คติธรรม | น. ธรรมที่เป็นแบบอย่าง. |
คติพจน์ | น. ถ้อยคำที่เป็นแบบอย่าง. |
คอแบะ | น. ปกเสื้อชนิดที่มีสาบตอนบนแบะออก ส่วนที่แบะออกและส่วนที่เป็นปกจะเป็นแบบใดก็ได้. |
โครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา | น. โครงการที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงศึกษาทดลองงานทางด้านการเกษตร ภายในบริเวณสวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต ข้อมูลที่ได้จากการทดลองนำมาเป็นแบบอย่างสำหรับปฏิบัติตามหรือปรับปรุงแก้ไขในการประกอบอาชีพของราษฎร แบ่งเป็น ๒ ประเภท คือ โครงการไม่ใช่ธุรกิจ เช่น บ่อเพาะเลี้ยงปลานิล ป่าไม้สาธิต นาข้าวทดลอง และโครงการกึ่งธุรกิจ เช่น โรงงานผลิตและแปรรูปนมสดครบวงจร โรงสีข้าว. |
ฉันท- ๑, ฉันท์ ๑ | (ฉันทะ-) น. ชื่อคำประพันธ์ประเภทหนึ่งที่วางคำ ครุ ลหุ เป็นแบบต่าง ๆ. |
ดอกหมาก ๒ | น. ชื่อปลาน้ำจืดชนิด Raiamas guttatus (Day) ในวงศ์ Cyprinidae ลำตัวยาว เพรียว แบนข้างเล็กน้อย จะงอยปากแหลมยาวล้ำขากรรไกรล่าง ปากกว้าง ตาเล็กอยู่ค่อนไปทางปลายหัว เกล็ดเป็นแบบเกล็ดเรียบ เส้นข้างตัวพาดต่ำ ๆ ใกล้แนวสันท้อง ครีบหลังอยู่ท้ายแนวกึ่งกลางลำตัวและมีก้านครีบ ๙-๑๑ ก้าน ครีบก้นอยู่คล้อยไปข้างท้ายของลำตัวและมีก้านครีบ ๑๓-๑๔ ก้าน ครีบอกอยู่ใกล้แนวสันท้อง ส่วนครีบท้องอยู่ในแนวหน้าครีบหลัง ครีบหางเป็นแฉกลึก บริเวณข้างลำตัวมีจุดสีน้ำเงินดำเรียบเป็นแถวยาวในแนวระดับตา ต่ำลงไปเหนือส่วนท้องจะเป็นจุดประกระจายทั่วไป ครีบต่าง ๆ มีสีอมเหลือง แพนหางตอนล่างมีแถบสีดำพาดตามยาวอยู่ที่ขอบด้านใน พบในเขตต้นน้ำหรือแม่น้ำที่มีพื้นเป็นกรวดทรายน้ำไหลแรงในทุกภาค ขนาดยาวได้ถึง ๒๘ เซนติเมตร, นางอ้าว อ้าว หรือ อ้ายอ้าว ก็เรียก. |
ต้นตำรับ | น. สูตรหรือตำราดั้งเดิม เช่น ยาหอมต้นตำรับ ต้นตำรับชาววัง, ผู้เป็นต้นคิดประดิษฐ์จนเป็นแบบแผนสืบต่อมา เช่น ท่านผู้หญิงเปลี่ยน ภาสกรวงศ์ เป็นต้นตำรับอาหารไทยหลายอย่าง. |
ต้นแบบ | น. แบบดั้งเดิม, แบบที่มีมาแต่แรก, แบบที่ทำขึ้นไว้แต่แรก, สิ่งที่สร้างขึ้นเป็นแบบฉบับ ใช้เป็นต้นเค้าสำหรับสร้างสิ่งอื่นให้มีลักษณะเดียวกันหรือคล้ายคลึงกัน. |
ตัวอย่าง | ว. ที่แสดงแบบอย่างหรือคุณภาพเป็นต้นแทนส่วนทั้งหมดของสิ่งนั้น ๆ เช่น ของตัวอย่าง, ที่ทำให้เห็นเป็นแบบอย่างที่ดี เช่น ครูตัวอย่าง นาตัวอย่าง. |
ติดเชื้อ | รับเอานิสัยหรือพฤติกรรมบางอย่างของคนที่อยู่รอบข้างเป็นต้นมาใช้หรือเป็นแบบอย่าง เช่น เขาติดเชื้อพูดคำหยาบมาจากเพื่อน. |
ทักษิณาจาร | น. ชื่อลัทธิตันตระแบบหนึ่งนับเนื่องในนิกายหนึ่งของศาสนาพราหมณ์ยุคหลัง เป็นแบบขวาหรือฝ่ายขวา มีพิธีกรรมเปิดเผย ไม่มีลามกอนาจาร, คู่กับ วามาจาร, ชื่อลัทธิพุทธตันตระแบบหนึ่ง ซึ่งมีหลักปฏิบัติทำนองเดียวกับลัทธิตันตระของพราหมณ์ โดยถือพระไวโรจนพุทธะแทนพรหมัน. |
ท่า ๒ | การแสดงกิริยายกมือยกเท้าเป็นต้นตามที่กำหนดเป็นแบบไว้ มีชื่อเรียกต่าง ๆ เช่น ท่ามวยมีท่าจระเข้ฟาดหาง ท่ารำมีท่าพรหมสี่หน้า |
ทิฏฐานุคติ | น. แนวทางตามที่เห็นที่ยึดถือเป็นแบบอย่างได้. |
นาคปรก | (นากปฺรก) น. ชื่อพระพุทธรูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ หงายพระหัตถ์ทั้งสอง วางซ้อนกันบนพระเพลา มีพญานาคแผ่พังพานปกเหนือพระเศียร ที่สร้างเป็นแบบขัดสมาธิเพชรก็มี มี ๒ แบบ แบบหนึ่งประทับนั่งสมาธิบนขนดพญานาค อีกแบบหนึ่งประทับนั่งสมาธิภายในวงขนดพญานาค คือพญานาคขดตัวล้อมพระกายไว้ถึงพระอังสา เพื่อป้องกันลมฝน. |
แบบฉบับ | น. หลักปฏิบัติที่เป็นบรรทัดฐาน, บุคคลหรือสิ่งที่ถือเป็นแบบได้. |
แบบพิมพ์ | น. กระดาษพิมพ์ที่เป็นแบบสำหรับกรอกข้อความ หรือทำเครื่องหมายตามที่กำหนดหรือที่ต้องการ เช่น แบบพิมพ์คำร้อง. |
