กลางคืน | น. ระยะเวลาตั้งแต่ยํ่าคํ่าถึงยํ่ารุ่ง, (กฎ) เวลาระหว่างพระอาทิตย์ตกกับพระอาทิตย์ขึ้น. |
กานต์ | ว. เป็นที่รัก, โดยมากใช้เป็นส่วนท้ายของสมาส เช่น จันทรกานต์ เป็นที่รักของพระจันทร์ ได้แก่แก้วผลึกที่ถูกแสงจันทร์แล้วมีเหงื่อ, คู่กับ สูรยกานต์ เป็นที่รักของพระอาทิตย์ ได้แก่แก้วที่รวมแสงอาทิตย์ให้เกิดไฟได้. |
ไขแสง | ก. เริ่มส่องแสง เช่น พระอาทิตย์ไขแสง. |
โค ๒ | น. พระอาทิตย์ เช่น โคจร = ทางเดินของพระอาทิตย์ โควิถี = ทางสำหรับโคจรของพระอาทิตย์. |
โควิถี | น. ชื่อทางสำหรับโคจรของพระอาทิตย์. |
โคจร, โคจร- | (-จอน, -จะระ-) ก. เดินไปตามวิถี เช่น ดวงอาทิตย์โคจร ดวงจันทร์โคจรรอบโลก, เที่ยว เช่น โคจรมาพบกัน, คำนี้โดยมากใช้แก่ดาวนพเคราะห์, เมื่อว่าเฉพาะทางที่พระอาทิตย์โคจร มีจุดสุดอยู่ ๖ แห่งที่อยู่ตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ คือ ครีษมายัน กับ เหมายัน คู่หนึ่ง, วสันตวิษุวัต กับ ศารทวิษุวัต คู่หนึ่ง, พสุสงกรานต์ ๒ แห่ง คู่หนึ่ง. |
จาตุรนต์รัศมี | น. ผู้มีรัศมีแผ่ไปในทิศทั้ง ๔ คือ พระอาทิตย์. |
ซัด ๒ | วิถีดวงอาทิตย์จากเหนือไปใต้ เช่น พระอาทิตย์ซัดไปซัดมา (ศริพจน์) |
ตก ๑ | ลดลง เช่น ฝีมือตก แรงตก พระอาทิตย์ตก |
ตโมนุท | น. พระอาทิตย์, พระจันทร์. |
ทินกร | (ทินนะกอน) น. พระอาทิตย์. |
ทิพากร | น. “ผู้กระทำซึ่งกลางวัน”, พระอาทิตย์. |
ทิวากร | น. “ผู้กระทำซึ่งกลางวัน”, พระอาทิตย์ |
เที่ยง | เรียกเวลากึ่งกลางของกลางวันที่พระอาทิตย์อยู่ตรงศีรษะ ว่า เที่ยง หรือ เที่ยงวัน ตรงกับ ๑๒ นาฬิกา, เรียกเวลากึ่งกลางของกลางคืน ว่า เที่ยงคืน ตรงกับ ๒๔ นาฬิกา. |
นาควิถี | (นากคะ-, นาก-) น. ทางที่พระจันทร์โคจรไปในระหว่างดาวสวาดิ (หรือ อัศวินี) ภรณี และกฤติกา, ทางที่พระอาทิตย์โคจรในฤดูฝน. |
นิจ ๒ | ว. ตํ่า (คู่กับ อุจ ว่า สูง) ใช้แก่ดาวนพเคราะห์ เช่นว่า พระอาทิตย์ขึ้นอุจในเดือนเมษายน และตกนิจในเดือนตุลาคม. |
ประภัสสร | (ปฺระพัดสอน) น. เลื่อม ๆ พราย ๆ, มีแสงพราว ๆ เหมือนแสงพระอาทิตย์แรกขึ้น |
ประภากร | น. ผู้ทำแสงสว่าง คือพระอาทิตย์. |
ปัด ๑ | เบนไป, เฉไป, เช่น พระอาทิตย์ปัดเหนือปัดใต้ ท้ายรถปัดไปทางหนึ่ง เดินขาปัด |
พสุสงกรานต์ | น. พระอาทิตย์โคจรมาถึงจุดใกล้สุดกับโลกในราววันที่ ๔ มกราคม เรียกว่า พสุสงกรานต์เหนือ (perihelion) กับโคจรไปถึงจุดไกลสุดจากโลกในราววันที่ ๓ กรกฎาคม เรียกว่า พสุสงกรานต์ใต้. |
พันแสง | น. “ผู้มีแสงพันหนึ่ง” คือ พระอาทิตย์. |
แพ้ ๒ | ก. ชนะ เช่น อนนเรืองใสงามหนักหนา แพ้พระอาทิตย์ (จารึกสยาม). |
ภากร | น. พระอาทิตย์. |
ภาณุ | พระอาทิตย์. |
ภาณุมาศ | น. พระอาทิตย์. |
ภาสกร | (พาดสะกอน) น. พระอาทิตย์. |
