| กระกวด | ว. สูงชัน, กรวด, เขียนเป็น กรกวด ก็มี เช่น อยู่จอมด้วยกรกวด กิ่งก้านรวดรยงงามอยู่น้นน (ม. คำหลวง มัทรี). |
| แก้ว ๕ | น. ชื่อไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดกลางชนิด <i> Murraya</i> <i> paniculata</i> (L.) Jack ในวงศ์ Rutaceae ขึ้นตามป่าดิบ กิ่งก้านสีขาว ใบสีเขียวสดเป็นมัน ดอกสีขาว กลิ่นหอม เนื้อไม้แข็งใส เหนียว มีลาย ใช้ทำด้ามมีดและไม้ถือ. |
| ข่อยน้ำ | น. ชื่อไม้ต้นขนาดย่อมชนิด <i> Streblus taxoides</i> (K. Heyne) Kurz ในวงศ์ Moraceae ขึ้นตามที่ชื้นแฉะ ลำต้นและกิ่งก้านมักงอหักไปมา ใบเกลี้ยง ไม่สากคาย, ข่อยหยอง ก็เรียก, ปักษ์ใต้เรียก ขี้แรด. |
| แคฝรั่ง | น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด <i> Gliricidia sepium</i> (Jacq.) Walp. ในวงศ์ Leguminosae แตกกิ่งก้านระเกะระกะ ออกดอกสีขาวหรือสีม่วงอ่อนตามกิ่ง. |
| งิ้ว ๒ | น. ชื่อไม้ต้นขนาดใหญ่ชนิด <i> Bombax ceiba</i> L. ในวงศ์ Bombacaceae กิ่งก้านและลำต้นมีหนามแหลมคม เปลือกสีเทา ขรุขระ ดอกสีแดงสด ใช้ปุยในผลอย่างเดียวกับง้าว. |
| ชะคราม | (-คฺราม) น. ชื่อไม้พุ่มขนาดเล็กชนิด <i> Suaeda maritima</i> (L.) Dumort. ในวงศ์ Chenopodiaceae ขึ้นตามดินเลนแข็งใกล้ทะเล กิ่งก้านและใบพองกลมปลายแหลมสีเขียว เขียวอมม่วง ชมพู มีนวล กินได้, ชักคราม ก็เรียก. |
| ซุง ๑ | น. ต้นสักที่โค่นแล้วตัดกิ่งก้านออกก่อนแปรรูป, ขอนสัก. |
| ซุง ๒ | น. ต้นไม้ขนาดใหญ่ที่โค่นแล้วตัดกิ่งก้านออกก่อนแปรรูป เช่น อย่าเอาไม้ซีกไปงัดไม้ซุง. |
| ตีนตุ๊กแก | น. ชื่อไม้เถาชนิด <i> Ficus pumila</i>L. ในวงศ์ Moraceae ใบเขียว กิ่งก้านแตกรากเกาะเลื้อย ใช้ปลูกประดับผนัง, ลิ้นเสือ ก็เรียก. |
| แตก | ผลิ เช่น แตกกิ่งก้าน แตกใบอ่อน แตกหน่อ |
| นุ่น | น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางชนิด <i>Ceiba</i> <i>pentandra</i> (L.) Gaertn. ในวงศ์ Bombacaceae ลำต้นและกิ่งก้านสีเขียว มีหนามสั้น ๆ ที่โคนต้น กิ่งออกตั้งฉากกับต้น ทิ้งใบในฤดูแล้ง ดอกสีขาวนวล ผลรูปทรงกระสวย ใช้ปุยในผลอย่างเดียวกับง้าวและงิ้ว. |
| แนม | ก. แกม เช่น ดอกแนมใบ, แนบ, ชิด, เช่น ผลผกาเกิดกับกิ่งก้านระกุแกมแนมใบวิบูลระบัดบัง (ม. ร่ายยาว มหาพน), โกมลไม่แย้มยังแนมใบ (อิเหนา) |
| ประคำไก่ | น. ชื่อไม้ต้นชนิด <i> Drypetes roxburghii</i> (Wall.) ในวงศ์ Euphorbiaceae ลำต้นและกิ่งก้านสีขาวนวล ใบหนาเป็นมัน ผลกลมรีสีขาวอมเทา ใช้ทำยาได้, มะคำไก่ ก็เรียก. |
| ประทัด ๒ | ชื่อไม้พุ่มชนิด <i> Russelia equisetiformis</i> Schltdl. et Cham. ในวงศ์ Scrophulariaceae ลำต้นเป็นเหลี่ยม แตกกิ่งก้านสาขามาก ใบเป็นฝอยคล้ายใบสน ดอกมีหลายสี กลีบดอกเป็นหลอดแคบ ๆ, ประทัดเล็ก หรือ ประทัดฝรั่ง ก็เรียก. |