ประเพณี | น. สิ่งที่นิยมถือประพฤติปฏิบัติสืบ ๆ กันมาจนเป็นแบบแผน ขนบธรรมเนียม หรือจารีตประเพณี. |
ปั๊ม | ก. ใช้เครื่องที่เป็นแบบพิมพ์ตอกลงหรือกดลงบนกระดาษหรือโลหะเป็นต้นให้มีรูปหรือลวดลายตามแบบพิมพ์นั้น เช่น ปั๊มตรา ปั๊มกระดุม, โดยปริยายหมายถึงอาการที่คล้ายคลึงเช่นนั้น เช่น ปั๊มแบงก์ ปั๊มเงิน |
ผัง ๑ | ไม้หรือเส้นแบบสำหรับเป็นแบบขุดหลุมเสาปลูกเรือน |
ภาษาแบบแผน | น. ภาษาที่ถือเป็นแบบฉบับที่จะต้องใช้เป็นแบบเดียวกันในโอกาสอย่างเดียวกัน เช่น คำกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ขึ้นต้นว่า “ขอเดชะฝ่าละอองธุลีพระบาทปกเกล้าปกกระหม่อม...” และลงท้ายว่า “ควรมิควรแล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า...”, ภาษาที่ใช้เป็นทางการในโอกาสสำคัญ หรือใช้แก่บุคคลสำคัญ หรือบุคคลสำคัญเป็นผู้ใช้ เช่น คำประกาศเกียรติคุณในการประสาทปริญญาบัตรกิตติมศักดิ์ คำปราศรัยของนายกรัฐมนตรีในวันขึ้นปีใหม่, ภาษาระดับพิธีการ ก็เรียก. |
มีดสับหมู | น. มีดขนาดกลาง ใบมีดรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าค่อนข้างหนายาวประมาณ ๑ คืบด้ามเป็นบ้องต่อออกไปจากตัวมีดขนาดพอมือกำ ถ้าเป็นแบบที่ใช้ในครัวมักทำสันงอนขึ้น และด้ามทำด้วยไม้. |
แม่พิมพ์ | น. สิ่งที่เป็นต้นแบบ เช่น แม่พิมพ์ตัวหนังสือ, โดยปริยายหมายถึงครูอาจารย์ซึ่งถือว่าเป็นแบบอย่างความประพฤติของศิษย์. |
แมว ๒ | น. ชื่อปลาทุกชนิดในสกุล Thryssa, Setipinna และชนิด Lycothrissa crocodilus (Bleeker) ในวงศ์ Engraulidae ลำตัวยาว แบนข้างมาก ปากกว้าง เชิดขึ้นมากน้อยแล้วแต่ชนิด ฟันแหลมคมคล้ายฟันแมว ตาอยู่ค่อนไปทางปลายจะงอยปาก เกล็ดเป็นแบบเรียบ ใหญ่และบาง ท้องเป็นสันแหลมมีเกล็ดแข็ง เรียงต่อกันคล้ายฟันเลื่อย ปลายครีบอกมักยื่นยาวเป็นเส้นคล้ายหนวดแมว ครีบก้นเป็นแผ่นยาว มีทั้งที่อยู่ในนํ้ากร่อย นํ้าทะเล และนํ้าจืด ขนาดยาวได้ถึง ๑๕-๓๐ เซนติเมตร. |
ลาย ๑ | น. รูปแบบทางทัศนศิลป์ประเภทหนึ่ง ประกอบขึ้นด้วยเส้นเป็นสำคัญ ลักษณะเป็นแบบซํ้า ๆ เป็นหมู่ ๆ หรือต่อเนื่องกันไปก็มี มีทั้งลายแบบธรรมชาติและลายแบบประดิษฐ์ ใช้เขียน ปั้น หรือแกะสลัก เป็นต้น เพื่อตกแต่งให้สวยงาม เช่น ลายกระหนก ลายเทพนม ลายก้านขด, กรรมวิธีประดิษฐ์สิ่งต่าง ๆ ให้เป็นลวดลาย เช่น ลายกำมะลอ ลายปิดทองรดนํ้า ลายแทงหยวก |
ลายเทศ | น. ผ้าลายซึ่งมีดอกดวงเป็นแบบของต่างประเทศ โดยเฉพาะของอินเดีย. |
ลายอย่าง | น. ลายตัวอย่างที่ใช้เป็นแบบเช่นลายถ้วยชาม ลายผ้า, ลายที่ส่งไปเป็นตัวอย่างให้ทำเข้ามาขาย. |
วามาจาร | น. ชื่อลัทธิตันตระแบบหนึ่ง นับเนื่องในนิกายหนึ่งของศาสนาพราหมณ์ยุคหลัง เป็นแบบซ้ายหรือฝ่ายซ้าย มีพิธีกรรมลี้ลับ อนาจาร, คู่กับ ทักษิณาจาร |
ศุภมัสดุ | (-มัดสะดุ) น. ขอความดีความงามจงมี, เป็นคำใช้ขึ้นต้นลงท้ายในประกาศที่เป็นแบบหรือข้อความที่สำคัญ เช่น ประกาศพระบรมราชโองการ. |
สมถวิปัสสนา | น. สมถะและวิปัสสนา เป็นแบบปฏิบัติในการเจริญกรรมฐานทางพุทธศาสนา. (ป.). (ดู วิปัสสนา ประกอบ). |
สังคายนา, สังคายนาย | (-คายะ-, -คายยะ-) น. การซักซ้อม, การสวดพร้อมกันและเป็นแบบเดียวกัน, การประชุมชำระพระไตรปิฎกให้เป็นแบบเดียวกัน. |
สังคีติ | น. สังคายนา, การสวดพร้อมกันและเป็นแบบเดียวกัน, การประชุมชำระพระไตรปิฎกให้เป็นแบบเดียวกัน. |
สีกรุด | น. ชื่อปลาทะเลทุกชนิดในสกุล Pomadasysวงศ์ Haemulidae หรือ Pomadasyidae โดยเฉพาะชนิด P. maculatus (Bloch) ลำตัวป้อม แบนข้าง เกล็ดเป็นแบบเกล็ดหนาม บริเวณใต้คางมีรู ๒ รู ลำตัวสีเงิน ใกล้แนวสันหลังมีสีน้ำตาลอ่อนและมีแต้มสีน้ำตาลเข้มกระจายอยู่ตอนบนของลำตัว ปลาในสกุลนี้ทั้งขณะอยู่ในน้ำและเมื่อขึ้นพ้นน้ำจะทำเสียงได้จากการขบฟันที่บริเวณคอรวมทั้งการหดและขยายตัวของถุงลมและกล้ามเนื้อ โดยถุงลมยังทำให้เสียงก้องขึ้นอีกด้วย ขนาดยาวได้ถึง ๕๐ เซนติเมตร, มโหรี กระต่ายขูด กะทิขูด หรือ หัวขวาน ก็เรียก. |
