| ตำรา | (n) textbook, See also: treatise, reference book, classical works, collection of formulas or recipes, technical bo, Syn. หนังสือเรียน, ตำราเรียน, แบบเรียน, Example: ลูกสาวหล่อนเรียนแผนกวิทยาศาสตร์ต้องหอบตำราเป็นตั้งใส่กระเป๋าใบโตไปโรงเรียนทุกวัน, Count Unit: เล่ม, Thai Definition: แบบแผนที่ว่าด้วยหลักวิชาต่างๆ, เอกสารคำสอน |
| นอกตำรา | (adj) eccentric, See also: untraditional, atheistic, Example: ผู้เล่นจะใช้วิธีนอกตำราเอาชนะคู่ต่อสู้ได้หรือไม่ต้องคอยติดตามต่อไป, Thai Definition: ที่ผิดไปจากตำราว่าไว้, ที่ไม่มีในตำรา |
| เข้าตำรา | (v) be in a correct way, See also: have a knack (of doing something), be according to tradition, Syn. เข้าหลัก, เข้าเกณฑ์, Example: การออกมติที่ขัดแย้งกันเองเข้าตำราที่ว่า เขียนด้วยมือลบด้วยเท้า, Thai Definition: ถูกหรือตรงแบบแผน, ตรงตามแบบอย่างที่เคยมีมา |
| ตำรับตำรา | (n) textbook, Syn. ตำรา, Example: ท่านสามารถสะสมความรู้ของท่านได้ด้วยการอ่านจากตำรับตำรา และหนังสือต่างๆ ที่ท่านสนใจ, Count Unit: เล่ม, Thai Definition: แบบแผนที่ว่าด้วยหลักวิชาต่างๆ |
| ตำราอาหาร | (n) recipe book |
| ตำราเรียน | (n) textbook, See also: text, Syn. หนังสือเรียน, แบบเรียน, Example: ปัจจุบันเขารับจ้างเขียนตำราเรียนให้กับสำนักพิมพ์ที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่ง, Count Unit: เล่ม, Thai Definition: หนังสือที่แต่งขึ้นเพื่อให้ความรู้อย่างเป็นแบบแผนในการศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่ง |
| ตำราคู่มือ | (n) manual, See also: handbook, textbook, Syn. หนังสือคู่มือ, Example: เขาต้องศึกษาตำราคู่มือการใช้เครื่องจักรอย่างละเอียด ก่อนใช้งานจริง, Count Unit: เล่ม, Thai Definition: สมุดหรือหนังสือที่แต่งขึ้นเพื่อใช้ประกอบตำราหรืออำนวยความสะดวกเกี่ยวกับการศึกษาเรื่องใดเรื่องหนึ่ง |
| เข้าตำรา | ก. ถูกแบบแผน, ตรงตามแบบอย่างที่เคยมีมา, ถูกกับเรื่องราวที่เคยเล่ากันมา. |
| ตำรา | น. แบบแผนที่ว่าด้วยหลักวิชาต่าง ๆ, ตำรับตำรา ก็ว่า. |
| นอกตำรา | ว. ผิดจากตำรา, ไม่มีในตำรา, นอกคัมภีร์ ก็ว่า. |
