| ตะขาบ | (n) centipede, See also: Scolopendra subspinipes, Scolopendridae, Syn. จะขาบ, กระแอบ, Example: ช่วงน้ำท่วมจะมีตะขาบคลานหนีน้ำเพื่อไปหาที่แห้ง, Count Unit: ตัว, Thai Definition: ชื่อสัตว์ที่มีลำตัวและขาเป็นปล้อง หัวและลำตัวยาวแบนหรือค่อนข้างแบน มีจำนวนปล้อง 15 - 23 ปล้อง แต่ละปล้องมีขา 1คู่ไปจนถึงปล้องสุดท้ายหรือเกือบสุดท้าย ขามี 5 - 7 ปล้อง ทอดออกไปด้านข้างของลำตัวทั้ง 2 ข้าง มีเขี้ยว บางชนิดมีพิษ ทำให้ผู้ถูกกัดเจ็บปวด |
| ตะขาบ | (n) Coracius affinis (Coraciidae), See also: Burmese roller, Syn. นกตะขาบ, Example: นกตะขาบชอบเกาะอยู่ตามสายไฟและกิ่งไม้แห้งเพื่อดักกินแมลง, Count Unit: ตัว, Thai Definition: ชื่อนกในวงศ์ Caraciidae ตัวป้อม หัวใหญ่ ปากใหญ่สั้นโค้ง ชอบเกาะอยู่ตามสายไฟและกิ่งไม้แห้ง |
| ตะขาบ | (n) centipede flag, Syn. ธงตะขาบ, Example: ในอดีตเมื่อจะสร้างพระมหาสถูปนั้นให้ทำธงตะขาบใหญ่ยาวถึงพันวาปักไว้บนยอดสถูป, Count Unit: อัน, Thai Definition: ธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้นๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้นทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัด |
| ตะขาบ | (n) slapstick made of split bamboo, See also: centipede-like stick, Syn. ไม้ตะขาบ, จะขาบ, Count Unit: อัน, Thai Definition: ไม้ไผ่ที่ผ่าขังปล้องแขวนไว้ตามยอดไม้สำหรับชักให้มีเสียงดังเพื่อไล่ค้างคาวเป็นต้น และที่พวกตลกลิเกละครเป็นต้นใช้ตีกันเล่น |
| ตะขาบ | (n) rhythmic instrument, Syn. เครื่องตีบอกจังหวะ, Count Unit: อัน, Thai Definition: เครื่องตีบอกจังหวะ |
| ตีนตะขาบ | (n) Nephrolepis biserrata Schott var. furcans Hort., Count Unit: ต้น, Thai Definition: ชื่อเฟิร์นชนิด Nephrolepis biserrata Schott var. furcans Hort. ในวงศ์ Oleandraceae |
| ตีนตะขาบ | (n) caterpillar tractor, Syn. รถตีนตะขาบ, Example: รถตีนตะขาบสามารถวิ่งไปในภูมิประเทศที่ไม่มีถนนได้, Count Unit: คัน, Thai Definition: รถชนิดหนึ่งซึ่งขับเคลื่อนด้วยสายพาน สามารถขับเคลื่อนไปในภูมิประเทศที่เป็นทุ่งนาป่าเขาได้ดีกว่ารถที่ใช้ล้อธรรมดา |