| เปล้า ๒ | (เปฺล้า) น. ชื่อนกขนาดเล็กถึงขนาดกลางหลายชนิด ในวงศ์ Columbidae ลำตัวสีเขียว แต่ละชนิดมีสีแตกต่างกันที่หน้าอกและช่วงไหล่ ซึ่งอาจมีสีม่วง นํ้าตาล เขียว ชมพู หรือเหลือง ทำรังเป็นรูปถ้วยง่าย ๆ ด้วยกิ่งไม้เล็ก ๆ ตามกิ่งก้านของต้นไม้ หากินเป็นฝูง กินผลไม้ เช่น เปล้าขาเหลือง [ <i> Treron phoenicoptera</i> (Latham) ] เปล้าคอสีม่วง [ <i> T</i>.<i> vernans</i> (Linn.) ], เขาเปล้า ก็เรียก, พายัพเรียก เป้า. |
| พุ่ม | น. ลักษณะกิ่งก้านของต้นไม้ที่รวมกัน มีทรงเกือบกลมยอดนูนคล้ายกระพุ่มมือ หรือสิ่งอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ต้นมะขามแตกกิ่งก้านเป็นพุ่ม พุ่มต้นเข็ม, ชื่อดอกไม้ไฟอย่างหนึ่ง ใช้ดอกไม้เทียนเสียบซี่ไม้เป็นชั้น ๆ กลางพองเป็นรูปพุ่ม. |
| มะแข่น | น. ชื่อไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ชนิด <i>Zanthoxylum limonella</i> (Dennst.) Alston ในวงศ์ Rutaceae ต้นและกิ่งก้านเป็นหนาม ใบเป็นใบประกอบ มีใบย่อย ๕-๘ คู่ ผลเล็ก มีกลิ่นฉุนจัด ใช้ผลแห้งเป็นเครื่องเทศหรือตำผสมเป็นเครื่องแกง, กำจัด พริกหอม มะข่วง ลูกระมาศ หมากข่วง หรือ หมากมาศ ก็เรียก. |
| ราชา ๒ | ว. ตรง เช่น แผ่กิ่งก้านราชา. |
| ลำ ๑ | น. ตัวของคน สัตว์ หรือสิ่งต่าง ๆ ไม่นับส่วนที่เป็นแขนขาหรือกิ่งก้าน เช่น ลำตัว ลำต้น, เรียกสิ่งที่ยาวกลมหรือมีลักษณะคล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ลำแขน ลำคอ ลำอ้อย ลำนํ้า, ลักษณนามเรียกสิ่งเช่นนั้นหรือเรือ เช่น ไม้ไผ่ลำหนึ่ง อ้อย ๒ ลำ เรือ ๓ ลำ |
| สาขา | น. กิ่งไม้, กิ่งก้าน, เช่น ต้นจามจุรีมีสาขามาก |
| เหยี่ยว | น. ชื่อนกหลายชนิด ในวงศ์ Accipitridae และ Falconidae ปากเป็นปากขอและคม ปีกแข็งแรง ขาและนิ้วแข็งแรงมาก เล็บยาวแหลม บินร่อนได้นาน ๆ วงศ์แรกเป็นนกขนาดใหญ่ ปลายปีกมน ทำรังแบบง่าย ๆ ด้วยกิ่งไม้ขนาดเล็ก บนกิ่งก้านของต้นไม้สูง ส่วนใหญ่ล่าสัตว์ บางชนิดกินซากสัตว์ เช่น เหยี่ยวขาวหรือเหยี่ยวปักหลัก [ <i>Elanus caeruleus</i> (Desfontaines) ] เหยี่ยวแดง [ <i>Haliastur</i><i>Indus</i> (Boddaert) ] เหยี่ยวดำ [ <i>Milvus migrans</i> (Boddaert) ] เหยี่ยวกิ้งก่าสีดำ [ <i>Aviceda leuphotes</i> (Dumont) ] วงศ์หลังเป็นนกขนาดเล็ก ปลายปีกแหลม บางชนิดทำรังตามโพรงไม้ บางชนิดทำรังแบบง่าย ๆ ด้วยกิ่งไม้ขนาดเล็ก บนกิ่งไม้ค่อนข้างสูง ล่าแมลงและสัตว์ขนาดเล็ก เช่น เหยี่ยวเล็กตะโพกขาว (<i>Polihierax Insignis</i> Walden) เหยี่ยวแมลงปอขาแดง [ <i>Microhierax caerulescens</i> (Linn.) ] เหยี่ยวตีนแดง (<i>Falco amurensis</i> Radde). |