เสือตอ | น. ชื่อปลาน้ำจืดชนิด Datnioides pulcher (Bleeker) และ D. undecimradiatusRoberts & Kottelat ในวงศ์ Lobotidae ลำตัวกว้าง แบนข้าง แนวสันหลังโค้งมากกว่าแนวสันท้อง หัวแหลม ปากกว้างพอประมาณเชิดขึ้นเล็กน้อย จะงอยปากอยู่ต่ำกว่าระดับตา เกล็ดเล็กเป็นแบบเกล็ดหนาม ส่วนท้ายของครีบหลัง ครีบก้นและครีบหางมีขอบกลม ปลายครีบท้องยื่นยาวเป็นเส้นสั้น ๆ พื้นลำตัวและครีบมีสีเทาจนถึงเหลืองและชมพูหม่น หรือน้ำตาลหม่นหรือคล้ำ ที่สำคัญคือมีแถบใหญ่สีดำหรือน้ำตาลเข้มพาดขวางอยู่บนหัว ลำตัว และคอดหาง รวม ๖ แถบ สำหรับชนิดแรกที่เคยพบในลุ่มน้ำภาคกลางและแม่น้ำโขง มีประวัติทางพฤติกรรมว่ามักหลบอยู่ตามตอไม้จมน้ำ ปัจจุบันปลาในธรรมชาติแทบไม่มีให้พบกันอีก ส่วนอีกชนิดหนึ่งพบเฉพาะในแม่น้ำโขง ทั้ง ๒ ชนิดคล้ายกันมากและมีขนาดยาวได้ถึง ๔๐ เซนติเมตร, ลาด หรือ เสือ ก็เรียก. |
ไส้ตัน ๒ | น. ชื่อปลาทะเลขนาดเล็กทุกชนิดโดยเฉพาะในสกุล Encrasicholinaรวมทั้งในสกุล Stolephorusวงศ์ Engraulidae หรือ Engraulididae รูปร่างกลมยาว แบนข้างเล็กน้อยหรือปานกลาง ปากกว้างมาก และอยู่ต่ำกว่าจะงอยปาก เกล็ดเป็นแบบเรียบและบาง ครีบอกอยู่ใกล้แนวสันท้อง ระหว่างครีบอก และครีบท้องมีหนามแหลมเล็กมาก ๒-๗ อัน มีสีเด่นเพียงแถบสีเงินพาดตลอดข้างลำตัว อยู่รวมกันเป็นฝูงใกล้ผิวน้ำเพื่อหากินแพลงก์ตอนบริเวณใกล้ฝั่ง ใช้ทำน้ำปลาที่มีคุณภาพดีหรือทำเป็นปลาตากแห้งทั้งตัว โดยเฉลี่ยยาว ๕-๑๐ เซนติเมตร บางชนิดยาวถึง ๑๕ เซนติเมตร มีชื่อเรียกที่รู้จักกันดีอีก คือ กะตัก ชื่ออื่น ๆ ที่แตกต่างกันตามขนาดหรือตามท้องถิ่นจากปลาขนาดเล็กถึงโตตามลำดับ คือ สายไหม เส้นขนมจีน ข้าวสาร หัวไม้ขีด หัวอ่อน และ ชินชัง นอกจากนี้ก็ยังมีชื่อ กล้วย มะลิ และ เก๋ย. |
หนวดพราหมณ์ ๒ | (หฺนวดพฺราม) น. ชื่อปลานํ้าจืดหรือน้ำกร่อยในสกุล Polynemus วงศ์ Polynemidae ลำตัวยาว แบนข้าง หัวแหลม ปากอยู่ตํ่ามาก ตาเล็ก เกล็ดเล็กเป็นแบบเกล็ดหนาม ครีบหลังมี ๒ ตอน ครีบหางใหญ่เป็นแฉกเรียวแหลมตอนปลาย ที่สำคัญก้านครีบส่วนล่างของครีบอกแยกกันและยื่นเป็นเส้นคล้ายหนวดหลายเส้นยาวเลยครีบหาง ลำตัวด้านหลังสีเทาหรือเขียวหม่น ส่วนท้องและครีบสีเหลืองหรือส้มคลํ้า. |
หลด | (หฺลด) น. ชื่อปลานํ้าจืดทุกชนิดในสกุล Macrognathus วงศ์ Mastacembelidae ลำตัวยาว แบนข้าง หัวแหลมท้ายแหลม จะงอยปากยื่นเป็นติ่งเนื้อคล้ายงวง เกล็ดเป็นแบบเกล็ดเรียบขนาดเล็กมาก. |
หางไก่ | น. ชื่อปลาทะเลบ้างอยู่ในน้ำจืดทุกชนิดในสกุล Coilia วงศ์ Engraulidae หรือ Engraulididae ลำตัวแบนข้าง ตั้งแต่ปลายปากถึงครีบหลังกว้างเป็นรูปสามเหลี่ยมและเรียวเล็กยาวไปทางหาง เกล็ดเป็นแบบเกล็ดเรียบหลุดง่าย ลำตัวจึงแลดูใส ก้านครีบอกบางก้านยื่นยาวมากคล้ายหนวด สำหรับชนิด C. dussumieri Valenciennes ซึ่งอาจพบอาศัยอยู่ในน้ำจืดมีจุดเรืองแสงสีเงินอมเหลืองบนเกล็ด ๓-๔ แถวที่ตอนล่างของลำตัว ทั่วไปยาวไม่เกิน ๒๖ เซนติเมตร. |
ห้ามสมุทร | น. ชื่อพระพุทธ-รูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถยืน พระหัตถ์ทั้ง ๒ ข้างยกเสมอพระอุระ ตั้งฝ่าพระหัตถ์ยื่นออกไปข้างหน้า เป็นกิริยาห้าม ที่สร้างเป็นแบบพระทรงเครื่องก็มี. |
หุ่น | รูปปั้นหรือแกะสลักที่ทำโกลนไว้เพื่อเป็นแบบชั่วคราว, (ปาก) รูปทรงของร่างกายเป็นต้น เช่น คนนี้หุ่นดี |
