ข้านอกเจ้าบ่าวนอกนาย | น. ผู้ที่กระทำหรือประพฤตินอกเหนือคำสั่งหรือแบบอย่างขนบธรรมเนียมที่ถือปฏิบัติกันมา. |
เจ้าบ้าน | น. ผู้ซึ่งเป็นหัวหน้าซึ่งครอบครองบ้านในฐานะเป็นเจ้าของ ผู้เช่า หรือในฐานะอื่นใด. |
เจ้าบ่าว | น. ชายผู้เข้าพิธีแต่งงานกับเจ้าสาว. |
เจ้าบุญนายคุณ | น. ผู้มีบุญคุณ. |
เพื่อนเจ้าบ่าว | น. ชายผู้ทำหน้าที่เป็นเพื่อนของเจ้าบ่าวในพิธีแต่งงาน. |
กั้นประตู | ก. เอาของมีค่าอย่างสายสร้อย เข็มขัดทอง เป็นต้น กั้นขบวนขันหมากที่บ้านเจ้าสาว โดยเจ้าบ่าวต้องจ่ายเงินเพื่อให้เป็นค่าเปิดทาง. |
ของเลื่อนเตือนขันหมาก | น. สำรับคาวหวานเนื่องในการแต่งงาน ซึ่งฝ่ายเจ้าสาวนำไปให้ฝ่ายเจ้าบ่าวเพื่อเตือนบอกให้ทราบว่าทางบ้านเจ้าสาวเตรียมพร้อมที่จะรับขันหมากได้แล้ว. |
ข้า ๑ | น. ประชาชน, ราษฎร, เช่น ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดิน, คน, บริวาร, เช่น ข้าเก่าเต่าเลี้ยง ข้าหนีเจ้าบ่าวหนีนาย, ทาส เช่น ข้าทาส. |
คฤหบดี | (คะรึหะบอดี) น. ชายที่เป็นเจ้าบ้าน, ผู้มีอันจะกินซึ่งเป็นเจ้าบ้าน, คหบดี ก็ว่า. |
คฤหปัตนี | (คะรึหะปัดตะนี) น. หญิงที่เป็นเจ้าบ้าน, ภรรยาของคฤหบดี, คหปตานี ก็ว่า. |
คหบดี | (คะหะบอ-) น. ชายที่เป็นเจ้าบ้าน, ผู้มีอันจะกินซึ่งเป็นเจ้าบ้าน, คฤหบดี ก็ว่า. |
คหปตานี | น. หญิงที่เป็นเจ้าบ้าน, ภรรยาของคหบดี, คฤหปัตนี ก็ว่า. |
คู่บ่าวสาว | น. เจ้าบ่าวเจ้าสาว. |
เจ้า ๑ | ผู้ชำนาญ เช่น เจ้าปัญญา เจ้าความคิด เจ้าบทเจ้ากลอน |
เจ้าประคุณ | น. คำเรียกผู้ที่นับถือ และท่านที่เป็นเจ้าบุญนายคุณ. |
เจ้าสาว | น. หญิงผู้เข้าพิธีแต่งงานกับเจ้าบ่าว. |
บ้าน | น. ที่อยู่ เช่น เลขบ้าน เจ้าบ้าน, สิ่งปลูกสร้างสำหรับเป็นที่อยู่อาศัย เช่น บ้านพักตากอากาศ บ้านเช่า, บริเวณที่เรือนตั้งอยู่ เช่น เขตบ้าน, หมู่บ้าน เช่น ผู้ใหญ่บ้าน, ถิ่นที่มีมนุษย์อยู่ เช่น สร้างเป็นบ้านเป็นเมือง. |
บ่าว | เรียกชายผู้เข้าพิธีสมรส ว่า เจ้าบ่าว, คู่กับ หญิงผู้เข้าพิธีสมรส ซึ่งเรียกว่า เจ้าสาว. |
ปราชาปัตยวิวาหะ | (ปฺราชาปัดตะยะ-) น. การสมรสวิธีหนึ่งที่บิดายกลูกสาวให้เจ้าบ่าวโดยปราศจากการเรียกร้องอย่างใดอย่างหนึ่งจากเจ้าบ่าว. |
ผ้าห้อยหอ | น. ผ้าซึ่งเจ้าบ่าวนุ่งในพิธีซัดนํ้าแต่งงานแล้วผลัดพาดไว้ที่เรือนหอ มีของมีค่าอยู่ในนั้นเพื่อเป็นรางวัลผู้เอาไปซัก. |
วรทาน | การให้ของขวัญแก่เจ้าบ่าว. |
ส่งตัว | ก. นำตัวเจ้าสาวไปส่งให้แก่เจ้าบ่าวตามฤกษ์ เช่น ได้ฤกษ์ส่งตัว. |
สวรรคต, เสด็จสวรรคต | (สะหฺวันคด, สะเด็ด-) ก. ไปสู่สวรรค์, ตาย, (ใช้แก่พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรมราชินี หรือผู้ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมเป็นการเฉพาะ เช่น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร). |
เสด็จสวรรคต, สวรรคต | (-สะหฺวันคด) ก. ไปสู่สวรรค์, ตาย, (ใช้แก่พระมหากษัตริย์ สมเด็จพระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระบรม-ราชินี หรือผู้ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมเป็นการเฉพาะ เช่น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระเจ้าบรม-วงศ์เธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร). |
แสบตา | ก. อาการที่รู้สึกเจ็บปวดหรือระคายเคืองตา, โดยปริยายหมายถึงลักษณะของสีบางชนิดที่จัดจ้าบาดลูกนัยน์ตา เช่น เขาใส่เสื้อสีแดงสดแสบตา. |
เหมาะสม | ว. พอเหมาะพอสมกัน เช่น เจ้าบ่าวเจ้าสาวคู่นี้เหมาะสมกัน |