| เทศน์ | (v) give a sermon, See also: preach, deliver a sermon, , Syn. เทศนา, แสดงธรรม, Example: พระสงฆ์กำลังเทศน์เรื่องพระรามชาดกให้ชาวบ้านฟัง |
| เทศน์ | (v) castigate, See also: berate, rebuke, reprove, admonish, reprimand, censure, Syn. ดุด่าว่ากล่าว, ตำหนิติเตียน, Example: เขาถูกนายเทศน์อย่างรุนแรงเพราะทำงานผิดพลาด, Thai Definition: ดุด่าว่ากล่าวอย่างยืดยาว, Notes: (ปาก) |
| เทศน์ | (n) sermon, See also: homily, address, Syn. เทศนา, Example: วันเสาร์อาทิตย์จะมีญาติโยมมาฟังเทศน์และฝึกสมาธิกรรมฐานที่วัดเป็นจำนวนมาก, Thai Definition: การแสดงธรรมสั่งสอนในทางศาสนา |
| นักเทศน์ | (n) preacher, See also: missionary, Example: พระพยอมเป็นนักเทศน์ที่ทุกคนรู้จักและยอมรับว่าท่านมีความสามารถในการเทศน์มาก |
| ฟังเทศน์ | (v) listen to sermon, Syn. ฟังธรรม, ฟังเทศน์ฟังธรรม, Example: ชาวพุทธหลายครอบครัวต่างมาฟังเทศน์ที่วัดเป็นประจำ, Thai Definition: สดับพระธรรมเทศนา |
| เทศน์แจง | (n) a sermon on the revision of the Buddhist scripture, See also: homily, preach, sermon, Syn. คำสั่งสอน, อบรม, Example: วันนี้มีเทศน์แจงที่วัดสวนแก้ว, Thai Definition: เทศน์สังคายนา, เทศน์เล่าเรื่องการสังคายนาพระธรรมวินัยครั้งแรก |
| กัณฑ์เทศน์ | (n) gifts of the Buddhist priests, Syn. เครื่องกัณฑ์, Example: ฉันทำบุญติดกัณฑ์เทศน์, Count Unit: กัณฑ์, Thai Definition: เครื่องไทยธรรมถวายพระเทศน์, สิ่งของสำหรับถวายพระเทศน์ |
| การฟังเทศน์ | (n) hearing a sermon, See also: listening to a discourse or preaching, Example: การฟังเทศน์ช่วยขับกล่อมจิตใจของคนเราให้ดีขึ้น |
| ติดกัณฑ์เทศน์ | (v) offer money to a Buddhist monk who give a sermon, See also: make an offering to a preaching monk, present the preaching Buddhist monk with offering, Syn. ถวายเครื่องกัณฑ์เทศน์, Example: คุณยายติดกัณฑ์เทศน์เป็นเงินหนึ่งร้อยบาท, Thai Definition: เอาเงินติดเทียนบูชากัณฑ์เทศน์, เอาเงินหรือสิ่งของบูชาธรรมเนื่องในการเทศน์ |
| บูชากัณฑ์เทศน์ | (v) offer money or things to the monk who gives the sermon, See also: worship with the gifts for the thirteen chapters of the Maha Chat, Syn. ติดกัณฑ์เทศน์, ถวายภัณฑ์เทศน์, Example: พุทธศาสนิกชนบูชากัณฑ์เทศน์ตามแต่กำลังศรัทธาของแต่ละบุคคล, Thai Definition: ติดกัณฑ์เทศน์ด้วยจตุปัจจัยไทยธรรมเป็นต้น |