อินทรี ๒ | (-ซี) น. ชื่อปลาทะเลขนาดใหญ่ทุกชนิดในสกุล Scomberomorus วงศ์ Scombridae ลำตัวแบนข้างเรียวยาว คอดหางเล็กมีสันเนื้อ ๓ แนวอยู่ที่โคนหาง หัวแหลม ปากกว้าง ปลายขากรรไกรบนและล่างยาวเสมอกัน เกล็ดเป็นแบบเกล็ดเรียบมีขนาดเล็กมาก ด้านหลังมีสีเทาดำอมฟ้าหรือน้ำเงิน ด้านท้องมีสีเงิน ข้างลำตัวมีลวดลายเป็นสีดำคล้ำแตกต่างกันชัดเจนระหว่างชนิดและเป็นที่มาของชื่อ คือ อินทรีบั้ง [ S. commerson (Lacepède) ] อินทรีจุด [ S. guttatus (Bloch & Schneider) ] อินทรีแท่งหรืออินทรีแท่งดินสอ [ S. lineolatus Cuvier ]. |
เอกมัย | (เอกกะ-) ว. เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน, เป็นแบบเหมือนกัน. |
Cerebral Palsy | สมองพิการ, กลุ่มอาการที่เกิดจากความผิดปกติหรือมีพยาธิสภาพเกิดขึ้นกับสมองส่วนที่ควบคุมการเคลื่อนไหว ทำให้ผู้พิการไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกายได้ สภาพพิการที่เกิดขึ้นจะเป็นแบบคงตัว และเกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาที่ยังมีการเจริญเติบโตของสมองอยู่ คือ ตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดาจนไปถึงระยะที่สมองมีการเจริญเติบโตเต็มที่ โดยทั่วไปถือเกณฑ์ไม่เกิน ๘ ขวบ [Assistive Technology] |
Direct Injection | เครื่องยนต์ Direct Injection, เครื่องยนต์ Direct Injection (DI) เครื่องยนต์เชื้อเพลิงฉีดเข้าห้องเผาไหม้โดยตรง บริเวณระหว่างฝาสูบกับหัวลูกสูบ หัวฉีดที่ใช้กับเครื่องยนต์ประเภทนี้มักเป็นแบบ Multi-hole, Example: ปัจจุบันมีการพัฒนาจนสามารถควบคุมมลพิษไอเสียได้ไม่ด้อยกว่าระบบเครื่องยนต์ Indirect Injection (IDI) [ปิโตรเลี่ยม] |
Cyclised or cyclized rubber | ยางไซไคลส์เป็นยางธรรมชาติที่ปรับสภาพโครงสร้างโมเลกุลยางให้มีสัดส่วน ของพันธะที่ไม่อิ่มตัวในโมเลกุลยางลดลง โดยการทำให้โมเลกุลของยางธรรมชาติเกิดการเชื่อมโยงกันเอง เป็นแบบวงแหวน (cyclize) ทำให้สมบัติของยางเปลี่ยนไป มีความแข็งแรงมากกว่าปกติ สามารถเตรียมได้ทั้งในรูปของน้ำยางและยางแห้ง [เทคโนโลยียาง] |
Acili | เป็นแบบต่อม [การแพทย์] |
Amide Linkage | การจับที่เป็นแบบอามีด, พันธะเอไมด์ [การแพทย์] |
Ball and Socket | ข้อตะโพกเป็นแบบหัวกลมและเบ้า [การแพทย์] |
Class Intervals, Open End | ตารางแจกแจงความถี่เป็นแบบชั้นเปิด [การแพทย์] |
Coccobacillary Form | รูปร่างเป็นแบบคอคโคแบซิลลารี [การแพทย์] |
Crepitus, Gasseous | การเสียดสีของชิ้นกระดูกหักเป็นแบบฟองอากาศ [การแพทย์] |
Deformities, Tapering | ความพิการเป็นแบบปลายเรียวแหลม [การแพทย์] |
Enlargement, Diffuse Symmetrical | ลักษณะการโตของต่อมจะเป็นแบบโตทั่วๆไป [การแพทย์] |
Familial Occurrence | เป็นแบบครอบครัว [การแพทย์] |
electron cloud | กลุ่มหมอกอิเล็กตรอน, แบบจำลองอะตอมแบบหนึ่ง ซึ่งถือว่าการกระจายของอิเล็กตรอนในอะตอมมีลักษณะเป็นแบบกลุ่มหมอกที่มีประจุ โดยมีโอกาสที่จะพบอิเล็กตรอนหนาแน่นอยู่ในขอบเขตและรูปร่างที่จำกัด [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
serial ATA (SATA) | ซีเรียลเอทีเอ, ขั้วต่อสำหรับใช้เชื่อมต่อฮาร์ดดิสก์ หรือดีวีดีไดร์ฟที่มีลักษณะของการส่งข้อมูลเป็นแบบอนุกรม มีอัตราเร็วในการรับส่งข้อมูลสูงกว่าแบบ EIDE [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
prototype | ต้นแบบ, ชิ้นงานที่สร้างขึ้นเป็นแบบฉบับเพื่อสร้างชิ้นงานอื่นให้มีลักษณะเดียวกัน มีรูปทรง ขนาดสัดส่วน โครงสร้างที่แสดงรายละเอียด สามารถใช้งานได้ตามที่ออกแบบไว้ทุกประการ วัสดุที่นำมาสร้างต้นแบบอาจเป็นวัสดุที่ใช้จริง หรือวัสดุทดแทนก็ได้ [พจนานุกรมศัพท์ สสวท.] |
Gasseous Crepitus | การเสียดสีของชิ้นกระดูกหักเป็นแบบฟองอากาศ [การแพทย์] |
Jaundice, Cholestatic | ดีซ่านเป็นแบบโคเลสเตติค, อาการดีซ่าน, ถุงน้ำดีอุดตัน, การเกิดดีซ่าน [การแพทย์] |
