กุดั่น | น. ทองแกมแก้ว คือ เครื่องประดับเพชรพลอยหรือกระจก เช่น ลายปั้นกุดั่น คือ ลายปั้นปิดทองประดับกระจก, โกศกุดั่น คือ โกศทำด้วยไม้จำหลักปิดทองประดับกระจก |
กุดั่น | ชื่อลายเป็นดอกไม้ ๔ กลีบรวมกันอยู่เป็นพืด, ถ้าแยกอยู่ห่าง ๆ เรียกว่า ประจำยาม. |
ด้นดั้น | ก. มุ่งหน้าฝ่าไป เช่น ด้นดั้นไปตามหาเธอ, ด้น หรือ ดั้นด้น ก็ว่า. |
ดัดดั้น | ก. ตัดทางไป, ลัดทางไป, เช่น ก็รีบลัดดัดดั้นตามไป (อิเหนา), ดั้นดัด ก็ใช้ เช่น ดั้นดัดลัดพงดงดาน (รามเกียรติ์ ร. ๑). |
ดั้น ๑ | ก. มุ่งหน้าฝ่าไป เช่น ดั้นหมอกออกเมฆด้วยฤทธิไกร ผ่านพิชัยขีดขินบูรินมา (รามเกียรติ์ ร. ๑), มักใช้เข้าคู่กับคำ ด้น เป็น ดั้นด้น หรือ ด้นดั้น. |
ดั้นด้น | ก. มุ่งหน้าฝ่าไป เช่น จะไกลแค่ไหน ฉันก็จะดั้นด้นไปหาเธอ, ด้น หรือ ด้นดั้น ก็ว่า. |
ดั้นเมฆ | ก. ฝ่าไปในเมฆ. |
ดั้น ๒ | น. ชื่อโคลงประเภทหนึ่ง เรียกว่า โคลงดั้น เช่น โคลงดั้นบาทกุญชร โคลงดั้นวิวิธมาลี และชื่อร่ายประเภทหนึ่ง เรียกว่า ร่ายดั้น. |
ร่ายดั้น | น. ชื่อร่ายชนิดหนึ่ง บทหนึ่งมี ๕ วรรคขึ้นไป วรรคหนึ่งใช้ตั้งแต่ ๕-๗ คำ และจะต้องจบด้วยบาทที่ ๓ และที่ ๔ ของโคลงดั้นวิวิธมาลี นอกนั้นเหมือนร่ายสุภาพ. |
ลิลิตดั้น | น. ลิลิตที่ใช้ร่ายดั้นขึ้นต้น แล้วใช้โคลงดั้นกับร่ายดั้นสลับระคนอยู่ในเรื่องเดียวกัน เช่น ลิลิตยวนพ่าย. |
คลายคล้าย, คล้ายคล้าย | ก. เคลื่อนเรื่อย ๆ ไป, คล้อย, เช่น หมอมิกลัวกลายจระคล่าย เข้าป่าไปคลายคล้ายด่วนดั้นโดยทาง (ลอ), คลี่ไคลพลคล้ายคล้าย แลนา (ลอ) |
จะบัน | ก. ตะบัน, ทิ่มหรือแทงกดลงไป, กระทุ้ง, เช่น ดาบดั้งดึงโดดดั้น จะบันแรง (ยอพระเกียรติกรุงธน). |
จินดา | แก้วมีค่า เช่น ทับทรวงดวงกุดั่นจินดาแดง (อิเหนา). |
เซราะ | (เซาะ) น. ทาง, ซอก, ทางนํ้าเซาะ, เช่น สารไพรเสียไพรไกลกลาง ดงดั้นด่านทาง แลลงในเซราะซรอกซรอน (สมุทรโฆษ). |
ด้น | ก. มุ่งหน้าฝ่าไป เช่น หนทางไกลเท่าใดก็จะด้นไปหา, ด้นดั้น หรือ ดั้นด้น ก็ว่า |
ตะรัง | ก. ดั้นไป, เดาไป, ตะบึงไป, เช่น แล้วดำเนินเดินดุ่มสุ่มตะรัง (คาวี). |
พวง ๑ | คำต้นของไม้เลื้อยพวกหนึ่งที่มีดอกเป็นพวง มีหลายชนิด เช่น พวงแก้วกุดั่น พวงชมพู พวงนาค. |
มะงุมมะงาหรา | อาการที่ดั้นด้นไปโดยไม่รู้ทิศทาง, โดยปริยายหมายถึงงุ่มง่าม. |
ร่าย ๑ | น. ชื่อคำประพันธ์ประเภทร้อยกรองแบบหนึ่ง เช่น ร่ายยาว ร่ายสุภาพ ร่ายดั้น ร่ายโบราณ |
ล่อง | โดยปริยายหมายความว่า ด้นดั้นไป เช่น ล่องป่า ล่องไพร. |