| เครื่องกัณฑ์เทศน์ | (n) offerings for a monks, Syn. เครื่องกัณฑ์, Example: เครื่องกัณฑ์เทศน์อย่างน้อยควรมีไตร ดอกไม้ ธูป เทียน หมาก พลู บุหรี่ ไม้ขีดไฟ เป็นต้น, Thai Definition: เครื่องไทยธรรมถวายพระเทศน์, สิ่งของสำหรับถวายพระเทศน์ |
| กัณฑ์เทศน์ | น. สิ่งของหรือไทยธรรมสำหรับถวายพระภิกษุสามเณรผู้แสดงพระธรรมเทศนา, เครื่องกัณฑ์ ก็ว่า |
| กัณฑ์เทศน์ | เรียกการเอาเงินติดต้นเทียนบูชากัณฑ์เทศน์หรือเรียกการเอาเงินหรือสิ่งของบูชาธรรมเนื่องในการเทศน์ ว่า ติดกัณฑ์เทศน์. |
| ติดกัณฑ์เทศน์ | ก. เอาเงินติดต้นเทียนบูชาภิกษุหรือสามเณรที่เทศน์, เอาเงินหรือสิ่งของบูชาธรรมเนื่องในการเทศน์. |
| เทศน์, เทศนา | (เทด, เทสะนา, เทดสะหฺนา) น. การแสดงธรรมสั่งสอนในทางศาสนา. |
| เทศน์, เทศนา | (เทด, เทสะนา, เทดสะหฺนา) ก. แสดงธรรม เช่น พระเทศน์, (ปาก) โดยปริยายหมายความว่า ดุด่าว่ากล่าวอย่างยืดยาว เช่น วันนี้ถูกแม่เทศน์เสียหลายกัณฑ์. |
| เทศน์แจง | น. เทศน์สังคายนา ซึ่งต้องอธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับประวัติความเป็นมาของการทำสังคายนาพระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในการสังคายนาครั้งแรก. |
| นักเทศน์ | น. ผู้ชำนาญในการเทศน์. |
| บูชากัณฑ์เทศน์ | ก. ติดกัณฑ์เทศน์ด้วยจตุปัจจัยไทยธรรมเป็นต้น. |
| พุ่มกัณฑ์เทศน์ | น. ดอกไม้ที่จัดเป็นพุ่มบนพาน ตะลุ่ม หรือ โตก มีเทียนขี้ผึ้งซึ่งติดเงินเหรียญโดยรอบตั้งอยู่ตรงกลาง ปัจจุบันมักใช้ก้านธูปคีบธนบัตรปักไว้ที่ต้นเทียน. |
| กระจาด | น. ภาชนะสาน รูปเตี้ย ๆ ปากกว้าง ก้นสอบ, โดยปริยายเรียกเครื่องสานที่ทำเป็นตาโต ๆ ขอบปากแบบพานปากกระจับ สำหรับใส่ของเครื่องกัณฑ์เทศน์มหาชาติ. |
| กลม ๑ | (กฺลม) น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงหน้าพาทย์ ใช้ปี่พาทย์ทำตอนตัวละครที่เป็นเทพเจ้าหรือเจ้าเงาะเหาะโดยลำพัง และใช้เป็นเพลงบรรเลงในเวลาเทศน์มหาชาติประจำกัณฑ์สักบรรพ. |
| กัณฑ์ | (กัน) น. ข้อความที่แต่งเป็นคำเทศน์เรื่องหนึ่ง ๆ ที่จบลงคราวหนึ่ง ๆ, ตอนหนึ่ง ๆ ของคำเทศน์ที่เป็นเรื่องยาว เช่น มหาเวสสันดรชาดก กัณฑ์ทศพร กัณฑ์หิมพานต์, ลักษณนามของเทศน์ เช่น เทศน์กัณฑ์หนึ่ง เทศน์ ๒ กัณฑ์ |
| เข้าวัดเข้าวา | ก. ไปวัดเพื่อฟังเทศน์ฟังธรรม, ไปอยู่ที่วัดเพื่อปฏิบัติธรรม, ประพฤติตนอยู่ในศีลในธรรม. |
| คาถาพัน | น. บทประพันธ์เรื่องมหาเวสสันดรชาดกที่แต่งเป็นคาถาภาษาบาลีล้วน ๆ พันบท, เรียกการเทศน์มหาเวสสันดรชาดกที่เป็นคาถาล้วน ๆ อย่างนี้ ว่า เทศน์คาถาพัน. |
| คุกพาทย์ | น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงหน้าพาทย์ชั้นสูง ใช้บรรเลงเพื่อแสดงการแผลงฤทธิ์ ในการเทศน์มหาชาติใช้เป็นเพลงประจำกัณฑ์จุลพน. |