Lesions, Punched Out | ลักษณะเป็นแบบรอยเจาะ, พยาธิสภาพแบบรูเจาะ [การแพทย์] |
Lock and Key Relationship | การจับกันของเอ็นซัยม์และสับสเตรทเป็นแบบลูกกุญแจ [การแพทย์] |
Manifestation, Bizzare | การแสดงออกที่ไม่เป็นแบบแผนของโรคใดโรคหนึ่ง [การแพทย์] |
Miliary | มิลิอารี่, มีเลียรี่, กระจาย, พยาธิสภาพเป็นแบบมิลิอารี่ [การแพทย์] |
Models, Positive | การที่ผู้ใหญ่เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับเด็ก [การแพทย์] |
boilerplate | ต้นแบบหมายถึง เอกสารประเภทหนึ่งที่ทำเอาไว้เป็นแบบ เรียกว่า boilerplate document นิยมนำมาใช้ในเวลาที่รีบร้อน ไม่มีเวลาคิดหาถ้อยคำเพราะ ๆ เช่น บัตรเชิญ จดหมายขอบคุณ จดหมายแสดงความยินดี แสดงความเสียใจ หรือ สัญญาต่าง ๆ เมื่อนำมาใช้ ก็เพียงแต่เปลี่ยนข้อความให้เหมาะกับสถานการณ์เท่านั้นมีความหมายเหมือน template |
cascade | (แคส'เคด) { cascaded, cascading, cascades } n. น้ำตกเล็กที่ตกจากหน้าผาที่สูงชัน, น้ำตกเป็นหลั่น ๆ , การต่อไฟฟ้าเป็นหลั่น ๆ , การเชื่อมโยง, ใบพะเนียด vt., vi. ตกลงมาเหมือนน้ำตก, ต่อเนื่องกันเป็นขั้นบันได, Syn. cataract แบบต่อเรียงการจัดเรียงวินโดว์บนจอภาพนั้น สามารถทำได้ 2 แบบ คือให้เป็นแบบต่อเรียง ซึ่งจะทำให้สามารถมองเห็นชื่อของแต่ละวินโดว์ที่เรียงต่อกัน หรือแบบแผ่เรียง tile ซึ่งจะทำให้มองเห็นทุกวินโดว์บนจอพร้อม ๆ กันในขนาดเล็ก ๆ ก็ได้ ทั้งนี้แล้วแต่คำสั่งของผู้ใช้เครื่อง คอมพิวเตอร์ ว่าจะสั่งให้เป็นแบบ cascade หรือ tileดู tile เปรียบเทียบ |
character graphics | อักขระภาพหมายถึง สัญลักษณ์หรือภาพต่าง ๆ ที่สร้างขึ้นโดยการกดแป้นพิมพ์ ถือว่าเป็นแบบอักษร (font) แบบหนึ่ง (สำหรับเครื่องพีซี อาจใช้วิธีกดแป้น ALT+ เลขต่าง ๆ ตาม รหัสที่กำหนดไว้ก็ได้) เช่น แบบตัวอักขระภาพที่มากับระบบวินโดว์ของพีซี มีชื่อว่า Wingdings ส่วนของแมคอินทอช ชื่อ Zapf การขยายหรือลดขนาดภาพเหล่านี้ ใช้วิธีเดียวกับที่ทำกับแบบอักษรอื่น ๆ ไม่ใช่วิธีที่ทำกับภาพ |
classic | (แคลส'ซิค) adj. ยอดเยี่ยม, ดีเด่น, ชั้นหนึ่ง, ชั้นเอก, ดีถึงขนาด, อมตะ, เป็นพื้นฐาน, เป็นหลัก, มีชื่อเสียงทางประวัติศาสตร์หรือวรรณคดี, เป็นแบบอย่าง, เป็นประเพณี, เกี่ยวกับภาษากรีกและลาติน, แบบกรีกและโรมัน, เกี่ยวกับเอกลักษณ์หรือลีลาโบราณ. n. นักเขียนชั้นหนึ่ง, นักวรรณค |
classical | (แคลส'ซิเคิล) adj. เกี่ยวกับแบบกรีกและโรมันโบราณ, ชั้นหนึ่ง, ดีเด่น, เป็นแนวหน้า, เกี่ยวกับวรรณคดีสมัยคลาสซิค, ชื่อเสียงโด่งดัง, เป็นมรดกตกทอดแต่โบราณ, เป็นแบบฉบับที่เชื่อถือได้, See also: classicality, classicalness n. -Conf. classic |
coding form | ใบลงรหัสคำสั่งแบบพิมพ์ลงรหัสเป็นแบบฟอร์มสำหรับเขียนโปรแกรมภาษาฟอร์แทรน หรือภาษาระดับสูง (high level language) อื่น ๆ แบบฟอร์มนี้จะมี 80 คอลัมน์อาจจะทำให้ดูเป็นสีต่าง ๆ หรืออาจจะเป็นสีเดียวแต่กำหนดให้มีระดับสีต่างกัน อ่อนบ้าง เข้มบ้าง เพื่อให้ดูง่าย เมื่อเวลานำมาเจาะข้อมูลจะได้กำหนดคอลัมน์ได้สะดวกขึ้น |
common user access | การเข้าถึงผู้ใช้ร่วมกันใช้ตัวย่อว่า CUA หมายถึง ตัวชี้นำ (guidelines) ที่ เครื่องไอบีเอ็มสร้างขึ้นมา ใช้เพื่อทำให้การเข้าสู่โปรแกรมมีลักษณะเป็นแบบเดียวกัน แม้แต่เครื่องแมคอินทอชก็ใช้ตัวชี้นำนี้ |
concrete poetry | n. โคลงกลอน ฉันท์ กาพย์ ที่ประพันธ์โดยวิธีจัดหรือลำดับคำเป็นแบบแผน แทนที่จะเป็นไปตามประเพณีดั้งเดิม |
cua | (ซียูเอ) ย่อมาจาก คำว่า Common User Access ซึ่งหมายถึง ตัวชี้นำ (guidelines) ที่ เครื่องไอบีเอ็มสร้างขึ้นมา ใช้เพื่อทำให้การเข้าสู่โปรแกรมมีลักษณะเป็นแบบเดียวกัน แม้แต่เครื่องแมคอินทอชก็ใช้ตัวชี้นำนี้ |