| เขี้ยวตะขาบ | (n) centipede fang shaped pliers, See also: double-spiked fastener used to join planks, Example: เขี้ยวตะขาบที่อยู่บนหลังคาขึ้นสนิมจนจะพังอยู่แล้ว, Thai Definition: เหล็กที่ทำเป็นหมุดใช้ยึดกระดาน |
| เขี้ยวตะขาบ | น. เหล็กปลายแหลม ๒ ข้าง รูปคล้ายตัว U หรือเขี้ยวของตะขาบ สำหรับตอกเพลาะกระดานยึดให้แน่นสนิท, ตะปลิง ตัวปลิง หรือ ปลิง ก็เรียก |
| เขี้ยวตะขาบ | ชายผ้าสังฆาฏิของพระพุทธรูปในสมัยเชียงแสนและสุโขทัย มีลักษณะปลายผ้าย้อยต่ำแหลมลงมา ๒ ด้าน ปลายขมวดเข้าหากันคล้ายเขี้ยวของตะขาบ มีช่องตอนกลางยกสูง. |
| ตะขาบ ๑ | น. ชื่อสัตว์ขาปล้อง ชั้น Chilopoda มีเขี้ยว ๑ คู่ หัวและลำตัวยาวแบนหรือค่อนข้างแบน มีจำนวนปล้องตั้งแต่ ๑๕ ปล้องขึ้นไป แต่ละปล้องมีขา ๑ คู่ไปจนถึงปล้องสุดท้ายหรือเกือบสุดท้าย ขามี ๕-๗ ปล้อง อยู่ด้านข้างของลำตัว บางชนิดมีนํ้าพิษ ทำให้ผู้ถูกกัดเจ็บปวด เช่น ตะขาบไฟ ( Scolopendra morsitansLinn.) ในวงศ์ Scolopendridae ลำตัวยาว ๑๔-๒๐ เซนติเมตร สีน้ำตาลแดง, กระแอบ หรือ จะขาบ ก็เรียก. |
| ตะขาบ ๒ | น. ชื่อนกขนาดเล็กหลายชนิดหลายสกุล ในวงศ์ Coraciidae ปากใหญ่ แบนข้าง หัวใหญ่ ตัวป้อม มักเกาะตามสายไฟและกิ่งไม้แห้งเพื่อคอยโฉบจับแมลงหรือสัตว์เล็ก ๆ ตามพื้นดิน ตัวผู้เกี้ยวตัวเมียโดยการบินขึ้นไปในอากาศ แล้วม้วนตัวกลับลงมา ทำรังในโพรงไม้ ในประเทศไทยมี ๒ ชนิด คือ ตะขาบทุ่ง [ Coracias benghalensis (Linn.) ] ปากสีดำ หัวและปีกสีฟ้า ตัวสีนํ้าตาล และตะขาบดง [ Eurystomus orientalis (Linn.) ] ปากสีแดง ตัวสีน้ำเงินแกมเขียว, ขาบ ก็เรียก. |
| ตะขาบ ๓ | น. เครื่องตีให้เกิดเสียง, ไม้ไผ่ที่ผ่าขังปล้องแขวนไว้ตามยอดไม้สำหรับชักให้มีเสียงดังเพื่อไล่ค้างคาวเป็นต้น และที่พวกตลกลิเกละครเป็นต้นใช้ตีกันเล่น, จะขาบ ก็เรียก |
| ตะขาบ ๓ | เรียกธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้น ๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้น ที่ปลายไม้ทั้ง ๒ ข้างติดธงสามเหลี่ยมเล็ก ๆ ทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัดเป็นพุทธบูชา ว่า ธงตะขาบ. |
| ตีนตะขาบ | น. สายพานเหล็กหรือยางที่ใช้คล้องล้อที่อยู่ข้างเดียวกันของรถ เพื่อให้สามารถขับเคลื่อนไปในภูมิประเทศที่เป็น ทุ่งนาป่าเขาหรือเป็นหลุมเป็นบ่อได้โดยล้อไม่จม |
| ตีนตะขาบ | เรียกรถที่มีตีนตะขาบคล้องล้อ ว่า รถตีนตะขาบ เช่น รถถังตีนตะขาบ รถขุดดินตีนตะขาบ. |