| คุดทะราดเหยียบกรวด | ในการเทศน์มหาชาติใช้เป็นเพลงประจำกัณฑ์ชูชก. |
| เครื่องกัณฑ์ | น. สิ่งของหรือไทยธรรมสำหรับถวายพระภิกษุสามเณรผู้แสดงพระธรรมเทศนา, กัณฑ์เทศน์ ก็ว่า. |
| เครื่องเล่น | น. แหล่เทศน์มหาชาตินอกเรื่องเดิม มักมีทำนองตลกขบขันหรือเป็นเชิงสั่งสอนเป็นต้น โดยเฉพาะในกัณฑ์ชูชก มหาพน และมหาราช. |
| เครื่องสังเค็ด | น. ทานวัตถุมีตู้พระธรรม โต๊ะหมู่ เป็นต้น ที่เจ้าภาพจัดถวายแก่สงฆ์หรือภิกษุผู้เทศน์หรือชักบังสุกุลในเวลาปลงศพ. |
| โคมเวียน | น. โคมชนิดที่มีที่ครอบหมุนได้ บนที่ครอบเขียนรูปภาพลำดับเรื่องในพระพุทธศาสนาเช่นมหาเวสสันดรชาดก เมื่อจุดไฟแล้วที่ครอบจะหมุนไปช้า ๆ ทำให้รูปภาพบนที่ครอบหมุนเวียนตามไปด้วย ใช้เป็นเครื่องตั้งดูเล่นตามงานในเทศกาลต่าง ๆ เช่น งานเทศน์มหาชาติ งานออกเมรุ |
| เจื้อย | ว. เรื่อยไปไม่มีติดขัด เช่น เทศน์เจื้อย พูดเจื้อย แล่นเจื้อย. |
| แจง ๒ | น. เรียกเทศน์สังคายนา ว่า เทศน์แจง. |
| ชาววัด | น. คฤหัสถ์ที่ไปทำบุญฟังเทศน์ฟังธรรมที่วัดเป็นประจำ. |
| ซ้อน | ว่ากันคนละทีในเชิงแข่งขัน เช่น เทศน์ซ้อน. |
| เดินคาถา | ก. ว่าคาถาในเทศน์มหาชาติเรื่อยไป. |
| ตามเนื้อผ้า | ว. ตามที่ปรากฏ เช่น เทศน์ตามเนื้อผ้า, ตามข้อเท็จจริง เช่น ว่าไปตามเนื้อผ้า. |
| ทะแยกลองโยน | น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงหน้าพาทย์ ใช้ทำนองเพลงทะแย อัตรา ๒ ชั้น มาบรรเลง และตีกลองสองหน้า หน้าทับกลองโยน เลียนวิธีการตีกลองชนะในกระบวนแห่ในการเสด็จพระราชดำเนินโดยกระบวนพยุหยาตราสถลมารค ปี่ชวามักเป่าเพลงทะแยกลองโยนเข้ากับกลองชนะในกระบวนเสด็จ, ในการเทศน์มหาชาติใช้บรรเลงเป็นเพลงประจำกัณฑ์นครกัณฑ์, เรียกสั้น ๆ ว่า กลองโยน. |
| ทำนอง | กลุ่มเสียงสูงต่ำที่จัดให้ดำเนินไปอย่างเป็นระเบียบ มีจังหวะสั้นยาว เช่น ทำนองสวด ทำนองเพลง ทำนองเทศน์. |
| ธรรมกถึก | น. เรียกพระที่เป็นนักเทศน์ผู้แสดงธรรม ว่า พระธรรมกถึก. |
| ธรรมวัตร | น. ลักษณะเทศน์ทำนองธรรมดาอย่างหนึ่งที่แสดงอยู่ทั่วไป ไม่ใช่ทำนองแบบเทศน์มหาชาติ. |
| นัก ๑ | น. ใช้ประกอบหน้าคำอื่นหมายความว่า ผู้กระทำเป็นปรกติ เช่น นักเรียน นักดื่ม นักท่องเที่ยว, ผู้ชำนาญ เช่น นักเทศน์ นักดนตรี นักคำนวณ นักสืบ, ผู้มีอาชีพในทางนั้น ๆ เช่น นักกฎหมาย นักแสดง นักเขียน. |
| ประตูป่า | น. ปากทางที่จะเข้าสู่ป่า, ประตูที่สะด้วยใบไม้กิ่งไม้สำหรับพิธีเทศน์มหาชาติ, ประตูเรือนที่ปักกิ่งไม้ไว้เวลานำศพออกจากบ้าน. |
| ปากเปล่า | ก. ว่าโดยไม่ดูตัวหนังสือ เช่น เทศน์ปากเปล่า, เรียกวิธีสอบโดยใช้วาจาแทนการเขียนคำตอบ ว่า สอบปากเปล่า. |