davenport | (แดฟ'เวินพอร์ท) n. เก้าอี้นวมยาว (มักเป็นแบบที่พับเป็นเตียงได้) , โต๊ะเขียนหนังสือขนาดเล็ก |
ddp | (ดีดีพี) ย่อมาจาก distributed data processing (แปลว่า การประมวลผลข้อมูลแบบกระจาย) หมายถึง การประมวลข้อมูลในหน่วยงานที่มีหลายสาขา และ การทำงานเป็นแบบต่างคนต่างทำ ต่างคนต่างมีข้อมูล แต่อาจมีการเชื่อมติดต่อกันโดยการสื่อสารข้อมูล (data communications) <คำย่อ> ดีดีพี ย่อมาจาก Drug Data for Pharmacist |
example | (อิกแซม'เพิล) { exampled, exampling, examples } n. ตัวอย่าง, อุทาหรณ์, แบบอย่าง vt. ยกตัวอย่าง. -Id. (set (give) a (good) example (to) เป็นแบบอย่างแก่), Syn. model, lesson |
exemplary | (เอคเซม'พละรี) adj. น่าเอาอย่าง, น่ายกย่อง, เป็นแบบอย่าง, เป็นเครื่องเตือน., See also: exemplarily adv. exemplariness, exemplarity n., Syn. admirable, Ant. reprehensible |
fifo | (ฟีโฟ, ไฟโฟ) ย่อมาจาก first in, first out แปลว่า "เข้าก่อนออกก่อน" ผู้เขียนโปรแกรมนำศัพท์คำนี้มาใช้ในเรื่องของ การส่งข้อมูล เข้าไปเก็บ บางทีเราต้องการให้เก็บแบบที่เข้าไปก่อน ก็ให้เรียกออกมาได้ก่อน บางที เราอาจต้องการให้เป็นแบบ "เข้าทีหลัง ออกก่อน" เพราะข้อมูลที่เข้าไปก่อนอยู่ลึกเข้าไป กว่าจะเรียกออกมาได้ ต้องรอจนข้อมูลที่เข้าไปทีหลังออกมา จนหมดเสียก่อน แบบหลังนี้เรียกว่า last in, first out ดู LIFO ประกอบ |
first in, first out | เข้าก่อนออกก่อนใช้ตัวย่อว่า FIFO อ่านว่า ฟีโฟ หรือไฟโฟ ผู้เขียนโปรแกรมนำศัพท์คำนี้มาใช้ในเรื่องของ การส่งข้อมูล เข้าไปเก็บ บางทีเราต้องการให้เก็บแบบที่เข้าไปก่อน ก็ให้เรียกออกมาได้ก่อน บางที เราอาจต้องการให้เป็นแบบ "เข้าทีหลัง ออกก่อน" เพราะข้อมูลที่เข้าไปก่อนอยู่ลึกเข้าไป กว่าจะเรียกออกมาได้ ต้องรอจนข้อมูลที่เข้าไปทีหลังออกมา จนหมดเสียก่อน แบบหลังนี้เรียกว่า last in, first out ดู last in, first out ประกอบ |
gopher | (โก'เฟอะ) n. คนที่มีใจจดใจจ่อ, ผู้ช่วย, เด็กรับใช้, เป็นชื่อโปรแกรมที่ทำให้เราสามารถอ่านข้อมูลจากอินเตอร์เน็ตได้ เริ่มด้วยการช่วยหาแฟ้มข้อมูล ในลักษณะที่เป็นแบบเมนู กล่าวคือ มีรายการให้เลือก เมื่อพบแล้วก็สามารถเก็บลงในจานบันทึก หรือสั่งพิมพ์ออกมาได้ |
intelligent terminal | เครื่องปลายทางฉลาดเครื่องปลายทางเชิงปัญญาหมายถึง เครื่องปลายทางที่เชื่อมต่ออยู่กับเครือข่าย (network) แต่ในบางครั้งสามารถทำงานอย่างอิสระได้ เครื่องปลายทางประเภทนี้ จะต้องมีคุณสมบัติของคอมพิวเตอร์อยู่ด้วย กล่าวคือ ต้องมีหน่วยความจำ หน่วยประมวลผล ฯ เครื่องปลายทางอีกแบบหนึ่ง จะเป็นแบบที่เรียกว่า เครื่องปลายทางธรรมดา (dumb terminal) กล่าวคือ จะทำได้เพียงรับหรือแสดงผลเท่านั้นมีความหมายเหมือน smart terminal ดู dumb terminal เปรียบเทียบ |
patternize | vt. ทำให้เป็นแบบอย่าง |
port | (พอร์ท) n. ท่าเรือ, เมืองท่า, ท่า, ท่าอากาศยาน, ท่าด่าน , ช่องทางเข้า/ออกช่องทาง1. หมายถึง ช่องสำหรับเสียบสายเคเบิลที่อยู่ด้านหลังเครื่องคอมพิวเตอร์ เพื่อต่อกับอุปกรณ์อื่น ๆ ถ้าไม่เป็นแบบอนุกรม (serial) ก็จะเป็นแบบขนาน (pararell) 2. การที่ทำให้โปรแกรมที่ใช้ระบบปฏิบัติการหนึ่ง ไปใช้กับอีกระบบปฏิบัติการหนึ่ง ได้ ทั้ง ๆ ที่ในตอนแรก ผู้เขียนโปรแกรมไม่ได้ตั้งใจให้ใช้กับระบบปฏิบัติการนั้น, Syn. harbour |