มหาสงกรานต์ | น. วันขึ้นปีใหม่อย่างเก่า เริ่มแต่พระอาทิตย์ย่างขึ้นสู่ราศีเมษ เรียกว่า วันมหาสงกรานต์. |
รพิ, รพี | น. พระอาทิตย์. |
รวิ ๑, รวี | น. พระอาทิตย์, ใช้แผลงว่า รพิ รพี หรือ รำไพ ก็ได้. |
รอน ๆ | ว. อ่อนแสง (ใช้แก่พระอาทิตย์เวลาใกล้คํ่า) เช่น แสงตะวันรอน ๆ, อาการที่ใกล้จะขาดหรือสิ้นสุดลง ในความว่า ใจจะขาดอยู่รอน ๆ. |
ระหว่าง | น. ช่องว่างจากที่หนึ่งถึงอีกที่หนึ่ง เช่น ในระหว่างภูเขา ๒ ลูก, ระยะเวลาจากระยะหนึ่งถึงอีกระยะหนึ่ง เช่น ระหว่างพระอาทิตย์ขึ้นถึงพระอาทิตย์ตก, เวลาช่วงใดช่วงหนึ่ง เช่น ระหว่างสงครามเขายังเรียนหนังสืออยู่, เวลาที่กำลังเป็นไปอยู่ เช่น ระหว่างประชุมฝนตกหนัก ระหว่างนี้เขาไม่ว่าง. |
รังสิมันตุ์ | น. “ผู้มีแสงสว่าง” คือพระอาทิตย์, ใช้ รังสิมา ก็ได้. |
รุ่งแจ้ง | น. เวลาพระอาทิตย์ขึ้นสว่างแล้ว แต่ยังไม่มีแสงแดด. |
รุ่งเช้า | น. เวลาพระอาทิตย์เพิ่งขึ้น, เวลาระหว่างรุ่งสว่างถึงเช้า, เช้าวันรุ่งขึ้น. |
ลับ ๒ | ว. ที่อยู่ในที่พ้นตา, ที่อยู่ในที่ซึ่งแลไม่เห็น, เช่น ที่ลับ ประตูลับ หายลับ, ที่ปกปิดหรือควรปกปิด เช่น ความลับ หนังสือลับ ห้องลับ, มีสิ่งใดสิ่งหนึ่งบังอยู่ เช่น ของอยู่ลับฝา พระอาทิตย์ลับเหลี่ยมเขา. |
วันมหาสงกรานต์ | น. วันเริ่มต้นเทศกาลสงกรานต์ เริ่มแต่พระอาทิตย์ย่างขึ้นราศีเมษ. |
ศีลอด | (สีน-) น. การถือบวชของชาวมุสลิม ไม่ดื่มไม่กินอะไรเลยตลอดเวลากลางวันตั้งแต่พระอาทิตย์ขึ้นจนถึงพระอาทิตย์ตกในเดือนเราะมะฎอน อันเป็นเดือนที่ ๙ แห่งปีในศาสนาอิสลามนับแบบจันทรคติ. |
สนธยา | ช่วงเวลาที่ต่อระหว่างกลางวันกับกลางคืน คือเวลาที่พระอาทิตย์ขึ้นหรือพระอาทิตย์ตก. |
สลาย | (สะหฺลาย) ก. สูญสิ้นไป เช่น ฝันสลาย เมื่อพระอาทิตย์ขึ้น หมอกก็สลายไป, ทำให้สูญสิ้นไป เช่น ใช้ยาสมุนไพรสลายพิษงู, ฉลาย ก็ว่า. |
สหัสรังสี | (สะหัดสะ-) น. พันแสง หมายถึง พระอาทิตย์. |
สัปตเคราะห์ | น. ชื่อเทวดาประจำวันทั้ง ๗ ได้แก่ พระอาทิตย์ พระจันทร์ พระอังคาร พระพุทธ พระพฤหัสบดี พระศุกร์ พระเสาร์. |
สาวิตร | (-วิด) ว. เกี่ยวเนื่องกับพระอาทิตย์. |
สาวิตรี | (-วิดตฺรี) น. คำสดุดีพระอาทิตย์บทหนึ่งในฤคเวท. |
สีตลรัศมี | ว. มีรัศมีเย็น หมายถึง พระจันทร์ คู่กับ อุษณรัศมี มีรัศมีร้อน หมายถึง พระอาทิตย์. |
สุร- ๑ | พระอาทิตย์. |
สุริย-, สุริยะ | (-ริยะ-) น. พระอาทิตย์, ดวงตะวัน. (ป. สุริย; ส. สูรฺย) |
สุริยกันต์, สุริยกานต์ | น. ชื่อแก้วชนิดหนึ่งถือกันว่าเมื่อถูกแสงพระอาทิตย์ทำให้เกิดไฟ, สูรยกานต์ ก็ว่า. |
สุริยการ | น. แสงพระอาทิตย์. |
สุริยวงศ์ | น. วงศ์แห่งกษัตริย์เนื่องมาจากพระอาทิตย์, คู่กับ จันทรวงศ์. |