| สิ้นตำรา | ว. จนปัญญา, หมดทาง, หมดฝีมือ, เช่น หมอช่วยคนไข้จนสิ้นตำรา คนไข้ก็ไม่ฟื้น, หมดตำรา ก็ว่า. |
| หมดตำรา | ว. จนปัญญา, หมดทาง, หมดฝีมือ, สิ้นตำรา ก็ว่า. |
| กฎ | (กด) ก. จดไว้เป็นหลักฐาน เช่น ให้นายยกกระบัตรกฎปากหลากคำไว้ (กฎหมายอายัดทาส), ตรา เช่น ตรัสแก่ขุนศรีภูริปรีชาให้กฎเป็นตำราไว้ (อัยการเบ็ดเสร็จ), พระมหาธรรมราชาก็ตรัสให้กฎลงมาให้เอาพระยารามเป็นพระยาพิชัย (พงศ. ๑๑๓๖). (เทียบ ข. กต่ ว่า จด). |
| กระกลับกลอก | ก. กลับกลอก เช่น มีตาดุจแก้วแสงสาย กระกลับกลอกพราย ชื่อรัตนจักษุมงคล (ตำราช้างคำฉันท์). |
| กระจอก ๒ | น. เล็บ เช่น กระจอกสอกายใหญ่หน้า เล็กลาน หล็อนแฮ (ตำราช้างคำโคลง). |
| กระจายนะมณฑล | น. ชื่อกลบท วรรคต้นใช้อักษรสูงนำหน้า วรรคที่ ๒ ใช้อักษรกลาง วรรคที่ ๓ ใช้อักษรตํ่า ตัวอย่างว่า สมเด็จพระศิริวิบุลกิตติ์ กำจัดจากโศกวิโยคหา ค่อยตรึกตรองฉลองคุณพระชนมา (ชุมนุมตำรากลอน). |
| กระด้าง ๑ | ชื่อไม้พุ่มชนิด Lasianthus hookeri C. B. Clarke ex Hook. f. ในวงศ์ Rubiaceae ต้นตรงเรียวและมีขนสาก ๆ ใบรูปหอก ปลายแหลม ดอกสีขาวเล็ก ๆ เป็นกระจุกติดกับลำต้นที่ง่ามใบ ตำราแพทย์แผนโบราณว่ารากใช้ทำยาได้, พายัพเรียก กะด้าง. |
| กระทงน้อย | น. ชื่อเพลงไทย สมัยอยุธยา อยู่ในตำรามโหรีของเก่า. |
| กระทด | ว. คด, ไม่ตรง, เช่น คอกระทดคดคอดหยัก รวดท้าย (ตำราช้างคำโคลง), ไม้กระทดกระทำทอน ทุกที่ กงนา (โลกนิติ). |
| กระแบกงา | ก. แตกเป็นลายงา เช่น พลุกกระแบกงาแต่ต้น จนปลาย (ตำราช้างคำโคลง). |
| กระษัย | (-ไส) น. ชื่อโรคตามตำราแพทย์แผนโบราณว่า ทำให้ร่างกายทรุดโทรม มีอาการผอมแห้งตัวเหลืองเท้าเย็น, เขียนเป็น กษัย ก็มี. |
| กระษัยกล่อน | (-ไสกฺล่อน) น. ชื่อโรคตามตำราแพทย์แผนโบราณว่า ทำให้ร่างกายผอมแห้ง ซึ่งเกิดจากโรคกร่อน, เขียนเป็น กษัยกล่อน ก็มี. |
| กระสบ | น. ชื่อโรคลมชนิดหนึ่ง ในตำราแพทย์แผนโบราณว่า มักขึ้นในไส้ ให้เวียนหัว ให้ราก จุก สมุฏฐานเกิดจากธาตุไฟหย่อน. |
| กระสือ ๒ | ชื่อว่านชนิดหนึ่ง ต้นและหัวคล้ายขมิ้นอ้อย สีขาว ฉุนร้อน ตามตำรากบิลว่านว่า เมื่อหัวแก่มีธาตุปรอทลงกิน มีพรายเป็นแสงแมงคาเรืองในเวลากลางคืน ถือกันว่ามีสรรพคุณอยู่คง แต่เป็นกายสิทธิ์ ชอบไปเที่ยวหากินของโสโครก และเข้าสิงกินคนดั่งกระสือหรือปอบ แล้วบอกชื่อเจ้าของว่านที่ปลูกนั้นว่า เป็นตัวกระสือหรือผีปอบ ทำให้ขายหน้าจึงไม่ค่อยมีใครกล้าปลูก. |