printer | (พริน'เทอะ) n. ผู้พิมพ์, เจ้าของโรงพิมพ์, ช่างพิมพ์, เครื่องพิมพ์หมายถึง อุปกรณ์เครื่องพิมพ์ที่รับสัญญาณตรงจากเครื่องคอมพิวเตอร์ เพื่อพิมพ์งานออกมาเป็น ข้อความ ภาพ ลงบนกระดาษ หรือวัตถุอื่นในประเภทเดียวกัน เครื่องพิมพ์ที่ใช้ในปัจจุบันมีหลายประเภท เช่น แบบกระทบ (impact printer) ซึ่งจะรวม ถึงแบบจุด (dot matrix) และแบบจาน (daisy wheel) นอกจากนั้น ก็ยังมีแบบไม่กระทบ (non impact printer) ซึ่งแบ่งเป็นแบบฉีดหมึก (ink jet) และเครื่องพิมพ์เลเซอร์ (laser printer) ดู chain printer, character printer, daisy wheel printer, dot matrix printer, dot printer, drum printer, electrothermal printer, high speed printer, impact printer, ink jet printer, laser printer, line printer, nonimpact printer, page printer, stylus printer, thermal printer, wire printer, wheel printer ประกอบ |
punched card | บัตรเจาะรูหมายถึง บัตรที่นำมาเจาะเป็นรู เพื่อเป็นข้อมูลที่จะส่งเข้าสู่เครื่องคอมพิวเตอร์เมนเฟรม การเจาะบัตรให้เป็นรูนี้ต้องเจาะด้วยเครื่องเจาะบัตร (keypunch) ซึ่งมีลักษณะคล้ายพิมพ์ดีด เช่น ถ้าเจาะตัวอักษร A ก็จะมีรูที่คอลัมน์ 1 และ 12 รูต่าง ๆ เหล่านี้ จะเป็นรหัสที่คอมพิวเตอร์อ่านได้ (โดยใช้แปรงไฟฟ้าปัดผ่าน) แล้วนำไปเก็บในหน่วยความจำ วิธีส่งข้อมูลเข้าไปในคอมพิวเตอร์แบบนี้ เกือบจะเป็นแบบแรกที่ใช้กัน เดี๋ยวนี้ถือว่าล้าสมัยไปเสียแล้วเพราะไม่สะดวกในการเก็บรักษา กับทั้งสิ้นเปลืองมาก จุข้อมูลน้อยถ้าเทียบกับจานบันทึก นอกจากนั้น ใช้แล้วนำมาใช้อีกไม่ได้ เจาะผิดก็แก้ไขไม่ได้ ต้องทิ้งไป แล้วทำใหม่ ทำให้สิ้นเปลืองดู card ประกอบ |
real time processing | การประมวลผลแบบทันทีหมายถึง ระบบการประมวลผลข้อมูลที่ทำในทันทีที่ข้อมูลถูกส่งเข้า เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ออกมาทันทีเพื่อจะได้สั่งการอย่างหนึ่งอย่างใดหรือควบคุมได้ เช่น การประมวลผลของเครื่องถอนเงินด่วนตามธนาคารต่าง ๆ (ATM) ซึ่งให้บริการการฝากถอน ทำให้ผู้ใช้บริการทราบผลในทันที เพราะเครื่องคอมพิวเตอร์จะตรวจสอบให้ในทันทีว่า รหัสถูกต้องหรือไม่ มีเงินพอหรือไม่ ฯ ถ้ามีพอ ก็สั่งปฏิบัติการ คือจ่ายเงินให้เลย การจองตั๋วเครื่องบิน ก็มีลักษณะเป็นแบบทันทีนี้เช่นกัน ส่วนการประมวลผลที่ไม่ต้องทำทันที เรียกว่า "การประมวลผลเชิงกลุ่ม" (batch processing) หมายถึงการประมวลผลที่ทำต่อเนื่องกันไปตามลำดับ มีระบบปฏิบัติการเป็นตัวควบคุม การประมวลผลแบบนี้ มักจะเป็นงานใหญ่ ๆ จะต้องมีการรวบรวมข้อมูลให้เรียบร้อยก่อน จึงจะส่งเข้าประมวลผล คอมพิวเตอร์จะทำการประมวลผลให้ตามลำดับก่อนหลัง หรือลำดับความสำคัญ วิธีการนี้ประหยัดกว่า แต่ช้าและไม่ทันใจดู batch processing เปรียบเทียบ |
sans serif | แซนเซอริฟ <คำอ่าน>เป็นแบบอักษร (font) ภาษาอังกฤษแบบหนึ่งที่ไม่มีส่วนงอนโค้งของส่วนปลายสุดของตัวอักขระ ส่วนงอนโค้งนี้ในภาษาอังกฤษ เรียกกันว่า serif ฉะนั้น sans serif ก็หมายความว่าปราศจากส่วนนี้ (sans เป็นภาษาฝรั่งเศส แปลว่า ปราศจาก) แบบอักษรชนิดนี้จะมีลักษณะเป็นตัวตรง ๆ เหมาะสำหรับใช้พิมพ์ชื่อเรื่อง พาดหัวตัวโต ๆ ว่ากันว่าให้อ่านง่าย ในระบบวินโดว์ของพีซี กรอบสนทนาทั้งหมดใช้แบบอักษรนี้ ฉะนั้น ต้องระวังอย่าลบแบบอักษรนี้ออกจากหน่วยความจำโดยเด็ดขาด ดู serif เปรียบเทียบ |
scalable font | แบบอักษรที่กำหนดขนาดได้หมายถึง แบบตัวอักษรที่จะสามารถลดหรือขยายขนาดให้เป็นเท่าใดก็ได้ (กำหนดเป็นจุดหรือ point) และไม่ว่าจะกำหนดขนาดเท่าใด ก็จะดูสวยเหมือนกันหมด (ถ้าเป็นแบบอักษรบิตแมป คอมพิวเตอร์จะต้องเก็บตัวอักษรไว้ทุกขนาด ซึ่งจะเปลืองเนื้อที่เก็บเป็นอันมาก |
screen fonts | แบบอักษรที่เห็นบนจอเป็นแบบอักษรที่คอมพิวเตอร์เก็บในลักษณะของบิตแมป (bitmap) ทำให้ตัวอักษรที่มองเห็นบนจอภาพ กับที่พิมพ์ออกมาบนกระดาษมีลักษณะไม่เหมือนกัน (ปกติเครื่องพิมพ์ที่มีความละเอียดสูง จะทำให้แบบอักษรดูสวยกว่าที่เห็นบนจอภาพ |