| ตีนตะขาบ ๑ | ดูใน ตีน ๑. |
| ตีนตะขาบ ๒ | น. ชื่อเฟินชนิด Nephrolepis biserrata (Sw.) Schott var. furcans Hort ex L. H. Bailey ในวงศ์ Nephrolepidaceae. |
| ธงตะขาบ | น. ธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้น ๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้น ที่ปลายไม้ทั้ง ๒ ข้างติดธงสามเหลี่ยมเล็ก ๆ ทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัดเป็นพุทธบูชา, ธงประดาก ก็เรียก. |
| ปากตะขาบ | น. รูปเป็นง่ามอย่างเขี้ยวตะขาบ |
| ปากตะขาบ | ชื่อกบไสไม้มีคมเป็นง่ามสำหรับไสไม้ให้เป็นลวดลาย, ปากจะขาบ ก็เรียก. |
| รถตีนตะขาบ | น. รถชนิดหนึ่งซึ่งมีสายพานหุ้มล้อ สามารถขับเคลื่อนไปในภูมิประเทศที่เป็นทุ่งนาป่าเขาได้ดีกว่ารถที่ใช้ล้อธรรมดา. |
| เลื่อยตะขาบ | น. เครื่องมือสำหรับตัดหรือซอยไม้ ใบเลื่อยมีลักษณะเป็นแผ่นแบนยาว ท้องเลื่อยหย่อนโค้ง ปลายใบเลื่อยทั้ง ๒ ข้างทำเป็นบ้อง สำหรับสอดไม้ท่อนกลม ๆ เพื่อใช้จับชักใบเลื่อย ใช้คนชักเลื่อยคู่กัน ๒ คน, เลื่อยยมบาล ก็เรียก. |
| กระแอบ | ดู ตะขาบ ๑. |
| ขังปล้อง | ว. ลักษณะกระบอกที่ตัดให้มีข้อติดอยู่ทั้ง ๒ ข้าง โดยฝานข้าง ๆ ทั้ง ๒ ข้างให้เป็นขาแล้วผ่าตลอดด้านหนึ่ง เพื่อทำเป็นตะขาบเป็นต้น. |
| ขาบ ๓ | ดู ตะขาบ ๒. |
| จระขาบ | (จะระ-) น. ตะขาบ, ใช้ว่า จะขาบ ก็มี. |
| จะขาบ ๑ | ดู ตะขาบ ๑. |
| จะขาบ ๒ | ดู ตะขาบ ๓. |
| ตะปลิง | น. เหล็กปลายแหลม ๒ ข้าง รูปคล้ายตัว U หรือเขี้ยวของตะขาบ สำหรับตอกเพลาะกระดานยึดให้แน่นสนิท เช่น ตะปูตะปลิงยิงตรึงกระชับชิด (ม. ร่ายยาว กุมาร), เขี้ยวตะขาบ ตัวปลิง หรือ ปลิง ก็เรียก. |
| ตัวปลิง | น. เหล็กปลายแหลม ๒ ข้าง รูปคล้ายตัว U หรือเขี้ยวของตะขาบ สำหรับตอกเพลาะกระดานยึดให้แน่นสนิท, เขี้ยวตะขาบ ตะปลิง หรือ ปลิง ก็เรียก. |
| แทรกเตอร์ | (แทฺรก-) น. รถทุ่นแรงที่ใช้ในงานเกษตรกรรมหรืองานก่อสร้าง มีทั้งแบบตีนตะขาบและแบบล้อ ใช้ลากหรือขับเคลื่อนอุปกรณ์อย่างอื่นที่ติดเข้ากับตัวรถตามลักษณะงานที่ใช้. |
| ธงประดาก | น. ธงชนิดหนึ่งทำด้วยแผ่นผ้าเป็นชิ้น ๆ เย็บติดกันไปเป็นพืด มีไม้สอดระหว่างชิ้น ที่ปลายไม้ทั้ง ๒ ข้างติดธงสามเหลี่ยมเล็ก ๆ ทำให้มีลักษณะคล้ายตัวตะขาบ ขนาดกว้างยาวตามต้องการ มักแขวนไว้ยอดเสาหงส์ตามหน้าวัดเป็นพุทธบูชา, ธงตะขาบ ก็เรียก. |