| กรามช้าง ๑ | น. ชื่อโรคมะเร็งชนิดหนึ่ง ตามตำราแพทย์แผนโบราณว่าขึ้นที่แถวกราม มีอาการเป็นเนื้อร้ายงอกขึ้นที่ต่อมแถวก้านคาง ทำให้ขากรรไกรพองโตใหญ่ออกมา เรียกว่า มะเร็งกรามช้าง. |
| กฤดาอัญชลี | (กฺริ-) ก. กระทำอัญชลี, ยกมือไหว้, เช่น ขอถวายกฤดาอัญ- ชลีโอนศิโรจร (ตำราช้างคำฉันท์). |
| กฤดิ | (กฺริดดิ) น. เกียรติ เช่น วรกฤดิโอฬาร (ชุมนุมตำรากลอน). |
| กลอน ๒ | (กฺลอน) น. คำประพันธ์ซึ่งแต่เดิมเรียกคำเรียงที่มีสัมผัสทั่วไป จะเป็นโคลง ฉันท์ กาพย์ หรือร่าย ก็ตาม เช่นในคำว่า ชุมนุมตำรากลอน, ครั้นเรียกเฉพาะคำประพันธ์เฉพาะอย่างเป็นโคลง ฉันท์ กาพย์ ร่าย แล้ว คำประพันธ์นอกนี้อีกอย่างหนึ่งจึงเรียกว่า กลอน เป็นลำนำสำหรับขับร้องบ้าง คือ บทละคร สักวา เสภา บทดอกสร้อย, เป็นเพลงสำหรับอ่านบ้าง คือ กลอนเพลงยาว หรือ กลอนตลาด. |
| กล่อน | (กฺล่อน) น. ชื่อโรคชนิดหนึ่ง ตามตำราแพทย์แผนโบราณว่าเกิดจากของเหลวเข้าไปขังอยู่ในถุงอัณฑะ, ถ้าของเหลวนั้นเป็นนํ้า เรียกว่า กล่อนนํ้า, ถ้าเป็นเลือด เรียกว่า กล่อนเลือด, ถ้าเป็นหนอง เรียกว่า กล่อนหนอง. |
| กษัย, กษัย- | ชื่อโรคตามตำราแพทย์แผนโบราณว่า ทำให้ร่างกายทรุดโทรม มีอาการผอมแห้งตัวเหลืองเท้าเย็น, เขียนเป็น กระษัย ก็มี. |
| กษัยกล่อน | น. ชื่อโรคทางตำราแพทย์แผนโบราณว่า ทำให้ร่างกายผอมแห้ง ซึ่งเกิดจากโรคกล่อน, เขียนเป็น กระษัยกล่อน ก็มี. |
| กังเวียน | น. ขอบที่เป็นระบายของผ้าปกกระพองช้าง เช่น จัดพาดกังเวียนวาง ห่อได้ (ตำราช้างคำโคลง-วชิรญาณ เล่ม ๒๑). |
| กากคติ | (กากะคะติ) น. ชื่อกาพย์ชนิดหนึ่ง มีดำเนินกลอนอย่างกาที่บินไป เช่น สรรเพ็ชญ์เจ้าได้ ทรงฤทธิ์เรืองไกร ย่อมบำเพงทาน ให้พระวิมุติ โลกุดรญาณแสวงศีลาจาร ประเสริฐหนักหนา (ชุมนุมตำรากลอน). |
| กาษา, กาสา ๑ | น. ผ้าชนิดหนึ่ง เช่น คลังถวายผ้ากาษา (กฎ. ราชบุรี ๒/๑๐๗), และพระไตรภูวนาทิตยวงศ์ก็ให้ผ้าลายและเสื้อกาสาคนละสำรับ (พงศ. กรุงเก่า), ฝันว่าห่มผ้าขาวกาสา (ตำราทำนายฝัน). |
| กำพด | น. จอมประสาทหัวช้าง เช่น โขมดสารกำพด ทรงเทริด (ตำราช้างคำโคลง). |