shed | (เชด) { shed, shedding, sheds } vt., vi. ปลด, ปล่อย, สลัด, ปลง, ไหล, ไหลออก, หลุด, ร่วง, ลอกคราบ, ขับออก, แยกออก -Phr. (shed blood ทำให้เลือดตก, ฆ่าอย่างรุนแรง) n. ปากกระสวยทอผ้า, ร่องกระสวย, สันปันน้ำ, เพิง, เพิงเก็บของ, เพิงโรงงาน, กระท่อม, โรงรถ (มักเป็นแบบเปิดข้าง) |
shirt | (เชิร์ท) n. เสื้อเชิ้ต (มักเป็นแบบชาย) , เสื้อชั้นใน, เสื้อนอกสมัยก่อน, เสื้อเชิ้ตพิธี -Phr. (keep one's shirt on สงบอารมณ์, คุมสติ) |
smart terminal | หมายถึง เครื่องปลายทางที่เชื่อมต่ออยู่กับเครือข่าย (network) แต่ในบางครั้งสามารถทำงานอย่างอิสระได้ เครื่องปลายทางประเภทนี้ จะต้องมีคุณสมบัติของคอมพิวเตอร์อยู่ด้วย กล่าวคือ ต้องมีหน่วยความจำ หน่วยประมวลผล ฯ เครื่องปลายทางอีกแบบหนึ่ง จะเป็นแบบที่เรียกว่า เครื่องปลายทางธรรมดา (dumb terminal) กล่าวคือ จะทำได้เพียงรับหรือแสดงผลเท่านั้นมีความหมายเหมือน intelligent terminalดู dumb terminal เปรียบเทียบ |
solid | (ซอล'ลิด) adj. ของแข็ง, มีสามมิติ (ความยาว, ความกว้างและความหนา) , เป็นรูปตัน, แข็ง, แน่น, อัดแน่น, ต่อเนื่อง, โดยสิ้นเชิง, ไม่มีการแบ่งแยก, สมบูรณ์, ทั้งหมด, พร้อมเพรียงกัน, เป็นแบบเดียวกัน, มีเหตุผล, ดี, มีจิตปกติ, มีฐานะการเงินมั่นคง, ลูกบาศก์, รุนแรง, เป็นเอกฉันท์, รวมกัน |
source diskette | จานบันทึกต้นแบบหมายถึง จานบันทึกแผ่นที่เป็นแบบที่จะใช้คัดลอก ถ้าเป็นจานบันทึกแผ่นที่จะคัดลอกลง เรียกว่า target disketteดู target diskette เปรียบเทียบ |
times new roman | ไทมส์นิวโรมัน <คำอ่าน>เป็นชื่อแบบอักษร (font) ภาษาอังกฤษแบบหนึ่ง เป็นที่นิยมใช้กันมาก เพราะสวย และอ่านง่าย เป็นแบบหนึ่งที่ให้มาพร้อมกับระบบวินโดว์ |
topology | โทโพโลจี <คำอ่าน>คำว่า topol ในแวดวงของวิทยาการคอมพิวเตอร์นั้นหมายถึง แบบโครงสร้างของข่ายงานบริเวณเฉพาะที่ (local area network) พูดง่าย ๆ ก็คือ หมายถึงแบบของโครงสร้างนั่นเอง เช่น เป็นแบบรวมศูนย์ (centralized) หรือแบบแยกศูนย์ (decentralized) ส่วนรูปแบบการจัดเครือข่าย เป็น แบบวงแหวน (ring) หรือแบบดาว (star) ฯ |
true | (ทรู) adj., n., adv. (ความ) จริง, แท้จริง, ไม่ปลอม, มีศรัทธา, แน่นอน, เป็นแบบอย่าง, เชื่อถือได้, เคร่งครัด, ถูกต้อง, come true เป็นความจริง. the true สิ่งที่เป็นความจริง, Syn. factual, real |
truetype font | หมายถึงตัวอักษรประเภทหนึ่งที่ในปัจจุบันใช้ทั้งในระบบคอมพิวเตอร์ของบริษัทแอปเปิลและพีซี (บริษัทแอปเปิลพัฒนาขึ้นใช้ก่อน) ลักษณะของตัวอักษรแบบนี้จะชัดเจน เป็นแบบอักษรที่จะปรับขนาดโดยขยายให้ใหญ่หรือลดขนาดให้เล็กได้ง่าย |
type | (ไทพฺ) n. รูปแบบ, แบบ, ชนิด, ประเภท, จำพวก, ตัวอย่าง, ตัวพิมพ์ vt. พิมพ์ดีด, พิมพ์, หากลุ่มเลือด, เป็นสัญลักษณ์, เป็นแบบอย่าง, เป็นตัวแทน. vi. พิมพ์ดีด |
typical | (ทิพ'พิเคิล) adj. เป็นตัวอย่าง, เป็นแบบฉบับ, เป็นสัญลักษณ์, เข้ากับแบบหรือตัวอย่าง., See also: typically adv. typicalness n., Syn. typic |
typify | (ทิพ'พะไฟ) adj. เป็นตัวอย่าง, เป็นแบบฉบับ, เป็นสัญลักษณ์, See also: typification n., Syn. sum up, respresent |
uniform | (ยู'นะฟอร์ม) adj., vt. (ทำให้) เหมือนกัน, เป็นแบบเดี่ยว, ไม่แตกต่างกัน, ตรงกัน, สอดคล้องกัน, ไม่ผันแปร, สม่ำเสมอ. n. เครื่องแบบ, ชุดเครื่องแบบ, คำสื่อสารที่หมายถึงอักษร'U' |
uniformity | (ยูนิฟอร์ม'มิที) n. ความเหมือนกัน, ความเป็นแบบเดียวกัน, ลักษณะที่สอดคล้องกัน, ความพร้อมเพรียงกัน, สิ่งที่แบบเดียวกัน, Syn. similarity, unity |
unify | (ยู'นะไฟ) vt. ทำให้เป็นหน่วยเดียวกัน, รวมกัน, ทำให้เป็นแบบเดียวกัน, ทำให้สอดคล้องกัน., See also: unifier n., Syn. bind, unite, fuse, link |