| มหาชาติ | น. เรียกเวสสันดรชาดก ว่า มหาชาติ มี ๑๓ กัณฑ์, การมีเทศน์เรื่องมหาเวสสันดรชาดก เรียกว่า มีเทศน์มหาชาติ. |
| ยก ๒ | กำหนดเวลาที่พระรูปหนึ่ง ๆ เทศน์ ๓ วันบ้าง ๗ วันบ้าง เรียกว่า ยกหนึ่ง เป็นต้น. |
| รัว ๒ | น. ชื่อเพลงไทยประเภทเพลงหน้าพาทย์ ใช้บรรเลงในลักษณะต่าง ๆ กันคือ รัวธรรมดาหรือรัวลาเดียว ใช้บรรเลงเมื่อการเปลี่ยนแปลงสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ในการแสดงโขนละครเป็นต้น และใช้บรรเลงต่อท้ายเพลงหน้าพาทย์ที่แสดงผลสำเร็จของพิธีการหรือพิธีกรรมนั้น ๆ, รัวเฉพาะ ใช้บรรเลงต่อท้ายเพลงหน้าพาทย์บางเพลง เช่น รัวท้ายเพลงบาทสกุณี รัวท้ายเพลงปลูกต้นไม้ รัวสามลา เป็นเพลงในชุดโหมโรงเย็นมีความหมายแทนการกราบไหว้บูชา ในการแสดงโขนละคร ใช้บรรเลงประกอบกิริยาแสดงอิทธิฤทธิ์ของตัวละครสูงศักดิ์ ในการเทศน์มหาชาติใช้เป็นเพลงประจำกัณฑ์จุลพน. |
| ร่ายยาว | น. ชื่อร่ายชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายร่ายโบราณ ใช้แต่งบทเทศน์ บทสวด บทกล่อมลูก เป็นต้น ไม่จำกัดวรรคและคำ แต่ละวรรคไม่ควรน้อยกว่า ๕ คำ นิยมส่งสัมผัสส่งท้ายวรรคหน้า และรับสัมผัสในวรรคถัดไปที่คำใดก็ได้ สัมผัสเชื่อมกันไปเช่นนี้จนจบ. |
| วงกต | น. ชื่อภูเขาลูกหนึ่งในเรื่องมหาเวสสันดรชาดก ซึ่งมีทางเข้าออกวกวนอาจทำให้หลงทางได้, เรียกสั้น ๆ ว่า เขาวงก์ ก็มี, เรียกสิ่งที่ทำคล้ายคลึงเช่นนั้นในงานเทศน์มหาชาติหรืองานรื่นเริงอื่น ๆ เพื่อความสนุก ว่า เขาวงกต, โดยปริยายหมายถึงวกวนหาทางออกไม่ได้. |
| สังเค็ด | น. ทานวัตถุมีตู้พระธรรมโต๊ะหมู่เป็นต้น ที่เจ้าภาพจัดถวายแก่สงฆ์หรือภิกษุผู้เทศน์หรือชักบังสุกุลในเวลาปลงศพ เรียกว่า เครื่องสังเค็ด. |
| หันหน้าเข้าวัด | ก. มุ่งหน้าเข้าวัดเพื่อถือศีลฟังเทศน์เป็นต้น. |
| แหล่ ๒ | (แหฺล่) น. ตอนหนึ่งหรือบทหนึ่งในเทศน์มหาชาติซึ่งลงท้ายด้วยคำว่า แล เช่น นั้นแล นั่นแล. |
| แหล่ ๒ | (แหฺล่) ก. เทศน์มหาชาติเป็นทำนองตามแบบในแต่ละกัณฑ์. |
| แหล่นอก | (แหฺล่-) น. แหล่เรื่องที่อยู่นอกคัมภีร์เทศน์มหาชาติ. |
| แหล่ใน | น. แหล่ตามคัมภีร์เทศน์มหาชาติ. |
| โหมโรง | เพลงเริ่มต้นของการบรรเลงหรือการแสดง เพื่อบอกให้ทราบว่าพิธีหรืองานนั้นได้เริ่มขึ้นแล้ว แบ่งเป็นหลายชนิดตามลักษณะของงานมหรสพที่แสดง และการบรรเลง เช่น โหมโรงเย็น โหมโรงเช้า โหมโรงเทศน์ โหมโรงละคร โหมโรงเสภา. |
| อุปนิสัย | (อุปะนิไส, อุบปะนิไส) น. ความประพฤติที่เคยชินเป็นพื้นมาในสันดาน เช่น ก่อนที่พระพุทธเจ้าจะเสด็จไปเทศน์โปรดผู้ใดจะต้องทรงพิจารณาถึงอุปนิสัยของผู้นั้นก่อน, ความประพฤติที่เคยชินจนเกือบเป็นนิสัย เช่น นักเรียนคนนี้มีอุปนิสัยดี. |