| กำราก, กำหราก | น. ช้างตกมัน เช่น หยาบคายฉายฉัดถีบแทง กำรากร้ายแรง แลเหลือกำลังควาญหมอ (ดุษฎีสังเวย), กลจะขี่ช้างกำหรากเหลือลาม (ตำราขี่ช้าง). |
| กิจจะ | น. กิจ เช่น กอบกิจจะคุ้มขัง (ชุมนุมตำรากลอน). |
| กิเลน | น. ชื่อสัตว์ในนิยายจีน, ตามตำราของจีนว่า หัวเป็นมังกร มีเขาอ่อน ๑ เขา ตัวเป็นกวาง ตีนมีกีบเหมือนม้า หางเป็นพวง. |
| กุมาร-ลฬิตา | (กุมาระละลิตา) น. ชื่อฉันท์วรรณพฤติแบบหนึ่ง กำหนดด้วย ๒ คณะ คือ ช คณะ และ ส คณะ และเติมครุข้างท้ายอีก ๑ คำ หรือ ๑ พยางค์ จึงมีบาทละ ๗ คำ หรือ ๗ พยางค์ (ตามแบบว่า กุมารลฬิตาชฺสฺคา) ตัวอย่างว่า อนึ่งนุชมีจิต สนิทกรุณะเปรมปรี ดิสวามิมะนะภักดี ภิบาลบมิอนาทร (ชุมนุมตำรากลอน). |
| กุสุมวิจิตร | น. ชื่อฉันท์วรรณพฤติแบบหนึ่ง กำหนดด้วย ๔ คณะ คือ น คณะ ย คณะ น คณะ ย คณะ บาทละ ๑๒ คำ หรือ ๑๒ พยางค์ (ตามแบบว่า นยสหิตานฺยา กุสุมวิจิตฺตา) ตัวอย่างว่า จะรจิตรอรรถา ปิสุณวจีขวน พิปริตญาณยล บรชนทำลาย (ชุมนุมตำรากลอน). |
| กุสุมิตลดาเวลลิตา | (กุสุมิตะละดาเวนลิตา) น. ชื่อฉันท์วรรณพฤติแบบหนึ่ง กำหนดด้วย ๖ คณะ คือ ม คณะ ต คณะ น คณะ ย คณะ ย คณะ ย คณะ บาทละ ๑๘ คำ หรือ ๑๘ พยางค์ (ตามแบบว่า โม โต โน โย ยา กุสุมิตลตาเวลฺลิตากฺขุตฺวสีหิ) ตัวอย่างว่า มนตรีมาตย์ผู้ฉลาดมละ ทุจริตธรรม์ พึงผดุงสรร- พสิ่งสวัสดิ์ (ชุมนุมตำรากลอน). |
| เกก | ว. เก, เกไป, เรียกเขาวัวเขาควายเป็นต้นที่เฉออกไม่เข้ารูปกัน ว่า เขาเกก, เรียกงาช้างที่ปลายเฉออกไป ว่า งาเกก เช่น งาเกกข้างหนึ่งเข้า โดยหลัง (ตำราช้างคำโคลง), เรียกเสาเขื่อนที่เฉออก ว่า เขื่อนเกก. |
| เกลือด่างคลี | น. ชื่อเกลือชนิดหนึ่งในตำรายาไทย. |
| เกลือฟอง | น. ชื่อเกลือชนิดหนึ่งในตำรายาไทย. |
| โกฐ | (โกด) น. ชื่อเครื่องยาสมุนไพรจำพวกหนึ่ง ได้จากส่วนต่าง ๆ ของพืช มีหลายชนิด คือ โกฐทั้ง ๕ ได้แก่ โกฐหัวบัว โกฐสอ โกฐเขมา โกฐเชียง โกฐจุฬาลัมพา, โกฐทั้ง ๗ เพิ่ม โกฐกระดูก โกฐก้านพร้าว, โกฐทั้ง ๙ เพิ่ม โกฐพุงปลา โกฐชฎามังสี, และมีโกฐพิเศษอีก ๓ ชนิด คือ โกฐกักกรา โกฐกะกลิ้ง และโกฐนํ้าเต้า, ตำรายาแผนโบราณเขียนเป็น โกฎ โกฏ โกฏฐ์ โกด หรือ โกษฐ์ ก็มี. |