| ปลิง ๓ | น. เหล็กปลายแหลม ๒ ข้าง รูปคล้ายตัว U หรือเขี้ยวของตะขาบ สำหรับตอกเพลาะกระดานยึดให้แน่นสนิท, เขี้ยวตะขาบ ตะปลิง หรือ ตัวปลิง ก็เรียก. |
| ปากจะขาบ | ดู ปากตะขาบ. |
| แพ้ ๑ | ก. สู้ไม่ได้, ทนไม่ได้, ตรงกันข้ามกับ ชนะ, ผู้ที่มีเลือดเนื้อไม่ถูกกับสิ่งของหรือสัตว์บางอย่างก็เรียกว่า แพ้ เช่น แพ้ยา แพ้ตะขาบ. |
| แมงคาเรือง | น. ชื่อตะขาบหลายชนิดที่สามารถผลิตสารเรืองแสงลักษณะเป็นเมือกเหนียว ๆ ออกมาจากรูเล็ก ๆ จำนวนมากอยู่ทางด้านล่างของลำตัวในแต่ละปล้องเมื่อถูกรบกวนหรือมีสิ่งเร้า ส่วนใหญ่อยู่ในสกุล Geophilus วงศ์ Geophilidae เช่น ชนิด G. electricus (Linn.) ขนาดเล็กเท่าก้านไม้ขีด ยาว ๓.๕-๔.๕ เซนติเมตร มีจำนวนปล้อง ๓๐-๖๖ ปล้องหรือมากกว่า ขายาวกว่าความยาวของปล้องมาก อาศัยอยู่ตามที่รกรุงรัง กองขยะมูลฝอย ฯลฯ กินสัตว์อื่น, แมงคา ก็เรียก. |
| รถแทรกเตอร์ | น. รถทุ่นแรง ใช้ลากหรือขับเคลื่อนอุปกรณ์อย่างอื่นที่ติดเข้าไปกับตัวรถตามลักษณะงานที่ใช้ มี ๒ แบบ คือ แบบตีนตะขาบ และแบบล้อซึ่งมีล้อหลังใหญ่กว่าล้อหน้า. |
| รังหยาว | ก. รบกวนให้โกรธ เช่น ลางคนจับตะขาบมาเด็ดเขี้ยว เที่ยวทิ้งโรงหนังทำรังหยาว (อิเหนา), (ถิ่น–ปักษ์ใต้) โมโห, โกรธ. |
| เลื่อยยมบาล | น. เลื่อยตะขาบ. |
| ศตบาท, ศตปที | น. ตะขาบ, ตะเข็บ, กิ้งกือ. |
| คล้าตะขาบทอง | [khlā takhāp thøng] (n, exp) EN: Rattlesnake plant ; Shakers ; Hirsuta Shakers |
| นกตะขาบ | [nok takhāp] (n) EN: roller FR: rollier [ m ] |
| นกตะขาบ | [nok takhāp] (n) EN: Coracius affinis |
| นกตะขาบดง | [nok takhāp dong] (n, exp) EN: Dollarbird FR: Rolle oriental [ m ] |
| นกตะขาบทุ่ง | [nok takhāp thung] (n, exp) EN: Indian Roller FR: Rollier indien [ m ] ; Rollier de l’Inde [ m ] |
| ตะขาบ | [takhāp] (n) EN: centipede FR: scolopendre [ f ] ; mille-pattes [ m ] ; myriapode [ m ] |
| ตะขาบ | [takhāp] (n) EN: bird scare made of split bamboo ; slapstick made of split bamboo |
| ตะขาบ | [takhāp] (n) EN: Coracius affinis |
| ตะขาบ | [takhāp] (n) EN: centipede flag |
| ตะขาบ | [takhāp] (n) EN: rhythmic instrument |
| ธงตะขาบ | [thong takhāp] (n, exp) EN: centipede flag |