สุริยง, สุริยา, สุริเยนทร์, สุริเยศ, สุริโย | น. พระอาทิตย์. |
aphelion | (n) จุดไกลสุดของดาวหางหรือดาวนพเคราะห์ที่อยู่ห่างจากพระอาทิตย์ |
be out | (phrv) ปรากฏออกมา (พระจันทร์, พระอาทิตย์ฯลฯ), See also: โผล่ออกมา |
be up | (phrv) ขึ้น (พระอาทิตย์, พระจันทร์) |
break through | (phrv) (พระจันทร์หรือพระอาทิตย์) ขึ้นหรือปรากฏให้เห็น, Syn. come through |
crepuscular | (adj) ที่เกี่ยวกับช่วงเวลาพระอาทิตย์จวนจะลับขอบฟ้า |
ecliptic | (n) แนวการโคจรของพระอาทิตย์, Syn. epicycle, orbit |
evening star | (n) ดาวที่มักจะเห็นสว่างอยู่ทางขอบฟ้าด้านตะวันตกในช่วงหลังพระอาทิตย์ตกดิน โดยปกติแล้วจะเป็นดาวศุกร์ แต่บางครั้งก็เป็นดาวพุธ, See also: ดาวประจำเมือง, Syn. Hesperus, Venus |
forenoon | (n) เวลาก่อนเที่ยง, See also: เวลาตั้งแต่พระอาทิตย์ขึ้นจนถึงเที่ยง, Syn. morn, morning |
go down | (phrv) พระจันทร์หรือพระอาทิตย์ตก |
gloaming | (n) เวลาพลบค่ำ, See also: ช่วงพระอาทิตย์ตก, Syn. twilight, sunset |
Hesperus | (n) ดาวประจำเมือง, See also: ดาวศุกร์ โดยเฉพาะช่วงหลังพระอาทิตย์ตกดิน, Syn. evening star |
midnight sun | (n) พระอาทิตย์เที่ยงคืน |
sun | (n) ดวงอาทิตย์, See also: พระอาทิตย์, ตะวัน, Syn. solar disk, day-star |
sun | (n) พระอาทิตย์ขึ้นหรือพระอาทิตย์ตก, Syn. sunrise, sunset |
sundown | (n) เวลาพระอาทิตย์ตก, See also: ยามอาทิตย์อัสดง, Syn. evening, sunset, Ant. sunrise |
sunrise | (n) พระอาทิตย์ขึ้น, See also: อรุณรุ่ง, Syn. sunup, Ant. sunset |
sunrise | (n) บรรยากาศยามพระอาทิตย์ขึ้น, See also: แสงเรืองรองยามพระอาทิตย์ขึ้น, แสงอรุโณทัย, Syn. aurora |
sunrise | (n) เวลาที่พระอาทิตย์ขึ้น, See also: ตอนรุ่งเช้า, ยามรุ่งอรุณ, Syn. cockcrow, dawn, daybreak |
sunset | (n) พระอาทิตย์ตก |
sunup | (n) พระอาทิตย์ขึ้น, Syn. sunrise, A.M. |
sink to rest | (phrv) ตาย, See also: พระอาทิตย์ตก, Syn. sink into |
strike on | (phrv) ตกดิน (พระอาทิตย์), See also: จอด เรือ, Syn. knock against, strike upon |
twilight | (n) ช่วงเวลาหลังจากพระอาทิตย์ตกหรือก่อนฟ้าสาง |
corona | (n) พระอาทิตย์ทรงกลด, พระจันทร์ทรงกลด, มงกุฎ, มาลา, โคมระย้า |
dawn | (vi) พระอาทิตย์ขึ้น, (ตะวัน)ทอแสง, เริ่มสว่าง |
set | (vi) เริ่มทำ, ตั้งต้น, เคลื่อนลง, ตก(พระอาทิตย์), ลงนาม |
sun | (n) แดด, พระอาทิตย์, ความรุ่งโรจน์, จุดเด่น, ข้อได้เปรียบ |
sundown | (n) เวลาพระอาทิตย์ตก, ยามเย็น |
sunrise | (n) ยามอรุณรุ่ง, เวลาพระอาทิตย์ขึ้น |
sunset | (n) เวลาพระอาทิตย์ตก, ยามเย็น |