| ขัณฑสกร | (ขันทดสะกอน) น. นํ้าตาลกรวด, เครื่องยาไทยอย่างหนึ่งคล้ายนํ้าตาลกรวด, นํ้าตาลชนิดหนึ่งเชื่อกันว่าเกิดที่ใบบัว, เช่น เมื่อเวลาพุ่มไม้มีดอกออกตระการบานเต็มที่พร้อมฤดู เสาวคนธ-รสเรณูโรยร่วงลงบนใบอุบล ซึ่งลอยลาดดาดาษอยู่บนหลังน้ำ เมื่อล่วงเวลากาลก็ก่อเกิดโอชะวิเศษหวานเป็นมธุรส มีนามกำหนดเรียกว่า โบกขรมธุ ผู้เรียนรู้ลุในตำราแพทยศาสตร์ ย่อมสืบเสาะแสวงหามาประกอบใช้ในการโอสถ มีนามปรากฏเรียกว่า ขัณฑสกร (ม. ร่ายยาว จุลพน). |
| เขม่าซาง | น. ชื่อโรคชนิดหนึ่งตามตำราแพทย์แผนโบราณ. |
| เข้าตู้ | ก. ลืมวิชาความรู้ที่ได้เรียนมา ใช้พูดว่า “วิชาเข้าตู้” ซึ่งหมายความว่า วิชาที่เคยจำได้นั้นบัดนี้ลืมหมดแล้ว ยังคงอยู่แต่ในตำราที่เก็บไว้ในตู้. |
| เข้าพุง | ก. จำได้แม่นยำจนไม่ต้องอาศัยตำราสอบทาน |
| เข้าหลัก | ก. ถูกแบบ, ถูกตำรา, บางทีใช้ว่า เข้าหลักเข้าเกณฑ์. |
| โขลนทวาร | (โขฺลนทะวาน) น. ประตูป่า, ประตูป่าที่ทำตามตำราพราหมณ์ คือทำเป็นประตูสะด้วยใบไม้ให้ทหารผู้ไปทัพนั้นลอดไป มีพราหมณ์คู่หนึ่งนั่งบนร้านสูง ๒ ข้างประตูคอยประนํ้าเทพมนตร์ เพื่อเป็นชัยมงคลแก่กองทัพที่ยกไป เรียกว่า เบิกโขลนทวาร. |
| คชกรรม | น. กิจการในทางปฏิบัติอันเกี่ยวกับช้าง เช่น การขี่ การฟันขอ, ประเภทตำราว่าด้วยทางปฏิบัติอันเกี่ยวกับช้าง. |
| คชลักษณ์ | น. รูปพรรณสัณฐานของช้างต่าง ๆ ซึ่งดีและชั่ว, ประเภทตำราแสดงรูปพรรณสัณฐานของช้างต่าง ๆ ซึ่งดีและชั่ว ถ้าได้ไว้จะให้คุณหรือโทษแก่เจ้าของ. |
| ครุ ๒ | (คะรุ) ว. หนัก, ใช้ในตำราฉันทลักษณ์ หมายถึง พยางค์ที่มีเสียงหนัก ได้แก่ พยางค์ที่ประกอบด้วยสระเสียงยาวและสระเกินทั้ง ๔ คือ สระอำ ใอ ไอ เอา เช่น ตา ดำ (สระอำถือเป็น ครุ ก็ได้ ลหุ ก็ได้) และพยางค์ที่มีตัวสะกดทั้งสิ้น เช่น หัด เรียน ใช้เครื่องหมาย ั แทน, คู่กับ ลหุ ซึ่งใช้เครื่องหมาย ุ แทน. |
| คฤนถ์ | (คฺรึน) น. ตัวอักษรแบบหนึ่งของอินเดียภาคใต้ที่ใช้เขียนตำรา. |
| ควณ | ก. คำนวณ เช่น ขับควณทวนเทียบด้วยตำรา พิเคราะห์พระชันษาชะตาเมือง (อิเหนา). |
| คัมภีร-, คัมภีร์ | (คำพีระ-, คำพี) น. หนังสือตำราที่สำคัญทางศาสนาหรือโหราศาสตร์เป็นต้น |
| boohoo | (บูฮู') { boohooed, boohooing, boohoos } vi. ร้องสะอึกสะอื้น -n. เสียงร้องสะอึกสะอื้น book (บุค) n. หนังสือ, ตำรา, หนังสืออ้างอิง, คัมภีร์, ภาค, เล่ม, แบบ, สมุดบัญชี, เนื้อเพลง, บทละคร, ถ้อยคำ, สมุดเช็ค, สมุดแสตมป์, สมุดรายชื่อ, สมุดบันทึก, บัญชี, บันทึก, บัญชีพนัน vt. ลงบัญช |
