผี | ดู อ้ายแอ้ด. |
เจ้าฟ้าหญิงสิรินธร | น. ชื่อนกนางแอ่นขนาดเล็กชนิด Pseudochelidon sirintarae Kitti Thonglongya วงศ์ Hirundinidae เป็นชื่อที่ตั้งขึ้นเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าหญิงสิรินธร ลำตัวสีดำเหลือบน้ำเงิน มีแต้มขาวตรงโคนหาง ตาและวงรอบเบ้าตาสีขาว ปากสีเหลือง เฉพาะตัวเต็มวัยขนหางคู่กลางมีแกนขนยื่นยาวออกไปคล้ายเส้นลวด ๒ เส้น เคยพบเฉพาะบริเวณบึงบอระเพ็ด จังหวัดนครสวรรค์, ตาพอง ก็เรียก. |