| evangelize | (vi) เปลี่ยนคนอื่นให้หันมานับถือศาสนาคริสต์ โดยเฉพาะด้วยการเทศน์หรืองานของมิชชันนารี, Syn. convert, proselytize |
| evangelize | (vt) เปลี่ยนคนอื่นให้หันมานับถือศาสนาคริสต์ โดยเฉพาะด้วยการเทศน์หรืองานของมิชชันนารี, Syn. convert, proselytize |
| lecture at | (phrv) สั่งสอน (อย่างยาวนาน), See also: ดุ, ตำหนิ, ตักเตือน, เทศน์ |
| minister | (n) พระผู้สอนศาสนา (ในศาสนาคริสต์), See also: พระ, นักเทศน์, นักบวช, Syn. clergyman, priest, Ant. layperson, layman |
| parson | (n) บาทหลวง, See also: นักเทศน์, Syn. clergyman, pastor, preacher |
| preacher | (n) นักเทศน์, See also: ผู้แสดงธรรม, Syn. evangelist, missionary |
| predicant | (adj) ซึ่งเกี่ยวกับการเทศน์ |
| predicant | (n) นักเทศน์ |
| pulpit | (n) นักเทศน์ |
| preach against | (phrv) (พระ)แสดงธรรม, See also: เทศนา, เทศน์ |
| sermonize | (vi) เทศนา, See also: เทศน์, ให้โอวาท |
| sermonize | (vt) เทศนา, See also: เทศน์, ให้โอวาท |
| pew | (พิว) n. ม้ายาวมีพนักพิงสำหรับนังฟังเทศน์ในโบสถ์, บริเวณที่นั่งในโบสถ์ |
| preach | (พรีช) vt., vi. เทศน์, แสดงธรรม, ธรรมกถา, สั่งสอน (แบบเลือกเข้ามาหรือยึดยาด), See also: preaching n. คำสอน |
| preacher | (พรี'เชอะ) n. นักเทศน์, ผู้แสดงธรรม, ผู้สั่งสอน (แบบเลือกเข้ามาหรือยืดยาด) |
| pulpit | (พูล'พิท) n. ธรรมาสน์, ยกพื้นหรือพลับพลาเทศนา. -Phr. (the pulpit อาชีพนักเทศน์, นักเทศน์ทั้งหลาย), See also: pulpital adj., Syn. stand, ministry |
| sermon | (เซอ'เมิน) n. การเทศนา, การเทศน์, การสอน, การให้โอวาท, การพูดยืดยาวที่น่าเบื่อ., Syn. homily, lecture |
| supervisor | (ซูเพอะไว'เชอะ) n. ผู้ดูแล, ผู้ควบคุม, นิเทศน์ศึกษา., See also: supervisorship n., Syn. manager, chief |
| church | (n) โบสถ์, ศาสนจักร, การสวดมนต์, การฟังเทศน์, การบวชเรียน |
| homily | (n) คำเทศน์, คำสั่งสอน, คำตักเตือน |
| lecture | (n) ปาฐกถา, การเทศน์, การบรรยาย, คำปราศรัย, คำบรรยาย |
| lecture | (vi) แสดงปาฐกถา, บรรยาย, เทศน์, ปราศรัย |
| parson | (n) บาทหลวง, พระ, นักเทศน์ |
| preach | (vt) เทศน์, แสดงธรรม |
| preachment | (n) การเทศน์, การแสดงธรรม |
| sermon | (n) คำสอน, เทศน์, โอวาท |
| sermonize | (vi) ให้โอวาท, เทศน์, สั่งสอน, แสดงธรรม, ตักเตือน |
| supervisor | (n) ผู้ดูแล, ผู้ควบคุม, นิเทศน์ศึกษา |