| cat | 1. (แคท) n. แมว, สัตว์ในตระกูลแมว, หญิงที่มีใจอำมหิต, บุคคล 2. (ซีเอที) ย่อมาจาก computer-aided translation แปลว่า การแปลภาษาใช้คอมพิวเตอร์ช่วย หมายถึงการแปลจากภาษาหนึ่งเป็นอีกภาษาหนึ่ง โดยใช้คอมพิวเตอร์ช่วย เช่น แปลไทยเป็นอังกฤษ หรืออังกฤษเป็นไทย การแปลในลักษณะนี้ จะใช้คอมพิวเตอร์ช่วยจำศัพท์ ไวยากรณ์ รวมทั้งบริบท (context) ต่าง ๆ โปรแกรมที่ได้รับการพัฒนาไปมากแล้วคือโปรแกรมที่แปลจากอังกฤษเป็นฝรั่งเศส และฝรั่งเศสเป็นอังกฤษ (บางตำราว่า CAT ย่อมาจาก computer aided training แปลว่า การอบรมใช้คอมพิวเตอร์ช่วย) |
| cookbook | (คุค'บุค) n. ตำรากับข้าว, ตำราปรุงอาหาร, Syn. cookery book |
| dope book | รายการหนือตำราแทงม้า |
| dope sheet | รายการหนือตำราแทงม้า |
| formula | (ฟอร์'มิวละ) n. สูตร, กฎ, เกณฑ์, หลัก, มาตรฐาน, รูปแบบ, แผ่น, ตำรับ, ตำรา adj. ซึ่งเกี่ยวกับสูตร -pl. formulas, formulae, Syn. trusim, format |
| monograph | (มอน'นะกราฟ) n. เรื่องราวหรือเรื่องเขียนหรือตำราที่เกี่ยวกับเรื่อง ๆ เดียวหรือเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยเฉพาะ, เอกสาร. vt. เขียนเรื่องดังกล่าว, เขียนเอกสาร., See also: monographer, monographist n. monographal adj., Syn. tome |
| secret | (ซี'คริท) adj.เป็นความลับ, เร้นลับ, ลึกลับ, ลับเฉพาะ, ปิดบัง, อำพราง, ปิดปาก. n. สิ่งที่เป็นความลับ, สิ่งที่อำพราง, ความลับ, ความลึกลับ, วิธีการลึกลับ, ตำราลับ, -Phr. (in secret เป็นความลับ, ลึกลับ, เป็นการส่วนตัว), See also: secretly adv. secretness n. |
| text | (เทคซฺทฺ) n. ต้นฉบับเดิม, ข้อความเดิม, แม่บทเดิม, ใจความ, แบบฉบับการเขียน, เนื้อเพลง, ตำรา, แบบเรียน, หนังสือเรียน, ข้อความสั้น ๆ ในพระคัมภีร์ไบเบิล, อักษรในพระคัมภีร์ไบเบิล, หัวข้อสำคัญ, ตัวพิมพ์., Syn. textbook |
| textbook | (เทคซฺ'บุค) n. ตำรา, แบบเรียน, หนังสือเรียน |
| treatise | (ทรี'ทิส) n. บทความ, ความเรียง, เรื่องราว, หนังสือ, ตำรา, Syn. thesis, monograph, study, disquisition |